Chứng khoán sẽ 'nổi sóng'?

Chỉ đến khi thông tin các công ty chứng khoán có thể được mở room trước, thị trường mới có những phản ứng tích cực. Toàn bộ phần giao dịch trước đó của thị trường trong tuần này bỗng trở nên  mờ nhạt trước sự phấn khích cao độ của ngày cuối tuần. Tuy nhiên chính những ngày giao dịch đầu tuần mới thể hiện đúng bản chất của thị trường.

Tâm điểm cổ phiếu chứng khoán

Nhóm cổ phiếu chứng khoán cho đến cuối tháng 5 vẫn còn được xem là những mã có nguy cơ bị “thất sủng” nhất trên thị trường. Nguyên nhân thực sự đơn giản: Giai đoạn “mật ngọt” nhất của thị trường đã diễn ra trong quý 1. Đa số công ty chứng khoán đã ghi nhận lợi nhuận tốt từ các cơ hội được nắm bắt. Thị trường quý 2 lại là giai đoạn điều chỉnh rất mạnh. Những mật ngọt quý 1 có tiềm năng để lại “quả đắng” trong quý 2, mà ít nhất là do thanh khoản thị trường giảm, cơ hội đầu tư thấp.

Mới chỉ gần 2 tuần điều chỉnh trước đó, các cổ phiếu chứng khoán hàng đầu đã ghi nhận mức điều chỉnh khá lớn: SSI giảm 7,3%, VND giảm 11%, KLS giảm 13%, BVS giảm 12%, SHS giảm 15%... Những cổ phiếu nhỏ hơn như APS còn giảm tới gần 15%.

Bất ngờ đã diễn ra vào phiên cuối tuần, khi thị trường phản ứng cực mạnh trước thông tin các công ty chứng khoán sẽ có cơ hội được mở room tới 100%. Đồng loạt các cổ phiếu chứng khoán đã tăng giá rất mạnh và hầu hết là kịch trần.

Thông tin mở room tác động trực tiếp đến các cổ phiếu chứng khoán mặc dù không có gì khó nhận thấy, rằng có những công ty nhỏ hơn được hưởng lợi từ sự lạc quan mà nhà đầu tư giành cho cả nhóm ngành. Các công ty lớn nhất luôn trong tình trạng được “lấp” room hoặc đang được khối ngoại mua mạnh. Những công ty nhỏ hơn khó có thể coi là trong “danh sách hẹp” sẽ được nhà đầu tư nước ngoài mua.

Cổ phiếu chứng khoán đang được hưởng lợi từ thông tin hỗ trợ.

Thị trường không hề đánh giá quá cao thông tin hỗ trợ nói trên vì thực tế cho thấy những cổ phiếu hàng đầu sẽ luôn được hưởng lợi lớn nhất. HCM là ví dụ. Cổ đông lớn nước ngoài chưa lúc nào buông tỷ lệ sở hữu ở công ty này, có chăng chỉ là những biến động nhất thời ở một vài phiên. SSI, bất kỳ lúc nào room được hở ra, chỉ 3 ngày sau đã được lấp đầy ngay tức khắc.

Với những công ty hàng đầu khác vốn chưa được khối ngoại sở hữu lớn, room cũng đang được thu hẹp nhanh chóng. VND là ví dụ tiêu biểu. Cổ phiếu này ở đầu tháng 1/2014, tỷ lệ room còn cho nhà đầu tư nước ngoài khoảng 29%, tương đương hơn 29 triệu cổ phiếu. Đến cuối tháng 5 vừa qua, room còn chưa tới 15%, tức là hơn 14 triệu cổ phiếu đã được các nhà đầu tư nước ngoài mua.

Mặc dù nếu quan sát trọn tuần giao dịch, các cổ phiếu chứng khoán không phải là những mã tăng giá hàng đầu, nhưng rõ ràng khó có thể so sánh hai giai đoạn hoàn toàn khác nhau. Nhóm cổ phiếu này sẽ là tâm điểm của tuần giao dịch kế tiếp, thậm chí là lâu hơn trong một xu hướng dài hạn.

Xu hướng có được cải thiện?

Điều cần nhấn mạnh trong tuần giao dịch này, là biến động trong một ngày không thể tạo nên xu hướng. Một phiên tăng mạnh 1,4% của VN-Index trong ngày cuối tuần cũng chỉ giúp chỉ số này bớt giảm trong tuần này, với mức -0,5%.

Mặc dù thị trường đã được xác nhận là tạo đáy ngắn hạn quanh mức 508 điểm của VN-Index và 70 điểm  của HNX-Index, nhưng xu thế tăng trưởng vẫn chưa được cung cố. Trong ngắn hạn, từ nửa cuối tuần trước đến gần hết tuần này, thị trường rơi vào một nhịp điều chỉnh sau khi tạo đỉnh đầu tiên kể từ khi chạm đáy.

Tâm lý chờ đợi một đợt điều chỉnh sẽ kéo dài hơn là điều có thể nhận thấy trong hầu hết các phiên giao dịch của tuần này. Mức giao dịch bình quân mỗi ngày chỉ đạt 1.249 tỷ đồng là con số trung bình thấp nhất kể từ đầu năm. Thậm chí tuần này còn chứng kiến một ngày mà giá trị khớp lệnh xuống dưới 1.000 tỷ đồng.

Ngay cả trong phiên giao dịch được xem là tích cực cuối tuần, giá trị khớp lệnh cũng chỉ là 1.255,7 tỷ đồng. Chỉ có các cổ phiếu chứng khoán có mức thanh khoản thực sự cải thiện. Điều đó cho thấy nhà đầu tư vẫn chưa thay đổi quá nhiều quan điểm về thị trường. Tâm lý lạc quan đột biến có phần do bị bất ngờ trước biến động ở nhóm cổ phiếu chứng khoán giúp một bộ phận đẩy giá tăng, nhưng thanh khoản không được cải thiện.

Nhóm cổ phiếu chứng khoán đang có cơ hội lớn tăng giá. Vấn đề quan trọng là các cổ phiếu còn lại liệu có được hưởng lợi nhiều như phiên cuối tuần này? Còn quá sớm để khẳng định nhà đầu tư sẽ chuyển hẳn từ tâm lý chờ đợi và nghi ngờ sang tâm lý tích cực mua vào. Yếu tố đầu tiên để đánh giá sự chuyển biến này là mức thanh khoản. Khối lượng và giá trị giao dịch hàng ngày không được cải thiện trên mặt bằng toàn thị trường đồng nghĩa với việc nhà đầu tư vẫn đang quan sát và giữ tiền mặt. Ngược lại, nếu thanh khoản tăng tốt, nghĩ là nhà đầu tư bắt đầu chấp nhận và nghiêng dần về phía lạc quan.

Các cổ phiếu chứng khoán chỉ là một nhóm ngành trên thị trường. Còn hàng trăm cổ phiếu khác thuộc các lĩnh vực khác nhau mà sự tăng trưởng dựa nhiều vào bản thân tình trạng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chứ không gắn quá chặt với thị trường chứng khoán. Cổ phiếu chứng khoán khởi sắc không thể thúc đẩy toàn thị trường tăng trưởng, nếu số lớn cổ phiếu còn lại vẫn trong tình trạng giao dịch èo uột như hai tuần vừa qua.