* Thời gian gần đây, dư luận rất quan tâm đến vấn đề phát triển cây mắc ca. Trên quan điểm của Bộ NN&PTN, xin ông cho biết, định hướng phát triển cây mắc ca tại Việt Nam như thế nào?
- Về dài hạn, chúng tôi đang hoàn thiện xem xét quy hoạch ngành hàng cây mắc ca. Ở Việt Nam có nhiều vùng thổ nhưỡng đất đai, khí hậu có thể trồng được cây mắc ca, nhưng quy hoạch ngành hàng là phải đạt mục đích cuối cùng là hiệu quả cao nhất, đảm bảo phát triển bền vững.
Ngoài những điều kiện sinh học, sinh thái thổ nhưỡng, quan trọng phải thấy được khả năng thị trường, nhu cầu giữa cung và cầu của mắc ca, từ đó có giải pháp đồng bộ từ chế biến đến liên kết, bảo quản đến hướng dẫn điều kiện cho bà con nông dân. Làm sao tránh việc nghiên cứu, tính toán không kỹ sẽ gây thiệt hại cho DN và bà con trồng cây mắc ca và phải tin tưởng rằng, phát triển cây mắc ca không để lặp đi lặp lại tình trạng như một số cây khác là được mùa mất giá.
Bởi nếu để xảy ra tình trạng như vậy đối với một cây dài ngày như mắc ca có sẽ tạo ra hệ lụy lớn và lâu dài. Do vậy, quy hoạch của chúng tôi đang xem xét đánh giá toàn diện, tất nhiên không thể kéo dài mãi.
* Theo phản ánh của một số địa phương, hiện nay có dấu hiệu của một số người đang nhân cơ hội xã hội quan tâm phát triển cây mắc ca để đưa giống không đạt chất lượng vào Việt Nam. Ông đánh giá thế nào về vấn đề này?
- Đầu năm 2014, Bộ NN&PTNT đã ký công nhận 10 giống cây mắc ca. Theo quy định, chỉ những giống được Việt Nam công nhận là giống du nhập mới được đưa vào sản xuất. Chúng tôi yêu cầu kiểm soát nguồn giống để đưa vào ươm phải rõ xuất xứ.
Song song đó, Bộ NN&PTNT đề nghị các địa phương tăng cường kiểm soát giống. Tuy nhiên, việc kiểm tra, kiểm soát này không chỉ có Bộ, mà chủ yếu là cơ sở ở địa phương phải tham gia vấn đề này.
Đồng thời, chúng tôi cũng đề nghị những hộ trồng cây mắc ca hơn ai hết hãy tự mình cố gắng thực hiện những gì có lợi cho mình, xuất phát từ các khuyến cáo của nhà nước, đừng vì việc chúng ta chưa đánh giá hết tác động mà vội trồng bằng mọi giá. Nếu chúng ta trồng như vậy thì thiệt hại trước hết sẽ là người dân.
| |
|
 |
Chúng tôi cũng đề nghị những hộ trồng cây mắc ca hơn ai hết hãy tự mình cố gắng thực hiện những gì có lợi cho mình, xuất phát từ các khuyến cáo của nhà nước, đừng vì việc chúng ta chưa đánh giá hết tác động mà vội trồng bằng mọi giá.
|
 |
|
|
|
Thứ trưởng Hà Công Tuấn
|
|
|
* Ngoài giống và quy hoạch, ông có khuyến cáo gì đối với người dân muốn đầu tư sản xuất cây mắc ca?
- Muốn phát triển sản xuất, dứt khoát phải gắn với điều kiện chế biến và bảo quản. Để đảm bảo chất lượng tiêu thụ ở thị trường thế giới, chúng ta không thể cứ thu lượm rồi mang phơi như hạt cà phê, như vậy sẽ làm hỏng chất lượng mắc ca và ngay cả các cơ sở chế biến cũng sẽ không mua.
Tôi được biết, quả mắc ca trong 24 tiếng sau khi thu lượm phải chế biến và sau 3 tiếng khi tách hạt ra khỏi vỏ phải đưa vào sấy nhiều tuần, rồi bảo quản trong điều kiện nhà kho đặc biệt, đảm bảo điều kiện thích hợp không quá 16 độ C và độ ẩm không quá 10%.
Những điều kiện đó phải đi liền với nhau từ DN, chế biến đến người nông dân. Nếu chúng ta chỉ ngắt từ cây trồng ra trái nhưng không giải quyết tốt việc bảo quản sau chế biến thì rất dễ lặp lại bài học của Nam Phi. Họ cũng có sản lượng mắc ca cao tương đương Úc nhưng thu nhập tổng thể của họ chỉ bằng nửa Úc, do không làm tốt việc bảo quản, thu hoạch, phân loại. Do đó, nếu chúng ta không là tốt từ khâu thu hoạch đến bảo quản thì thậm chí, còn không tiêu thụ được.
* Vậy định hướng thị trường của chúng ta trong thời gian tới đối với loại cây trồng này như thế nào, thưa ông?
- Vấn đề chúng tôi trăn trở nhất là làm sao phát triển mắc ca bền vững, tiêu thụ được ở mức giá có lợi. Chắc chắn, ngành này muốn phát triển được, chúng ta phải nhìn cả thị trường quốc tế và trong nước. Thị trường quốc tế sẽ tư vấn cho chúng ta tầm nhìn để đánh giá quan hệ cung cầu. 90% lượng hạt mắc ca quốc tế tiêu thụ hiện nay là ở thị trường Trung Quốc.
Do đó, chúng ta phải có giải pháp đối với thị trường này. Ngoài ra, vấn đề phát triển bền vững cũng nằm ở việc chúng ta khai thác thị trường trong nước. Muốn làm được điều này, yếu tố quyết định là phải giữ được chất lượng, có thương hiệu và quảng bá để mở rộng thị trường.
* Xin cảm ơn ông!
