Tham gia EAEU: Doanh nghiệp Việt 'được' nhiều hơn 'mất'

Đây là nhận định của bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO (VCCI) tại Hội thảo “Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á-Âu: Nội dung cam kết - Tác động tới doanh nghiệp Việt Nam” do VCCI phối hợp với Bộ Công Thương và Bộ Tài chính tổ chức hôm nay, 7/7.

Cơ hội vàng từ việc cắt, giảm 9.927 dòng thuế

Phát biểu tại hội thảo, ông Bùi Hồng Minh, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, theo Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á-Âu, hai bên cam kết mở cửa thị trường với 9.927 dòng thuế (87,4-95,7%). Nhóm không cam kết mở cửa thị trường là 1.433 dòng thuế (12,6-4,3%).

Trong đó, một số mặt hàng thế mạnh của Việt Nam được ưu đãi khá cao. Ngành dệt may sẽ có 82% tổng số dòng thuế cam kết cắt, giảm. Trong đó 42% số dòng thuế được xoá bỏ hoàn toàn, có lộ trình, tối đa trong 10 năm. Ngành da giày, dép, túi xách cũng có 77% dòng thuế cắt giảm ngay. Trong đó 73% xoá bỏ hoàn toàn và lộ trình tối đa 5 năm, 100% dòng thuế của các mặt hàng túi xách sẽ về 0%.

Bên cạnh đó, ngành thuỷ sản với 95% số mặt hàng mở cửa hoàn toàn, lộ trình tối đa trong 10 năm, ngành đồ gỗ có 76% số mặt hàng được cắt giảm thuế, ngành nhựa có tới 100%  mặt hàng cắt, giảm thuế…

Dệt may được đánh giá là ngành được hưởng lợi hàng đầu từ FTA VNEAEU. Ảnh: TL

“Có thể thấy, tất cả những mặt hàng được cắt, giảm ở mức cao về thuế đều là những mặt hàng mà Việt Nam có khả năng cạnh tranh cao và có bề dày xuất khẩu. Với những ưu đãi đó, chúng tôi đánh giá đây là cơ hội “vàng” cho doanh nghiệp Việt Nam để đẩy mạnh xuất khẩu và chiếm lĩnh thị trường EAEU”, ông Minh nhấn mạnh.

Đánh giá về Hiệp định, bà Đào Thu Hương, Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ Tài chính) cho biết thêm, nhìn một cách tổng thể, Việt Nam không chỉ được hưởng lợi từ xuất khẩu mà nhập khẩu cũng sẽ có những thuận lợi bởi cơ cấu xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EAEU hầu như không cạnh tranh trực tiếp mà mang tính bổ sung cho nhau.

Hiện Việt Nam nhập khẩu từ các nước EAEU một số mặt hàng có nhu cầu cao như xăng dầu, phân bón, sắt thép, máy móc thiết bị, quặng, cao su, gỗ giấy, phương tiện vận tải, phụ tùng, nông sản, bơ sữa, thực phẩm ôn đới qua chế biến… Và đây cũng chính là thế mạnh của các nước EAEU.

Ngoài ra, bà Hương cũng cho biết thêm, Hiệp định được đánh giá sẽ giúp Việt Nam thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư EAEU từ vốn đến công nghệ. Mặt khác sẽ là cơ hội để DN Việt nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới công nghệ, tái cơ cấu DN.

Cần sự chủ động “vào cuộc” của DN

Theo bà Trang, với lợi thế là nước đầu tiên tham gia ký kết với EAEU, DN Việt Nam có rất nhiều mảng thị trường màu mỡ để khai thác, từ những ngành hàng chúng ta có lợi thế xuất khẩu bấy lâu nay đến những ngành hàng đang đầu tư phát triển. Vấn đề chính là sự chủ động nắm bắt và biến cơ hội thành thành công của DN.

“Trước hết, DN Việt cần phải xác định rõ ràng về lợi thế của mình và định vị được ngành hàng, sau đó tăng cường đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh. Như vậy sẽ giúp DN bước đi được từng bước vững chắc vào thị trường EAEU”, bà Trang gợi ý.

Theo ông Minh, DN cần nhanh chóng nắm bắt đầy đủ về lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu liên quan đến lĩnh vực sản xuất kinh doanh của mình và chủ động xây dựng chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp trong ngắn hạn, trong dài hạn gắn với các lộ trình giảm thuế.

“Theo lộ trình, Bộ Tài chính sẽ ban hành thông tư về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam - EAEU trong giai đoạn 2016-2018 để có thể có hiệu lực chính thức vào ngày 1/1/2016”, bà Hương cho hay.

Tuy nhiên, theo bà Hương, bên cạnh những cơ hội thì cũng sẽ có không ít thách thức cho DN Việt. Bởi xét về thực tế, năng lực cạnh tranh của DN Việt chưa cao, khu vực DN tư nhân vẫn còn nhỏ và vốn ít. Điều này sẽ dẫn đến việc hàng hóa DN nội sẽ phải cạnh tranh với các hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh này để có thể tồn tại trên chính sân nhà, nhất là về nông sản.