Doanh nghiệp sợ C/O như sợ…"con ốm"
Tại hội nghị “Tận dụng hiệu quả Hiệp định EVFTA: Cơ hội phát triển cho DN Việt Nam sau cú sốc Covid-19" diễn ra sáng ngày 29/6, ông Lương Hoàng Thái – Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) cho biết, tham gia Hiệp định EVFTA tức là Việt Nam, DN Việt Nam tiến ra biển lớn. Do đó, để thành công, chúng ta phải hiểu cách "chơi" trên thế giới hiện nay đã khác hơn so với trước đây, tức chuyển đổi sang hợp tác thông qua hiệp định mang tính song phương, với tiêu chuẩn cao. Chúng ta cần chuẩn bị tâm thế, nguồn lực để tham gia "sân chơi" này, phải đáp ứng tốt tất cả các yêu cầu đặt ra để về đích thành công.
Bàn về câu chuyện này tại hội nghị, nhiều ý kiến DN chia sẻ, vướng mắc và khó khăn nhất chính là vấn đề C/O. Bà Lê Thị Nụ - đại diện Công ty cổ phần Đầu tư Wood Alliance cho biết, trong thời gian qua, DN này đã nhiều phen lao đao chỉ vì C/O. "Khi xuất khẩu đi thị trường Mỹ, Trung Đông, châu Phi, công ty phải làm giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa thông qua Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Bộ Công thương. Trên thực tế, xin cấp C/O qua Bộ Công thương thường chỉ mất 2 - 3 ngày nhưng với hồ sơ nộp qua VCCI phải mất 2,5 tháng mới lấy được. Thậm chí, có những lô hàng, công ty bị lỗ toàn bộ vì không lấy được chứng nhận C/O" - bà Nụ bức xúc.
Đại diện Công ty cổ phần Đầu tư Wood Alliance chia sẻ thêm, để nắm bắt nhanh chóng các cơ hội đến từ Hiệp định EVFTA, hiện tại, công ty đang đẩy mạnh xúc tiến xuất khẩu sang châu Âu đối với mặt hàng gỗ dán, sản phẩm nội thất. Song, cản trở lớn nhất mà công ty lo ngại vẫn là vấn đề cấp C/O.
Tương tự, ông Nguyễn Tương - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics Việt Nam cho biết, rất nhiều DN cho hay, vướng mắc lớn nhất họ phải đối mặt trong quá trình xuất khẩu hàng hóa chính là C/O. “Chúng tôi vẫn thường ví C/O là “con ốm”, mà con ốm thì bố mẹ rất sợ. Bởi không được cấp C/O thì DN không có tiền và rõ ràng không gỡ rối được khâu C/O thì DN không thể tận dụng được cơ hội "vàng" mà EVFTA mang lại" - đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics Việt Nam trăn trở.
Những DN có tuân thủ cao được thông quan rất nhanh
Giải đáp băn khoăn của DN, bà Nguyễn Cẩm Trang – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) nêu, xuất xứ của hàng hóa chính là tạo sự khác biệt của hàng hóa nội khối và hàng hóa bên ngoài. Nên để được hưởng những ưu đãi thuế quan trong FTA, hàng hóa phải chứng minh được xuất xứ, đáp ứng tiêu chí xuất xứ theo quy định. "Tôi cho rằng, khó khăn lớn nhất ở đây nằm ở việc nguồn nguyên liệu đang sử dụng không phải nguyên liệu nội khối, không đáp ứng quy định của quy tắc xuất xứ" - đại diện đến từ Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh.
Đồng thời, bà Trang cho biết thêm, Bộ trưởng Bộ Công thương đã ký ban hành Thông tư số 11/2020/TT-BCT ngày 15/6/2020 quy định về quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định EVFTA. Đây chính là cơ sở pháp lý quan trọng để hàng hóa xuất khẩu đi EU được cấp C/O ưu đãi ngay khi hiệp định có hiệu lực. Ngoài ra, Bộ Công thương cũng cung cấp thông tin về việc thực thi cơ chế hạn ngạch thuế quan trong Hiệp định EVFTA.
Để gỡ vướng vấn đề về C/O cho DN liên quan đến thông quan hàng hóa, ông Mai Xuân Thành – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) khẳng định, đối với vướng mắc C/O, cơ quan hải quan sẵn sàng phối hợp với Bộ Công thương, VCCI trong việc chia sẻ số liệu, kinh nghiệm, đánh giá DN, xếp hạng DN để dựa vào đó rút ngắn thời gian cấp C/O cho DN.
"Đặc biệt, trong thời gian trước mắt, Bộ Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng để hoàn thiện các quy định liên quan đến xuất xứ hàng hóa, hạn ngạch và các quy định về hàng tân trang... Tuy nhiên, các DN xin cấp C/O cần tuân thủ đầy đủ quy định và phải minh bạch" - ông Thành khuyến nghị DN.
Bên cạnh đó, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, hiện nay, cơ quan hải quan đang áp dụng quản lý rủi ro và thông quan rất nhanh cho những DN có tuân thủ cao. Đối với C/O điện tử, hiện mới chỉ áp dung cho một số thủ tục với ASEAN. Để hỗ trợ DN tận dụng hiệu quả Hiệp định EVFTA, Bộ Công thương và Tổng cục Hải quan đang tính tới việc sử dụng C/O điện tử với EU.
Kiến nghị về cấp C/O, các DN đều cho rằng đây là vấn đề cần giải quyết hàng đầu để họ tiếp cận được thị trường EU dễ dàng, nhanh chóng và mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước, trong đó có Bộ Công thương và VCCI hỗ trợ cho DN một cách thuận lợi nhất. Đồng thời, DN cũng mong muốn được áp dụng giấy chứng nhận C/O điện tử, nhằm giảm thiểu thời gian xét duyệt./.
