Cẩn trọng với 'hàng xách tay'

Nhập nhèm chất lượng

Tâm lý “sính” tiêu dùng hàng “xách tay” – hàng từ nước ngoài vào theo đường hành lý cá nhân, là một xu hướng đang phát triển khá rầm rộ tại các thành phố lớn hiện nay.

Cũng bởi vậy, các cửa hàng bán HXT không còn len lỏi trong những ngõ nhỏ để bán vài món mỹ phẩm, quần áo,… mà đang mọc lên nhiều như “nấm sau mưa” trên những con phố trung tâm của Hà Nội, thậm chí có những nơi được coi như “thủ phủ HXT” như phố Nguyễn Sơn (Long Biên, Hà Nội). HXT cũng rất đa dạng từ quần áo, túi xách, kính mắt, thực phẩm, hoa quả tươi đến hóa mỹ phẩm và đồ gia dụng,…

Bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam cho biết, sở dĩ các cửa hàng bán HXT có “đất sống” khỏe như hiện nay bởi cùng với tâm lý “sính” đồ ngoại của một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng thì vẫn có nhiều người tin rằng HXT có chất lượng cao hơn nhiều so với hàng trong nước, hàng ngoại liên doanh được sản xuất tại Việt Nam. Thêm vào đó, một yếu tố khiến HXT hút khách vì có giá khá “mềm” so với hàng chính hãng bán tại Việt Nam do loại hàng này không phải chịu thuế.

Theo khảo sát của phóng viên TBTCVN tại một vài cửa hàng trên con phố “thiên đường” HXT Nguyễn Sơn (Long Biên, Hà Nội), đa phần HXT được bán tại đây đều có giá rẻ hơn, thậm chí chênh lệch khá nhiều so với giá thị trường, giá tại các cửa hàng, đại lý chính thức.

Đơn cử, mặt hàng mỹ phẩm của Hãng The Faceshop, sản phẩm kem lót BB Cream được bán tại cửa hàng chính hãng có giá trên 800.000 đồng/sản phẩm thì tại các cửa hàng HXT chỉ có giá khoảng 400.000 - 600.000 đồng/sản phẩm. Phấn của hãng này cũng có giá niêm yết chính thức trên thị trường từ 400.000 đồng đến gần 1 triệu đồng/sản phẩm tùy loại, thì cửa hàng HXT chỉ bán với giá 200.000 đồng, loại đắt nhất có giá 600.000 đồng (so với giá 1 triệu đồng tại cửa hàng chính hãng) cho các sản phẩm tương đương...

Tuy nhiên, hầu hết các sản phẩm này đều không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, chỉ tiêu chất lượng và tem nhãn phụ hướng dẫn sử dụng,… Khi được hỏi về vấn đề này, hầu hết những chủ cửa hàng đều có chung những cách giải thích như “có người nhà làm tiếp viên hàng không”, “do người nhà sinh sống ở nước ngoài chuyển về”,… nên không có hóa đơn chứng từ.

Một cửa hàng chuyên bán HTX tại "thủ phủ HXT" - phố Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội.

Chia sẻ về thực tế này, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho biết, bên cạnh những sản phẩm có xuất xứ rõ ràng và được xách tay về nước với số lượng nhỏ (có hóa đơn mua hàng), thì hiện nay có nhiều loại hàng lậu, hàng nhái cũng núp bóng HXT để câu khách. Bởi vậy, trong nhiều trường hợp người tiêu dùng không những bị “móc túi” vì những sản phẩm trôi nổi gắn mác “ngoại” mà còn gặp nhiều rủi ro khi dùng HXT nhập nhèm về chất lượng, đặc biệt đối với những mặt hàng thực phẩm, mỹ phẩm,…

Hãy là người tiêu dùng thông minh

Ông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, nếu nói việc kiểm soát HXT đang bị thả nổi là không khách quan, nhưng với tình trạng kinh doanh HXT nở rộ như hiện nay thì việc kiểm soát chất lượng các mặt hàng này còn nhiều bất cập. Nguyên nhân chủ yếu, theo ông Hùng do tính chất nhỏ lẻ của HXT gây khó khăn trong việc kiểm tra, thậm chí trong nhiều trường hợp, việc kiểm tra chất lượng hàng đơn chiếc có thể làm mất đi giá trị thương phẩm của hàng hóa.

Cũng theo ông Hùng, do sản phẩm HXT không được nhập khẩu chính ngạch và được cơ quan chức năng kiểm nghiệm chất lượng, người tiêu dùng không thể biết được chất lượng của hàng hoá, thời hạn sử dụng và ai có thể sử dụng được sản phẩm đó... “Nhiều người bán HXT sau khi “giải nghệ” mới tiết lộ số HXT đảm bảo về nguồn gốc, chất lượng chỉ chiếm một phần nhỏ, còn lại phần nhiều là hàng giả, hàng nhái được sản xuất ở Trung Quốc trà trộn vào để bán. Do đó, người chịu thiệt chính là người tiêu dùng do không có kiến thức hoặc không nhờ người am hiểu mặt hàng này tư vấn cho địa chỉ tin cậy, chỉ vì ham rẻ mà “tiền mất, tật mang”, ông Hùng chia sẻ.

Bởi vậy, theo khuyến cáo của ông Hùng, trong khi lực lượng kiểm tra của các cơ quan chức năng chưa thể kiểm soát được hết tất cả những mặt hàng HXT được bày bán trên thị trường thì mỗi người hãy là người tiêu dùng thông thái trong lựa chọn, mua bán, sử dụng HXT. Đặc biệt, người tiêu dùng nên tham khảo, tìm hiểu những cửa hàng bán HXT uy tín để tránh mua phải hàng kém chất lượng; không nên vì tâm lý “sính ngoại” mà bị người kinh doanh lừa gạt hoặc gặp rủi ro từ tiêu dùng HXT.

Bên cạnh đó, ông Hùng cũng cho rằng, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra và xử lý để không cho phép lưu thông các mặt hàng HXT nhái, giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo an toàn, đặc biệt là vệ sinh an toàn thực phẩm để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng./.