Nhập nhèm khâu đăng ký
Liên quan đến các trường hợp tàu biển thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân Việt Nam đăng ký mang cờ quốc tịch nước ngoài, chưa thực hiện đăng ký quyền sở hữu tàu biển tại Việt Nam, Bộ Tài chính cho biết trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu là tàu biển, tại Hải quan địa phương có phát sinh một sự việc.
Cụ thể, vào tháng 12/2009, Công ty cổ phần Hàng hải - Dầu khí Hải Âu có mua một tàu chở dầu có tên Great Fish (tên cũ: Sunny Falcon), quốc tịch Panama, trọng tải 6.174 DWT và được đóng từ năm 1990.
Theo trình bày của Công ty, do tuổi tàu vượt quá giới hạn đăng ký lần đầu theo quy định về điều kiện đăng ký tàu biển lần. Đồng thời do hoạt động chủ yếu của DN là vận tải xăng dầu quốc tế nên DN đã giữ đăng ký quốc tịch cũ của tàu là quốc tịch Panama và đổi tên tàu là MT Great Fish. Chiếc tàu này chưa làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và chưa thực hiện đăng ký tại Việt Nam theo quy định.
Công ty cũng cung cấp được các hồ sơ chứng từ chứng minh việc đăng ký tàu biển và quyền sở hữu tàu biển do Panama cấp, đồng thời xuất trình được công văn của Bộ Tài chính cho phép hạch toán chi phí khấu hao tài sản cố định tàu MT Great Fish.
Hiện tàu MT Great Fish đang neo đậu tại Đài Loan, DN muốn bán chiếc tàu này cho người mua là Công ty Oceanus International INC (Đài Loan) và bàn giao tàu tại Đài Loan mà không phải đưa tàu về Việt Nam để làm thủ tục xuất khẩu.
Bộ Tài chính cho biết, căn cứ quy định hiện hành, trường hợp tàu biển MT Great Fish là hàng hóa thuộc sở hữu công ty Cổ phần Hàng hải - Dầu khí Hải Âu thuộc đối tượng phải làm thủ tục hải quan nhập khẩu theo loại hình nhập khẩu thương mại.
Hành vi của Công ty cổ phần Hàng hải - Dầu khí Hải Âu đưa tàu (hàng hóa), đã hoàn thành thủ tục mua bán tàu (hàng hóa) với đối tác nước ngoài, vào Việt Nam chạy tuyến nội địa mà không làm thủ tục nhập khẩu, đã vi phạm các quy định pháp luật Hải quan.
Đề xuất truy thu, phạt chậm nộp thuế
Không chỉ trường hợp của Công ty cổ phần Hàng hải - Dầu khí Hải Âu nói trên, qua số liệu của Cục Hàng hải Việt Nam cho thấy, hiện cả nước có khoảng 74 tàu biển thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân Việt Nam đăng ký mang cờ quốc tịch nước ngoài, chưa thực hiện đăng ký quyền sở hữu tàu biển tại Việt Nam.
Do đó, Bộ Tài chính vừa đề xuất 2 phương án xử lý đối với Công ty cổ phần Hàng hải - Dầu khí Hải Âu và các trường hợp tương tự lấy ý kiến góp ý của Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương.
Cụ thể với phương án 1, hành vi của Công ty cổ phần Hàng hải - Dầu khí Hải Âu đưa tàu (đã hoàn thành thủ tục mua bán tàu (hàng hóa) với đối tác nước ngoài) vào Việt Nam chạy tuyến nội địa mà không làm thủ tục nhập khẩu, khi đưa ra khỏi Việt Nam cũng không làm thủ tục xuất khẩu, được coi là vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Căn cứ quy định tại Điểm 17.c Mục II, Phần II Thông tư số 129/2008/TT- BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế GTGT, thì trường hợp Công ty cổ phần Hàng hải - Dầu khi Hải Âu mua tàu MT Great Fish của nước ngoài (mang quốc tịch nước ngoài) nhưng không làm các thủ tục hải quan theo quy định thì cơ quan Hải quan thực hiện truy thu thuế GTGT.
Do đó, đề nghị Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh thực hiện lập biên bản vi phạm hành chính về hải quan và xử phạt theo quy định. Đồng thời, truy thu tiền thuế VAT; phạt chậm nộp.
Thời điểm truy thu thuế, phạt chậm nộp thuế tính từ thời điểm nhập cảnh vào Việt Nam lần đầu tiên (sau khi DN hoàn thành thủ tục mua tàu với đối tác nước ngoài).
Phương án 2, căn cứ quy định tại Điểm 2.2 Mục iv Phần C Thông tư số 130/2008/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế TNDN thì: Công ty cổ phần Hàng hải - Dầu khí Hải Âu chưa làm thủ tục nhập khẩu nên chưa đủ giấy tờ chứng minh tàu MT Great Fish thuộc quyền sở hữu của Công ty nên không đủ điều kiện để trích khấu hao tài sản cố định và không được tính vào chi phí trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.
Do đó, đề nghị Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh thực hiện lập biên bản vi phạm hành chính về hải quan và xử phạt theo quy định. Đồng thời, đề nghị thanh tra thuế và không chấp nhận khấu hao tài sản do chưa đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (chưa làm thủ tục nhập khẩu); Không làm thủ tục xuất khẩu tàu.
Với hai phương án trên, quan điểm của Bộ Tài chính là chọn phương án 1.
