Sử dụng nguồn vốn bảo trì đường bộ: Nhiều phương án hiệu quả, tiết kiệm

Hơn 60% quốc lộ quá hạn sửa chữa định kỳ

Ông Nguyễn Văn Huyện - Tổng cục Trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam (ĐBVN) đánh giá, công tác quản lý, bảo trì đường bộ toàn hệ thống quốc lộ đã góp phần bảo đảm giao thông thông suốt, an toàn. Trong năm 2020, Tổng cục đã thực hiện nghiêm đấu thầu qua mạng 100%, tiết kiệm được nhiều kinh phí cho ngân sách nhà nước; chất lượng bảo trì, duy tu bảo dưỡng được nâng cao; tăng cường hợp tác và triển khai ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ và vật liệu mới...

Theo ông Nguyễn Văn Huyện, một điểm sáng cần phải được nhắc tới đó là trong điều kiện gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và thiên tai, bão lũ, tuy nhiên Tổng cục ĐBVN đã hoàn thành 100% công tác giải ngân vốn kế hoạch năm 2020 và vượt kế hoạch về công tác quyết toán dự án hoàn thành.

Đề cập đến việc triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng, theo báo cáo của Tổng cục Đường bộ, đến nay đã có 91 trạm thu phí trên toàn quốc được kết nối, vận hành thông suốt, đáp ứng tiến độ theo quy định của Thủ tướng Chính phủ, đáp ứng được đòi hỏi của xã hội, tạo sự thuận lợi cho người sử dụng.

Tuy nhiên, ông Huyện cũng thừa nhận vẫn còn một số khó khăn về nhu cầu vốn phục vụ bảo trì hệ thống quốc lộ giai đoạn 2016 - 2020 là 100.221 tỷ đồng nhưng thực tế ngân sách nhà nước chỉ cấp là 43.138 tỷ đồng (đáp ứng 43% nhu cầu).

Hiện nay, căn cứ vào thời gian sửa chữa định kỳ kết cấu áo đường theo quy định tại Thông tư 37/2018/TT-BGTVT, ông Huyện cho biết vẫn còn đến 62% tổng chiều dài quốc lộ đã quá thời gian sửa chữa định kỳ, tương đương 15.151km, trong đó 9.983km quá thời hạn trung tu và 5.168km quá thời hạn đại tu chưa được thực hiện sửa chữa định kỳ theo quy định do hạn chế về vốn. 

Ngoài ra, một số hợp đồng BOT triển khai giai đoạn 2011 về trước có vướng mắc do hệ thống pháp luật về đầu tư theo hình thức BOT những năm qua thiếu các nội dung cần thiết như tính lãi suất bảo toàn vốn chủ sở hữu, thời gian tạo lợi nhuận của nhà đầu tư. Vì thế, Tổng cục ĐBVN thương thảo với nhà đầu tư để bảo đảm hài hòa lợi ích nhà đầu tư, người dân và Nhà nước. Tổng cục ĐBVN đã tạm dừng thu phí một số dự án và đề nghị thanh lý hợp đồng. Tuy nhiên các nhà đầu tư không thống nhất ký kết thúc hợp đồng, và không chuyển tài sản BOT cho Nhà nước theo quy định, đồng thời không chịu thực hiện bảo trì.

Xử lý bất cập tại các trạm thu phí

Đưa ra nhiệm vụ, giải pháp năm 2021, theo ông Huyện, Tổng cục ĐBVN tiếp tục tăng cường quản lý chất lượng công tác bảo dưỡng thường xuyên; tăng cường quản lý chất lượng, khối lượng, giá trị thanh toán trong thực hiện các dự án sửa chữa đường bộ; phấn đấu giải ngân 100% vốn giao; siết chặt quản lý chất lượng; triển khai các giải pháp kỹ thuật để tăng cường chất lượng sửa chữa, nhất là vá sửa mặt đường; đẩy mạnh cào bóc tái chế...

Năm 2021, vốn bảo trì được thông báo là 9.986 tỷ đồng, Tổng cục đã chủ động cân đối, hoàn thành xây dựng kế hoạch bảo trì và dự toán chi năm 2021 phù hợp với nguồn vốn được cấp.

Tổng cục ĐBVN rà soát, điều chỉnh phương án tài chính dự án BOT; xử lý các bất cập tại các trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ đảm bảo hài hòa lợi ích nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng dịch vụ.

Đơn vị cũng triển khai thực hiện đề án quản lý lái xe và hoạt động kinh doanh vận tải toàn quốc; xây dựng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông để chuyển giao cho các cơ sở đào tạo, trung tâm sát hạch, dự kiến thực hiện từ ngày 31/12/2021...

Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Giao thông vận tải, các cơ quan có thẩm quyền cho phép tăng dần tổng chi kinh phí bảo trì hàng năm; bảo đảm mỗi năm tăng trên 15% để bù trượt giá, các công trình đầu tư mới xong đưa vào bảo trì, sửa chữa hết các hư hỏng hệ thống đường bộ, bổ sung và xử lý 100% điểm đen; gia cường các cầu yếu, cầu hẹp; hệ thống an toàn giao thông...

Bộ Giao thông vận tải báo cáo Chính phủ cho phép Tổng cục ĐBVN tiếp nhận các dự án BOT đã tạm dừng thu phí và được bố trí vốn bảo trì của ngân sách nhà nước để bảo trì các công trình này trong thời gian nhà đầu tư chưa thực hiện ký phụ lục kết thúc hợp đồng và chưa hoàn thành bàn giao tài sản cho nhà nước.