Công ước về Hàng không dân dụng quốc tế năm 1944 cho phép các quốc gia đưa ra mức chi phí "hợp lý" cho các máy bay quá cảnh tại không phận của họ. Một số quốc gia công khai về mức chi phí này.
Chẳng hạn, chi phí để bay qua Mỹ sẽ tăng vào ngày 1/10 tới lên mức 56,86 USD trên 100 hải lý, tăng 6,91 USD so với mức hiện hành. Các hãng hàng không sẽ phải trả dưới 21,63 USD để bay qua vùng rộng lớn trên đại dương do Mỹ kiểm soát.
Các quốc gia khác ít công khai mức phí này, và trong một số trường hợp, họ đàm phán với từng hãng hàng không. Người ta ước tính rằng Ukraine kiếm được 200 triệu USD từ một tổ chức hàng không quốc tế chuyên theo dõi chi phí này.
Sau khi chuyến bay mang số hiệu MH17 của Malaysia bị bắn hạ tại Ukraine, một số nhà phê bình đặt câu hỏi liệu chính phủ Kiev có cho phép khu vực không phận nguy hiểm tiếp tục mở để nước này có thể tiếp tục thu lệ phí hàng không. Ukraine đã tuyên bố không phận dưới 32.000 feet bị cấm cho các chuyến bay thương mại. MH17 được báo cáo là bay ở không phận 33.000 feet khi vụ việc xảy ra.
Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của nhóm hàng không quốc tế, người đề nghị giấu tên và tổ chức của ông vì họ đang vén màn các số liệu được che giấu kỹ, cho biết Ukraine có khả năng sẽ phải chịu áp lực từ các hãng hàng không để mở không phận cho các chuyến bay bay qua vùng trời của mình.
Tuyến đường mà MH17 đã bay qua là tuyến phổ biến cho những chuyến bay từ các thủ đô châu Âu đến các thành phố lớn ở châu Á.
Vị quan chức này chi biết: “Đây là một vấn đề phức tạp. Nó không chỉ là việc Ukraine có quan tâm hay không mà là mọi chuyến bay phải bay qua đó. Họ không muốn phải bay vòng quanh Ukraine. Việc này có thể mất nhiều nhiên liệu hơn”.
Ông cho biết thêm: “Các hãng hàng không đang nỗ lực để đảm bảo rằng không phận này là an toàn trên một độ cao nhất định. Họ chắc chắn không muốn đặt các hành khách vào nguy hiểm”.
Kể từ khi chiếc máy bay MH17 bị bắn rơi ngày 17/7, Malaysia Airlines đã khai thác một đường bay khác cũng từ Amsterdam đến Kuala Lumpur - ở phía nam của Ukraine. Việc thay đổi đường bay này khiến hãng trung bình mất khoảng 30 phút và trong khoảng thời gian đó một chiếc máy bay Boeing 777 có thể tiêu tốn 1.800 lít nhiên liệu. Dựa trên chi phí hiện tại cho nhiên liệu phản lực tại Mỹ, việc thay đổi đường bay này “ngốn” của Malaysia Airlines 10.000 USD mỗi chuyến.
Hồi tháng 4, Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) khuyên các hãng hàng không của nước này không bay qua vùng tranh chấp Crimea. Lệnh cấm này đã được mở rộng đến các khu vực lân cận của Ukraine sau khi MH17 bị bắn rơi. FAA hôm thứ 3 đã nhanh chóng ngừng các chuyến bay từ Mỹ đến một khu vực xung đột là Israel, sau khi một tên lửa hạ cánh gần sân bay Tel Aviv.
Jean Medina , giám đốc truyền thông của American Airlines, nhóm đại diện cho các hãng hàng không hàng đầu của Mỹ cho biết: "Các hãng hàng không hợp tác làm việc với các cơ quan chính phủ, bao gồm cả FAA vốn tiếp xúc gần gũi với tình báo Mỹ, các cơ quan quốc tế và các cơ quan hàng không dân dụng ở các nước khác để đánh giá nguy cơ và cung cấp hướng dẫn cho các tàu sân bay phù hợp". Đồng thời, thông tin được chia sẻ thường xuyên, và thường là hàng ngày./.
