38 đơn vị đề xuất bổ sung 13.509 tỷ đồng vốn đầu tư công
Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, đến nay đã có 52/53 bộ, cơ quan trung ương và 63/63 địa phương có phương án phân bổ vốn ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2020. Tuy vậy, chỉ có 38 bộ, cơ quan trung ương và 43 địa phương giao chi tiết hết 100% kế hoạch vốn cho các dự án; 5 bộ, cơ quan trung ương và 15 địa phương giao chi tiết trên 90% cho các dự án; còn lại 9 bộ, cơ quan trung ương và 5 địa phương giao chi tiết dưới 90% cho các dự án.
Tổng số vốn NSNN các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã có quyết định/văn bản giao chi tiết cho các dự án đủ điều kiện giải ngân vốn là 455.491 tỷ đồng, đạt 95,4% kế hoạch đầu tư vốn được Thủ tướng Chính phủ giao (477.573 tỷ đồng).
Hiện nay, có 9 bộ, cơ quan trung ương và 9 địa phương có văn bản đề nghị chuyển trả lại 6.338 tỷ đồng kế hoạch vốn để điều chỉnh cho các đơn vị khác. Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận được đề xuất bổ sung kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2020 của 7 bộ, cơ quan trung ương và 31 địa phương, với tổng số vốn là 13.509 tỷ đồng.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, lũy kế giải ngân từ đầu năm đến 31/7/2020 là 193.040 tỷ đồng, đạt 40,98% kế hoạch Thủ tướng giao (không bao gồm vốn kéo dài từ các năm trước sang). Ước giải ngân đến 31/8 là 221.768 tỷ đồng, đạt 47% so với kế hoạch (cùng kỳ năm 2019 đạt 41,39%).
Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị giao ban trực tuyến triển khai công tác đầu tư công năm 2020, sự đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc giải ngân vốn của các đoàn công tác, tiến độ giải ngân từ cuối tháng 7 đến nay đã có sự chuyển biến và đạt kết quả tích cực. Có 5 bộ, cơ quan trung ương và 19 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 60%.
Tuy nhiên có 29 bộ, cơ quan trung ương và 6 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 35%, trong đó, có 15 bộ, cơ quan trung ương và 1 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 15%.
Giải phóng mặt bằng là khó khăn lớn nhất
Nhìn chung, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá thực trạng giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 8 tháng năm 2020 cơ bản tương tự như các năm trước, tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thấp, xu hướng tăng mạnh trong những tháng cuối năm.
Nguyên nhân của tình trạng này được cho là rất đa dạng, gồm cả nguyên nhân cố hữu tồn tại lâu nay chưa được khắc phục triệt để và cả nguyên nhân mới phát sinh như do công tác giải phóng mặt bằng, đấu thầu, thay đổi chính sách, năng lực chủ đầu tư, nhà thầu…
Về nguyên nhân chủ quan thì công tác lập kế hoạch chưa sát với thực tế và khả năng giao vốn, khả năng giải ngân vốn dẫn đến không phân bổ được hết số vốn kế hoạch. Công tác tổ chức triển khai thực hiện tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương còn bất cập; các cấp, các ngành chưa thực sự vào cuộc, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, công tác đôn đốc nhà thầu triển khai thi công chưa quyết liệt và hiệu quả.
Nhiều dự án ODA lớn đang phải thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh hiệp định vay với nước ngoài nên chưa đủ cơ sở pháp lý để triển khai, dẫn đến chưa thể lập hồ sơ rút vốn. Do chịu tác động nặng nề của đại dịch Covid-19, hầu hết các hoạt động gắn với yếu tố nước ngoài từ nhiều khâu nhập khẩu máy móc, thiết bị cho đến huy động chuyên gia, nhân công, nhà thầu nước ngoài, tư vấn, giám sát, thống nhất với nhà tài trợ đối với từng hoạt động và kế hoạch của dự án đều chậm lại.
Tuy nhiên, qua tổng hợp báo cáo từ các đoàn công tác, cơ quan quản lý đầu tư cho rằng khó khăn lớn nhất trong công tác giải ngân từ đầu năm 2020 đến nay là công tác tổ chức thực hiện giải phóng mặt bằng, xác định nguồn gốc đất, lập thẩm định phê duyệt đơn giá đền bù, cụ thể như vướng mắc chủ yếu của dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 ở công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư của các dự án thành phần mà công tác này thuộc trách nhiệm của các địa phương (dự án đi qua 13 địa phương)…/.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao tiến bộ trong công tác giải ngân so với cùng kỳ. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng cho rằng, vẫn còn một số bộ, ngành, địa phương chậm trễ. "Hôm nay, chúng ta rà lại những việc chúng ta đã nói, có kinh nghiệm gì, có vướng mắc nào để tháo gỡ" - Thủ tướng nói.
Nhấn mạnh tinh thần hội nghị hôm nay "rất thẳng thắn, chân tình chứ không phải xuê xoa, dễ dãi", Thủ tướng yêu cầu tinh thần là phải giải ngân hết số vốn còn lại ở các bộ, các ngành, địa phương "mà nếu không làm việc đó thì cương quyết có chế tài kèm theo để xử lý vấn đề đến nơi đến chốn". Không thể nói mà không làm, không thể có tiền mà không tiêu được do sự chủ quan, việc tổ chức thực hiện kém.
Đây là hội nghị giao ban lần thứ 2 kể từ Hội nghị giao ban trực tuyến toàn quốc ngày 16/7/2020. Sau hội nghị đó, Chính phủ đã tổ chức 7 đoàn công tác do Thủ tướng Chính phủ, các phó thủ tướng, bộ trưởng các bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính làm trưởng đoàn kiểm tra tại các bộ, địa phương nhằm đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc giải ngân vốn đầu tư công. |
