Trị tận gốc xe nhập khẩu bất chính theo diện 'Việt kiều hồi hương'

Nhức nhối gian lận xe Việt kiều

Theo Bộ Tài chính, qua công tác quản lý của cơ quan hải quan, việc NK xe ô tô, xe gắn máy theo chế độ tài sản di chuyển của người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã hoàn tất thủ tục đăng ký thường trú tại Việt Nam, đã bộc lộ dấu hiệu bất thường.

Cụ thể, sau thời điểm Thông tư số 20/2011/TT-BCT (ngày 12/5/2011) của Bộ Công Thương quy định bổ sung thủ tục NK xe ô tô chở người loại từ 09 chỗ ngồi trở xuống có hiệu lực, bắt đầu có sự gia tăng đột biến về số lượng xe ô tô NK dưới dạng di chuyển của Việt kiều hồi hương.

Từ 164 xe ô tô nhập NK năm 2011 đã lên tới 1142 xe ô tô vào năm 2012. Xe NK tập trung vào các loại xe có năm sản xuất mới (năm 2011, 2012), có giá trị cao như các loại xe Porsche, Bentley, BMW…

Trước dấu hiệu đó, Bộ Tài chính và Bộ Công an đã phối hợp triển khai các biện pháp điều tra, xác minh, rà soát hồ sơ cấp phép, qua đó xác định được những trường hợp không phải là đối tượng được định cư ở nước ngoài, không đảm bảo về đăng ký thường trú tại Việt Nam, không đảm bảo về hồ sơ cấp phép NK theo quy định tại Thông tư số 118/2009/TT-BTC (ngày 06/9/2009) của Bộ Tài chính.

Các vi phạm tập trung vào việc giả mạo hồ sơ nhập đăng ký thường trú tại Việt Nam và mua bán tiêu chuẩn, Việt kiều không thực sự về định cư hồi hương…

Theo thống kê tại 19/34 cục hải quan tỉnh, thành phố thực hiện cấp phép NK, tính từ 01/01/2013 đến 13/8/2013, số lượng xe không đủ điều kiện cấp giấy phép là 47 xe ô tô và 02 xe mô tô, trong đó: 15 xe không đảm bảo về chính sách thuế (Việt kiều chưa chấm dứt hoạt động tại nước định cư), 19 xe không đảm bảo về hồ sơ quy định tại Thông tư số 118/2009/TT-BTC và 13 xe không đảm bảo về hộ khẩu thường trú của Việt kiều hồi hương.

Tại 3/5 cục hải quan tỉnh, thành phố nơi có cảng biển được phép NK xe cũng trong khoảng thời gian trên có 208 xe ô tô, 11 xe mô tô của Việt kiều hồi hương đang tồn đọng.

Áp dụng biện pháp mạnh

Để xử lý đối với những trường hợp không đủ điều kiện NK xe theo chế độ tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương, ngày 7/6/2013, Bộ Tài chính đã có công văn trao đổi với các Bộ Công an, BộTư pháp,Bộ Giao thông vận tải và Bộ Công Thương.

Trên cơ sở ý kiến của các bộ và để thực hiện quy định của pháp luật, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ phương án xử lý vi phạm (phạt tiền) và buộc tái xuất xe đối với xe ô tô, mô tô không đủ điều kiện NK theo chế độ tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương (căn cứ quy định tại điểm 4.e, điểm 6.c khoản 9 Điều 1 Nghị định số 18/2009/NĐ-CP của Chính phủ).

Thứ nhất, đối với các trường hợp tái xuất nêu trên, thực hiện tái xuất trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày cơ quan hải quan ra quyết định buộc tái xuất (căn cứ quy định tại khoản 4 Điều 35 Nghị định số 97/2007/NĐ-CP ngày 07/6/2007 của Chính phủ). Trường hợp không đáp ứng đủ các điều kiện tái xuất hoặc không thực hiện tái xuất sẽ xử lý tịch thu theo quy định.

Thứ hai, đối với số xe đang tồn đọng tại cảng: Bộ Tài chính sẽ chỉ đạo Tổng cục Hải quan thực hiện xác minh, kiểm tra từng trường hợp, nếu có căn cứ xác định hành vi buôn lậu thì sẽ thực hiện xử lý đối với hàng buôn lậu theo quy định tại khoản 3, Điều 45 Luật Hải quan.

Thứ ba, đối với trường hợp xe ô tô, mô tô vô chủ. Theo quy định tại khoản 4 Điều 45 Luật Hải quan thì hàng hóa NK quá 90 ngày, kể từ ngày hàng tới cửa khẩu dỡ hàng mà không có người đến nhận thì cơ quan hải quan thông báo công khai trên phương tiện thông tin đại chúng.

Trong thời hạn 180 ngày, kể từ ngày thông báo, nếu chủ hàng hóa đến nhận thì được làm thủ tục NK và phải nộp tiền phạt, nếu không có người đến nhận thì hàng hóa được xử lý theo quy định pháp luật.

Bộ Tài chính đề xuất với Thủ tướng Chính phủ phương án nhằm đảm bảo đúng quy định và rút ngắn thời gian xử lý theo hướng cụ thể.

Trường hợp quá thời hạn lưu giữ tại cảng theo quy định tại Điều 45 Luật Hải quan (90 ngày), cơ quan hải quan thông báo hàng tồn đọng công khai trên phương tiện thông tin đại chúng. Ngoài ra cơ quan hải quan thông báo trực tiếp cho người nhận bằng văn bản (gửi thư bảo đảm qua dịch vụ chuyển phát có ký nhận hồi báo).

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được thông báo bằng văn bản của cơ quan hải quan (vẫn trong thời hạn 180 ngày theo quy định của Luật), người nhận không đến cơ quan hải quan làm thủ tục coi là hành vi từ bỏ và xử lý theo quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật Hải quan, tức là được bán, tiền bán hàng nộp vào NSNN sau khi trừ đi các chi phí phát sinh.

Quyết sách được coi là "liều thuốc mạnh" trị tận gốc vấn nạn gian lận, hưởng lợi thuế bất chính khi NK xe theo chế độ tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương, gây nhức nhối trong công tác quản lý nhà nước lâu nay./.