Kiểm soát chặt lạm phát, ổn định đời sống người dân

Lạm phát tháng 2/2022 ước tăng mạnh từ 1 - 1,1%

Tình hình giá cả và thị trường hàng hóa thế giới 2 tháng đầu năm 2022 có nhiều biến động. Giá các hàng hóa, nguyên vật liệu chiến lược tăng mạnh chủ yếu do sự phục hồi kinh tế tại nhiều quốc gia kéo theo nhu cầu tiêu dùng, đầu tư tăng trong khi nguồn cung ứng bị đứt gãy chưa hoàn toàn hồi phục. Chỉ số giá hàng hóa cơ bản đầu năm 2022 đều tăng cao hơn so với mức trước đại dịch, trong đó nhiều nhóm hàng tăng mạnh như: năng lượng, thép công nghiệp, kim loại quý, sản phẩm nông nghiệp.

Thị trường xăng dầu thế giới diễn biến phức tạp, đặc biệt trước căng thẳng chính trị giữa Nga và Ucraine, trong khi dự trữ xăng dầu tại nhiều nước giảm và nhu cầu xăng dầu tăng khi các nước triển khai các biện pháp phục hồi kinh tế. Giá dầu thô trên thị trường thế giới tăng lên gần 100 USD/thùng, mức cao nhất kể từ năm 2014, giá dầu thô WTI là 91,63 USD/thùng, dầu Brent là 96,50 USD/thùng (ngày 22/2/2022) và tiếp tục được các chuyên gia phân tích thị trường dự báo có thể tăng vượt ngưỡng 100 USD/thùng trong năm nay.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá tháng 2/2022.

Bên cạnh đó, áp lực lạm phát tăng cao tại nhiều nước, trong đó có cả những nền kinh tế hàng đầu như Mỹ, Nhật Bản và các nước châu Âu.

Trong bối cảnh ấy, 2 tháng đầu năm trùng vào Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán nên biến động tăng, đó là chưa kể đến mặt bằng giá cả trong nước phải chịu áp lực bởi biến động tăng giá các mặt hàng năng lượng trên thị trường thế giới, trong đó có mặt hàng xăng dầu và gas.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) so với tháng trước của tháng 1/2022 tăng 0,19%, tháng 2/2022 ước tăng mạnh từ 1 - 1,1% (theo số liệu Tổng cục Thống kê tính đến ngày 22/2/2022).

CPI bình quân 2 tháng đầu năm 2022 ước tăng 1,69 - 1,73% so với cùng kỳ năm trước.

Nhóm mặt hàng năng lượng, nhiên liệu có mức tác động lớn nhất đến CPI 2 tháng đầu năm, trong đó giá gas trong nước tăng từ ngày 1/2/2022 sau khi giảm trong tháng trước; mức giá bán lẻ xăng dầu trong nước tăng trong 4 kỳ điều hành 2 tháng đầu năm. Một số mặt hàng phòng chống dịch như kit-test xét nghiệm Covid 19 tăng giá do nhu cầu mua tích trữ và sử dụng tăng sau tết khi người dân quay trở lại làm việc, đi du lịch, đi lễ hội, học sinh, sinh viên quay trở lại trường học, số ca nhiễm bệnh tăng cao…

Ở chiều ngược lại, giá bán nhiều hàng hóa, dịch vụ được điều chỉnh giảm do tác động giảm thuế giá trị gia tăng từ 10% xuống còn 8% từ ngày 1/2/2022 theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP của Chính phủ, từ đó góp phần giảm áp lực đáng kể lên mặt bằng giá. Nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, lương thực, thực phẩm trong nước vẫn dồi dào, đáp ứng nhu cầu của người dân nên giá cả chỉ nhích tăng nhẹ trước và trong tết, sau đó dần trở lại bình thường.

Nhiều áp lực lạm phát tăng cao

Đại diện một số bộ, ngành phát biểu tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo cho rằng, cần phải lường hết các khó khăn trong điều hành khi dự báo giá cả một số mặt hàng thiết yếu tiếp tục diễn biến phức tạp theo chiều hướng tăng.

Những kịch bản mới nhất được đưa ra, dự đoán sẽ tăng so với những dự báo trước đó. Tuy nhiên, đại diện các bộ, ngành cho biết, sẽ bám sát diễn biến giá cả thị trường, để kịp thời có giải pháp hữu hiệu, giữ ổn định giá cả thị trường, tránh ảnh hưởng xấu tới đời sống người dân.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh, năm 2022 tình hình diễn biến hết sức phức tạp, hàng hóa, nhiên nguyên vật liệu đầu vào tăng cao sẽ ảnh hưởng tới lạm phát nước ta.

Ban Chỉ đạo điều hành giá họp nhằm đưa ra các biện pháp kiểm soát lạm phát ngay từ những tháng đầu năm.

Phân tích một số nhóm hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp tới lạm phát đang có biến động phức tạp, Phó Thủ tướng Chính phủ nhận định, giá xăng dầu hiện đang tăng cao, đặc biệt do khủng hoảng chính trị, giá dầu thô vượt 100 USD/thùng. Giá thành phẩm, từ 11/1 so với 21/2, thành phẩm xăng dầu tăng rất cao. Trước áp lực giá tăng, ngân hàng trung ương các nước thắt chặt tiền tệ, gia tăng lãi suất. Lạm phát các nước phát triển, tăng gần 4%; các nước đang phát triển cũng tăng xấp xỉ 6%.

“Trong bối cảnh đó, nước ta là nền kinh tế mở, nên áp lực rất nặng nề” - Phó Thủ tướng nói.

Tuy nhiên, với kinh nghiệm trong điều hành, ngay từ những ngày đầu năm, Ban Chỉ đạo điều hành giá và cơ quan chức năng đã theo sát tình hình, kịp thời có chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương trong quản lý điều hành giá.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, theo dự báo, trong tháng 2 CPI tăng trên 1%; 2 tháng CPI bình quân tăng từ 1,6 - 1,7% là mức tăng cao, do đó, cần dự báo, “liệu có thể tăng cao nữa hay không” để có giải pháp điều hành phù hợp.

Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao các bộ, ngành, địa phương đã chủ động vào cuộc trong chỉ đạo, điều hành giá cả thị trường. Chính sách tiền tệ được điều hành ổn định. Đặc biệt với việc triển khai các chính sách tài khóa hỗ trợ thuế, phí, lệ phí cho người dân và doanh nghiệp được Phó Thủ tướng đánh giá cao và cho rằng, đây chính là những yếu tố góp phần thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát.

“Trong quý I/2022, các ngành, các cấp bám sát tình hình, có giải pháp kịp thời, nên lạm phát nói chung được kiểm soát, hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng” - Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhận định.

Trong nhóm các mặt hàng thiết yếu, Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý công tác điều hành giá xăng dầu. “Chúng ta điều tiết giá một cách linh hoạt, tăng ở mức độ chịu đựng được, trong bối cảnh Quỹ Bình ổn giá còn khiêm tốn, hơn 800 tỷ đồng và 10 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối âm quỹ” - Phó Thủ tướng phân tích.

Phó Thủ tướng đặc biệt lưu ý, đối với giá xăng, trong mọi trường hợp, nguồn cung phải đảm bảo, nhưng đi đôi với đó là phải tăng cường kiểm tra, kiểm soát hơn nữa, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, ổn định thị trường.

Đối với giá kit-test xét nghiệm, cũng là mặt hàng cần đặc biệt lưu ý quản lý giá cả trong những ngày gần đây, Phó Thủ tướng đánh giá cao Bộ Y tế đã trình các cấp có thẩm quyền đưa trang thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 vào diện bình ổn giá, giá dịch vụ xét nghiệm đã giảm so với trước đây. Tuy nhiên, cần tiếp tục được theo dõi và quản lý chặt chẽ, tránh để tăng giá bất hợp lý trong bối cảnh dịch bệnh còn diễn biến phức tạp.

Theo Phó Thủ tướng, lạm phát năm 2022 dự báo nhiều áp lực tăng. Bộ Tài chính đã đánh giá và đưa ra các kịch bản giá trong điều hành, chủ yếu dựa trên cơ sở mức tăng giá xăng dầu. Do đó, cần căn cứ tình hình thực tế, có phương án điều hành phù hợp.

Phó Thủ tướng đề nghị cần phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát cũng như ổn định đời sống của người dân.

Đánh giá cao vai trò của công tác thông tin, tuyên truyền, Phó Thủ tướng đề nghị cần tiếp tục chú trọng công tác tuyên truyền, công khai minh bạch thông tin về giá để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; hạn chế những thông tin thất thiệt gây hoang mang cho người tiêu dùng và gây bất ổn thị trường.

Ban Chỉ đạo điều hành giá tiếp tục quản lý, điều hành giá thận trọng, chủ động và linh hoạt, kiên định mục tiêu bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm ở mức khoảng 4% theo mục tiêu Quốc hội đề ra./.

Minh Anh