Ứng dụng công nghệ trong bảo trì hạ tầng giao thông

Kết cấu hạ tầng giao thông phát triển mạnh mẽ, hiện đại

Theo Bộ GTVT, 10 năm qua, kết cấu hạ tầng giao thông đã phát triển mạnh mẽ theo hướng hiện đại, an toàn, nhiều công trình đạt chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Năng lực và chất lượng hạ tầng của Việt Nam liên tục tăng bậc từ xếp hạng thứ 95/144 năm 2011 lên thứ 79/137 năm 2016. Đã có nhiều ứng dụng khoa học, công nghệ mới, vật liệu mới được sử dụng trong xây dựng và quản lý khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông, nâng cao năng suất, hiệu quả, chất lượng và tiến độ dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ.

Ứng dụng nhiều công nghệ, thiết bị mới để nâng cao hiệu quả bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.

Tuy nhiên, cơ sở dữ liệu và hệ thống giao thông thông minh (ITS) vẫn còn cần đồng bộ hơn để đảm bảo kết nối; các ứng dụng công nghệ thông tin còn đơn lẻ, quản lý còn thủ công; dây chuyền cơ giới hóa, tự động hóa, ứng dụng vật liệu mới trong xây dựng và bảo trì hạ tầng cần phát huy nhiều hơn nữa...

Theo quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 cả 5 lĩnh vực GTVT vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, khối lượng công trình giao thông được xây dựng và quản lý khai thác, bảo trì rất lớn. Để đảm bảo chất lượng, tiến độ và hiệu quả đạt các mục tiêu đề ra đòi hỏi cần phải ứng dụng khoa học, công nghệ mạnh mẽ. Vì vậy, Bộ GTVT đưa ra mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành 100% chuyển đổi số các nghiệp vụ trong xây dựng và quản lý, bảo trì của các đơn vị thuộc Bộ GTVT; hình thành được cơ sở dữ liệu đồng bộ, hiện đại, kết nối và chia sẻ giữa các lĩnh vực GTVT, giữa trung ương và địa phương.

Trong giai đoạn này, Bộ GTVT cũng áp dụng thí điểm mô hình thông tin công trình (BIM) trong công tác quản lý vận hành trong quá trình sử dụng cho khoảng 1 - 3 công trình quan trọng, có yêu cầu kỹ thuật phức tạp được đầu tư xây dựng bằng vốn nhà nước. 100% các tuyến đường bộ cao tốc và các thành phố lớn lắp đặt hệ thống quản lý, điều hành giao thông thông minh.

Đồng thời, ứng dụng công nghệ và vật liệu tiên tiến để đổi mới công tác xây dựng và quản lý khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông. Hình thành nguồn nhân lực dần đáp ứng làm chủ, khai thác, vận hành hiệu quả những ứng dụng công nghệ.

Nâng cao hiệu quả quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông

Theo lãnh đạo Bộ GTVT, để đạt được mục tiêu trên, Bộ GTVT sẽ tập trung sửa đổi, bổ sung quy định quản lý đầu tư, ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước; xây dựng hành lang pháp lý để áp dụng mô hình BIM. Đẩy mạnh ứng dụng thiết bị, máy móc tự động hóa, robot hóa trong các dây chuyền thi công khép kín. Bên cạnh đó, ưu tiên sử dụng các công nghệ mới, công nghệ nano, kết cấu mới, vật liệu tiên tiến. Đồng thời, xây dựng hệ thống thông tin hỗ trợ quản lý dự án đầu tư ngành GTVT trên nền tảng trực tuyến; triển khai ứng dụng mô hình thông tin công trình trong đầu tư xây dựng công trình.

Xây dựng hệ thống ITS, ETC (thu phí tự động không dừng) đồng bộ đối với đường bộ cao tốc, các tuyến quốc lộ chính yếu trên các hành lang vận tải lớn. Cùng với đó là ứng dụng trí tuệ nhân tạo cho hệ thống ITS, hệ thống quản lý điều hành bay, hệ thống điều phối và giám sát giao thông hàng hải, đường thủy nội địa.

Mô hình cảng hàng không, sân bay thông minh sẽ được xây dựng cho cảng hàng không quốc tế Long Thành, Nội Bài, Tân Sơn Nhất; cảng biển xanh, thông minh cho cảng biển Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh; nhà ga thông minh cho đường sắt đô thị Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Đối với quản lý khai thác, bảo trì, Bộ GTVT sẽ xây dựng trung tâm giao thông thông minh quốc gia thống nhất toàn quốc, tích hợp và kết nối hệ thống ITS trên đường bộ cao tốc, quốc lộ chính yếu và ITS giao thông đô thị tại các thành phố lớn.

Bộ GTVT cũng sẽ ứng dụng các dây chuyền thi công đồng bộ, khép kín, tự động hóa, robot hóa trong bảo trì hạ tầng giao thông; ưu tiên sử dụng các công nghệ và vật liệu tiên tiến, công nghệ nano, trong bảo trì công trình giao thông; hiện đại hóa hệ thống thông tin tín hiệu đường sắt; ứng dụng công nghệ thông minh trong quản lý điều hành đường sắt đô thị; ứng dụng công nghệ tiên tiến phục vụ vận hành và khai thác cảng biển, cảng thủy nội địa; hoàn thiện các hệ thống dẫn đường, kiểm soát không lưu theo quy định của ICAO.

Cũng theo lãnh đạo Bộ GTVT, đề án hướng đến mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, an toàn và tiết kiệm trong công tác xây dựng và quản lý khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông qua việc chủ động, nắm bắt kịp thời và ứng dụng hiệu quả các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Trí Dũng