Kết quả thu chi ngân sách năm 2021 khả quan hơn số đã báo cáo

Thu ngân sách vượt 16,8% dự toán

Cụ thể, thu NSNN dự toán là 1.343,3 nghìn tỷ đồng, báo cáo Quốc hội ước đạt 1.365,5 nghìn tỷ đồng, kết quả thực hiện đạt 1.568,4 nghìn tỷ đồng, vượt 225,1 nghìn tỷ đồng (16,8%) so dự toán, tăng 202,9 nghìn tỷ đồng so với báo cáo Quốc hội. Tỷ lệ động viên thu NSNN đạt 18,7% GDP, riêng thu thuế và phí đạt 15,1% GDP.

Trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động nghiêm trọng của dịch bệnh, đặc biệt trong khoảng giữa năm 2021, Chính phủ đánh giá kết quả thu NSNN đạt được như trên nhờ số thu tăng khá trong quý I và quý IV (31,8% và 35,8%), thể hiện tính hiệu quả của việc điều chỉnh kịp thời chính sách tài khóa, tiền tệ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, các giải pháp kích cầu đầu tư, tiêu dùng thúc đẩy phục hồi kinh tế đã tác động tích cực đến hoạt động sản xuất – kinh doanh và nền kinh tế.

Một số ngành, lĩnh vực như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, xây dựng, sản xuất sắt thép, ô tô,… được hưởng lợi từ các chính sách nêu trên đã phát sinh lợi nhuận tăng đột biến, tăng thu cho NSNN. Đồng thời, một số khoản thu cũng phát sinh đột biến ngoài dự kiến khi xây dựng dự toán, như: thu thuế thu nhập doanh nghiệp từ chuyển nhượng dự án khu đô thị Phước Hưng 2.373 tỷ đồng; thu từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản của Tập đoàn Ecopark 1.290 tỷ đồng; thu chênh lệch giá khí trong bao tiêu bán cho 2 nhà máy điện BOT của TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu từ ngày 20/3/2019 và năm 2020 là 2.457 tỷ đồng. Cùng với đó là thu từ chuyển nhượng vốn của một số doanh nghiệp khoảng 5.300 tỷ đồng; thu tiền sử dụng đất 1 lần cho cả đời dự án (Đại sứ quán Mỹ, Công ty cổ phần đầu tư và du lịch Vạn Hương; Công ty cổ phần đầu tư và phát triển du lịch Vinaconex, Tổng công ty Đầu tư và phát triển công nghiệp,…) khoảng 7.000 tỷ đồng; thu hồi chi năm trước của Ban quản lý dự án Thủ Thiêm 2.515 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, cơ quan thuế, hải quan phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng làm tốt hơn công tác quản lý thu, nhất là ở các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm, hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số của các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam; quyết liệt xử lý thu hồi nợ đọng thuế và các khoản kiến nghị truy thu qua công tác thanh tra, kiểm toán, nên nhiều khoản thu đạt cao hơn so báo cáo Quốc hội. Đồng thời, do dự toán thu năm 2021 được xây dựng trình Chính phủ và Quốc hội vào thời điểm bùng phát đợt dịch Covid-19 lần thứ 3, nên mức dự toán NSNN nói chung và từng địa phương có phần thận trọng (thấp).

Chi đầu tư phát triển tăng 38,6 nghìn tỷ đồng

Về chi NSNN, dự toán là 1.687 nghìn tỷ đồng; báo cáo Quốc hội ước đạt 1.709,2 nghìn tỷ đồng. Trong năm, mặc dù nhu cầu chi cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 là rất lớn, nhưng nhờ có các giải pháp chủ động, tích cực nên đã đáp ứng đầy đủ các nhu cầu phát sinh tăng thêm mà không ảnh hưởng lớn đến các nhiệm vụ chi phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý nhà nước.

Kết thúc năm 2021, chi đầu tư phát triển đạt 515,9 nghìn tỷ đồng, tăng 38,6 nghìn tỷ đồng (+8,1%) so dự toán; chi dự trữ quốc gia đạt 3,9 nghìn tỷ đồng, tăng 2,7 nghìn tỷ đồng so dự toán; chi trả nợ lãi đạt gần 102,6 nghìn tỷ đồng, đảm bảo thanh toán đầy đủ, kịp thời các nghĩa vụ nợ đến hạn theo cam kết, giảm 7,5 nghìn tỷ đồng so dự toán; chi thường xuyên đạt gần 1.053,9 nghìn tỷ đồng, tăng 17,1 nghìn tỷ đồng (+1,7%) so dự toán.

Trong bối cảnh chịu tác động của dịch bệnh, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương quyết liệt đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công. Nhờ vậy, số vốn thực hiện giải ngân cả năm ước đạt 94,94% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2020 (đạt 97,5%).

Chính phủ đang giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan có liên quan rà soát, tổng hợp chung số vốn thuộc kế hoạch năm 2021 còn lại chưa giải ngân, đề xuất phương án xử lý, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.

Từ kết quả thực hiện và xử lý cân đối như trên, đánh giá tổng chi NSNN đạt 1.854,9 nghìn tỷ đồng, tăng 167,9 nghìn tỷ đồng (+10%) so với dự toán, tăng 145,7 nghìn tỷ đồng so báo cáo Quốc hội.

Ngoài ra, thực hiện chính sách tài khóa ứng phó với dịch Covid-19, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và hỗ trợ người dân năm 2021, Chính phủ cho biết tổng số miễn, giảm, giãn tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất khoảng 125,4 nghìn tỷ đồng (trong đó gia hạn khoảng 99,9 nghìn tỷ đồng; miễn giảm khoảng 25,5 nghìn tỷ đồng) để hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người dân vượt qua khó khăn do tác động của dịch Covid-19.

Tổng nguồn lực năm 2021, ngân sách trung ương (NSTW) đã bố trí và huy động thông qua Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 cho phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 khoảng 51,22 nghìn tỷ đồng; đã quyết định chi là 34,26 nghìn tỷ đồng. Nguồn lực của trung ương còn lại khoảng 16,96 nghìn tỷ đồng.

Về nguồn lực các địa phương (không bao gồm hỗ trợ của NSTW), đến hết năm 2021, các địa phương đã sử dụng 51,3 nghìn tỷ đồng để chi cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 và hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn, theo Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ và một số chính sách của địa phương ban hành.

Với kết quả thu chi ngân sách như trên, bội chi NSNN khoảng 286,5 nghìn tỷ đồng, bằng 3,41% GDP thực hiện, giảm 57,2 nghìn tỷ đồng so dự toán. Trong đó bội chi NSTW giảm 39,4 nghìn tỷ đồng so dự toán, bội chi NSĐP giảm 17,7 nghìn tỷ đồng.

Đến hết ngày 31/12/2021, dư nợ công bằng khoảng 43,1% GDP, dư nợ chính phủ khoảng 39,1% GDP, dư nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 38,4% GDP, thấp hơn trần quy định tại Nghị quyết số 23/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội (tương ứng là 60% GDP, 50% GDP và 50% GDP; ngưỡng cảnh báo tương ứng là 55% GDP, 45% GDP và 45% GDP).

Dương An