Các bộ trưởng đàm phán TPP: Vẫn chưa có được cái ‘gật đầu’, ‘bắt tay’!

Đại diện các nước tham gia vòng đàm phán TPP ở Hawaii, Mỹ hôm 28.7 - Ảnh: Reuters

Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) được coi là hiệp định “thế kỷ” với sự tham gia của 12 nước và một khi được ký kết, TPP sẽ trở thành khu vực thương mại tự do với 800 triệu dân, chiếm 30% kim ngạch thương mại toàn cầu và gần 40% sản lượng kinh tế thế giới.

Kể từ khi khởi động Hiệp định này, các cuộc đàm phán giữa các quốc gia từ song phương cho đến đa phương đã trải qua 5 năm đầy khó khăn. Các đây 4 ngày, trước vòng đám phán cấp bộ trưởng thương mại của 12 nước tham gia TPP, rất nhiều ý kiến cho rằng cuộc đàm phán đang vào thời kỳ chín muồi và được đánh giá là ở tình trạng lạc quan nhất.

Tuy nhiên, sau 4 ngày của vòng đàm phán, các bộ trưởng các nước đàm phán TPP ra về mà không để lại được kết quả đồng thuận cuối cùng và cũng không ấn định thời điểm tiến hành vòng đàm phán tiếp theo.

Kết quả trên được coi là ‘đáng tiếc’, vì sự mong đợi của 800 triệu người dân về những lợi ích to lớn, mà cái “gật đầu” và “bắt tay” của các vị bộ trưởng đại diện 12 quốc gia tham gia có thể sớm mang lại cho họ đã lại chưa thành.

Thông tin về diễn biến tại vòng đàm phán này cho biết, việc không có được kết quả đồng thuận là do tranh cãi giữa Nhật Bản và Mỹ liên quan tới lĩnh vực ô tô; yêu cầu của New Zealand đối với các sản phẩm bơ sữa và các nhà đàm phán không đạt được sự đồng thuận về thời gian giữ độc quyền đối với các loại thuốc thế hệ tiếp theo.

Các cuộc đàm phán TPP được khởi động từ năm 2010, thu hút sự tham gia của 12 nước gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam.

Hãng tin Reuters cho biết, vòng đàm phán đã tập trung thảo luận những vấn đề khó khăn còn tồn đọng giữa các nước như quy định về quyền sở hữu trí tuệ, hoạt động của các doanh nghiệp, các điều khoản về thị trường lao động và bảo vệ môi trường, giải quyết các tranh chấp.

Vào ngày đàm phán cuối cùng, các Bộ trưởng Thương mại của 12 quốc gia tham gia đàm phán TPP đã nỗ lực để giải quyết các bất đồng, song đã không có bước đột phá nào vào phút chót.

Hãng tin Reuters dẫn lời phát biểu tại cuộc họp báo chung của Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman rằng: “Các Bộ trưởng Thương mại TPP đã đạt được tiến triển đáng kể trong quá trình đàm phán, dù chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng, song các bên sẽ tiếp tục thảo luận về những vấn đề còn khúc mắc”.

Còn Bộ trưởng Thương mại Úc Andrew Robb cũng được Reuters dẫn lời cho hay vấn đề còn tồn tại nằm ở 4 nền kinh tế lớn trên bàn đàm phán, gồm Mỹ, Canada, Nhật Bản và Mexico. “Điều đáng buồn là 98% nội dung thỏa thuận đã được kết luận”, ông nói.

Vị đại diện thương mại của Australia cho biết: Nhật Bản muốn Mỹ nhanh chóng dỡ bỏ các loại thuế đánh vào linh kiện ô tô nước này xuất khẩu sang Mỹ, trong khi Mỹ muốn làm rõ nguồn gốc của các linh kiện đó có phải từ một khu vực thương mại tự do hay không. New Zealand tuyên bố nước này không ủng hộ một thỏa thuận khi nó không tạo điều kiện cho việc mở cửa thị trường bơ sữa, ám chỉ Mỹ, Nhật Bản và Canada.

Tất cả những bất đồng nói trên khiến đàm phán TPP tiếp tục bế tắc, khiến cơ hội TPP được Quốc hội Mỹ thông qua trong năm nay trở nên mong manh.

Việc chưa thể hoàn tất TPP có lẽ là một thất bại đối với Tổng thống Mỹ Barack Obama vì ông coi TPP như một trụ cột kinh tế trong chính sách “xoay trục” sang châu Á-Thái Bình Dương và là một cơ hội để Washington cân bằng với tầm ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực này.

Có thể thấy, vòng đàm phán cấp bộ trưởng thương mại của 12 nước tham gia đàm phán TPP làn này có ý nghĩa rất quan trọng và đã chưa đưa ra được kết quả cuối cùng như trông đợi, tuy nhiên các nhà đàm phán tuyên bố sẽ tiếp tục làm việc, tìm điểm chung giải quyết vấn đề để hướng đến ký kết hoàn thành thỏa thuận thương mại lớn nhất thế giới này./.

Mai An (tổng hợp)

Mai An (tổng hợp)