Cân nhắc nguồn vốn dự phòng nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh

10:52 | 24/05/2022 Print
(TBTCO) - Theo Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, trong điều kiện ngân sách nhà nước khó khăn, nên nghiên cứu, có phương án cân đối nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để hoàn thành 3 dự án thành phần còn lại, thực hiện việc nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh.

Sáng 24/5, tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể trình bày Tờ trình tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 và Kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Đã hoàn thành 86% toàn tuyến

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, theo Nghị quyết số 66/2013/QH13, đến năm 2020 hoàn thành nối thông tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau), quy mô tối thiểu 2 làn xe với chiều dài khoảng 2.744 km. Đến nay, tuyến đường đã hoàn thành 2.362 km, đạt 86,1% và khoảng 258 km tuyến nhánh; đang triển khai 211 km; còn lại khoảng 171 km chưa bố trí được vốn để triển khai thực hiện.

Về bố trí nguồn vốn đầu tư công và huy động vốn ngoài ngân sách, tổng mức đầu tư các dự án thành phần để nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh (giai đoạn 2 làn xe) là 99.170 tỷ đồng. Các dự án thành phần đã và đang đầu tư có tổng mức đầu tư là 88.400 tỷ đồng. Căn cứ vào nhu cầu, nguồn vốn đã bố trí để đầu tư các dự án thành phần là 79.022 tỷ đồng, gồm:

Giai đoạn đến năm 2020 đã bố trí 62.316 tỷ đồng (nguồn vốn ngân sách nhà nước 43.728 tỷ đồng, nguồn vốn ngoài ngân sách 18.588 tỷ đồng).

Cân nhắc nguồn vốn dự phòng nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh
Các đại biểu Quốc hội làm việc tại hội trường. Ảnh: QH.

Giai đoạn 2021 - 2025 đã cân đối bố trí 16.706 tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước phân bổ cho Bộ Giao thông vận tải và 1.600 tỷ đồng ngân sách trung ương hỗ trợ địa phương thực hiện đoạn Đoan Hùng - Phú Thọ.

Công tác quyết toán được thực hiện tuân thủ theo các quy định của pháp luật, hướng dẫn của Bộ Tài chính, cơ bản đáp ứng tiến độ yêu cầu.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc khi thực hiện, như: về khả năng cân đối nguồn lực; về hình thức đầu tư.

Ví như cân đối nguồn lực, do chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 nên nhiều dự án phải dừng giãn tiến độ, trong đó có các dự án thành phần thuộc đường Hồ Chí Minh. Do đó, giai đoạn từ năm 2011 đến hết năm 2015 mặc dù đã được phê duyệt dự án đầu tư, nhưng có rất ít các dự án giao thông nói chung và các dự án thành phần đường Hồ Chí Minh nói riêng được triển khai đầu tư.

Trong bối cảnh quy mô nền kinh tế chưa đủ lớn, khả năng nguồn lực có hạn, nên đến hết năm 2020 chưa cân đối bố trí đủ nguồn vốn để nối thông toàn tuyến như mục tiêu của Nghị quyết số 66/2013/QH13.

Vẫn còn tình trạng nơi thừa, nơi thiếu vốn phải điều chỉnh

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đã trình bày Báo cáo thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Qua quá trình giám sát, ủy ban nhận thấy Chính phủ đã tích cực chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương có liên quan nỗ lực tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết. Công trình đường Hồ Chí Minh đã từng bước phát huy hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Tuy vậy, đến nay dự án vẫn chưa hoàn thành nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau), theo yêu cầu của nghị quyết.

Cân nhắc nguồn vốn dự phòng nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh
Dự án đường Hồ Chí Minh đã chậm tiến độ 2 năm. Ảnh: TL.

Do đã hết giai đoạn phân kỳ đầu tư, cần triển khai giai đoạn phân kỳ đầu tư mới, nên việc Chính phủ xây dựng báo cáo tổng kết là cần thiết để trình Quốc hội xem xét, đánh giá và quyết định chủ trương, định hướng đầu tư cho giai đoạn mới.

Về tiến độ triển khai thực hiện dự án, đối với phân kỳ đầu tư đến năm 2020, dự án chưa đạt yêu cầu nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) với quy mô 2 làn xe. Theo tờ trình của Chính phủ, đến hết năm 2020 còn 6 đoạn với tổng chiều dài khoảng 279 km chưa triển khai, trong đó mới cân đối bố trí vốn cho 3 đoạn với tổng chiều dài 108 km, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2021 - 2025.

Về nguồn vốn thực hiện dự án, theo tờ trình của Chính phủ, tổng mức đầu tư các dự án thành phần để nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh là 99.170 tỷ đồng. Các dự án đã và đang đầu tư có tổng mức đầu tư 88.400 tỷ đồng. Đến năm 2020, đã bố trí 62.316 tỷ đồng. Giai đoạn 2021 - 2025 đã cân đối bố trí 16.706 tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước. Còn lại 3 đoạn với tổng chiều dài 171 km, tổng mức đầu tư là 10.770 tỷ đồng chưa được bố trí nguồn vốn.

2 dự án thành phần đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận cần ưu tiên đầu tư để nối thông tuyến có tổng mức đầu tư 5.570 tỷ đồng.

Nhìn chung, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhận thấy, công tác quản lý, sử dụng nguồn vốn đầu tư các dự án cơ bản đảm bảo hiệu quả. Các vướng mắc trong công tác thanh, quyết toán theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước đã được xử lý, giải quyết.

Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, cần rút kinh nghiệm như: Công tác lập kế hoạch nhu cầu vốn và phân bổ kế hoạch vốn chưa phù hợp với tiến độ thực hiện dự án và nhu cầu vốn thực tế của dự án. Có dự án dư vốn dẫn đến phải điều chỉnh giảm hoặc kéo dài sang năm sau, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn vốn. Có dự án thiếu vốn so với kế hoạch làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.

Một số dự án BOT, BT chưa được quản lý phù hợp, không khả thi về phương án tài chính, khó khăn huy động vốn. Một số dự án phải dừng, giãn đã làm kéo dài thời gian hoàn thành, các hạng mục công trình thi công dở dang bị xuống cấp. Một số hạng mục trong quá trình thực hiện đầu tư còn phải điều chỉnh, bổ sung thiết kế để đảm bảo phù hợp với quy hoạch của địa phương được điều chỉnh, phù hợp với thực tế hiện trường để phát huy hiệu quả công trình…

Đối với việc thực hiện dự án sau năm 2020, theo Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, về nguồn vốn, trong điều kiện ngân sách nhà nước khó khăn và phải dành nguồn lực cho các mục tiêu quan trọng khác, đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, có phương án cân đối nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và phạm vi vốn đầu tư công trung hạn bằng nguồn ngân sách nhà nước đã được phân bổ cho Bộ Giao thông vận tải theo Nghị quyết số 29/2021/QH15 của Quốc hội để hoàn thành 3 dự án thành phần nói trên, thực hiện việc nối thông toàn tuyến, góp phần hoàn thiện dự án./.

Giai đoạn 2 khởi công mới 2 dự án với tổng mức đầu tư hơn 22 nghìn tỷ đồng

Giai đoạn 2021 - 2025: triển khai hoàn thành các dự án đang đầu tư và khởi công mới 2 dự án thành phần nối thông tuyến quy mô 2 làn xe với tổng mức đầu tư 22.276 tỷ đồng, trong đó: đã bố trí được 16.706 tỷ đồng; để đảm bảo cân đối đầy đủ, kịp thời nguồn vốn đầu tư 2 dự án thành phần ưu tiên: Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải rà soát, cân đối lại kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của bộ để bố trí đủ 4.450/5570 tỷ đồng cho 2 dự án này.

Giai đoạn 2025 - 2030: kế hoạch triển khai và nhu cầu vốn đầu tư của các dự án trong giai đoạn này sẽ cân đối trong tổng nhu cầu kế hoạch đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông nói chung và báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định.

Minh Anh

© Thời báo Tài chính Việt Nam