Kinh tế tập thể, hợp tác xã chưa thực sự là nền tảng của sản xuất nông nghiệp

09:14 | 04/08/2022 Print
(TBTCO) - Nghị quyết số 20-NQ/TW đã nhìn nhận kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Trong đó, vai trò của Liên minh Hợp tác xã đang đóng vai trò nòng cốt trong việc phát triển kinh tế tập thể. Tuy nhiên, kinh tế tập thể, hợp tác xã chưa thực sự là nền tảng của sản xuất nông nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Đây là đánh giá của ông Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, khi trả lời phỏng vấn phóng viên TBTCVN, xung quanh vấn đề phát triển kinh tế tập thể trong Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

Nghị quyết số 20-NQ/TW: Nhiều chính sách mới hỗ trợ cho hợp tác xã trong nông nghiệp Tạo môi trường thuận lợi để mục tiêu phát triển kinh tế tập thể thành hiện thực
Hiện thực hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW: Liên minh Hợp tác xã đóng vai trò nòng cốt
Nghị quyết số 20-NQ/TW nhìn nhận kinh tế tập thể là thành phần kinh tế quan trọng, cần tiếp tục đổi mới phát triển mạnh mẽ hơn. Ảnh: Nam Khánh

PV: Theo nhận định chung, mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã hiện nay mặc dù đã được Nhà nước rất quan tâm, có nhiều chính sách hỗ trợ để phát triển, nhưng thực tế cho thấy mô hình này hiện nay phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế hiện có. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Ông Nguyễn Ngọc Bảo: Kinh tế tập thể (KTTT) là một thành phần kinh tế quan trọng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta mà phương thức tổ chức sản xuất, kinh doanh dựa vào lợi thế, quy mô trên cơ sở sự liên kết, hợp tác giữa các thành viên là các cá nhân, hộ gia đình, tổ chức, doanh nghiệp với nhau để tối ưu hoá chi phí đầu vào, chi phí chế biến và giá bán, mang lại lợi ích cho các thành viên (sở hữu cá thể) và sở hữu tập thể.

Hiện thực hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW: Liên minh Hợp tác xã đóng vai trò nòng cốt
Ông Nguyễn Ngọc Bảo

Tôi cho rằng, những nhận định cho rằng mô hình KTTT, hợp tác xã (HTX) hiện nay phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của đất nước ta là đúng thực trạng. Bởi vì theo thống kê ban đầu của Liên minh HTX Việt Nam, tổng số đại diện hộ gia đình ở địa bàn nông thôn tham gia tổ hợp tác, HTX chiếm dưới 35% tổng số hộ; trong khi phần lớn các nước phát triển và đang phát triển hầu hết tỷ lệ này từ 80% trở lên.

Ngành nông nghiệp nước ta có nhiều tiềm năng và lợi thế phát triển, là trụ cột của nền kinh tế, bình quân diện tích hộ gia đình ở mức thấp, mô hình tổ hợp tác, HTX rất phù hợp với tổ chức sản xuất, cơ cấu ngành nông nghiệp, tỷ trọng sản lượng sản phẩm nông sản chủ lực do tổ hợp tác, HTX chiếm 15% - 75% tuỳ từng loại, phần lớn HTX quy mô nhỏ, liên kết và hợp tác sản xuất còn hạn chế; tỷ lệ HTX hoạt động có hiệu quả khoảng 60%.

Như vậy, KTTT, HTX chưa thực sự là nền tảng của sản xuất nông nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

PV: Nghị quyết số 20-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới đã nhìn nhận vai trò của Liên minh HTX đối với phát triển KTTT trong giai đoạn mới như thế nào, thưa ông?

Ông Nguyễn Ngọc Bảo: Nghị quyết số 20-NQ/TW nhìn nhận KTTT là thành phần kinh tế quan trọng, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng của vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Tôi cho rằng, nội dung nền tảng thể hiện đóng góp về số lượng, chất lượng trong nền kinh tế về sử dụng đất đai, cơ sở hạ tầng, nhân lực, thể chế phát triển, sản lượng hàng hóa và dịch vụ giúp ổn định giá cả thị trường, tạo việc làm để phát triển kinh tế, là nòng cốt trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông dân, nông thôn và một số ngành, lĩnh vực khác có tiềm năng, lợi thế.

Đồng thời, KTTT góp phần quan trọng trong tăng trưởng kinh tế bền vững, đồng thời góp phần ổn định chính trị - xã hội, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, vùng, miền, địa phương, củng cố an ninh, quốc phòng của đất nước.

Phấn đấu có ít nhất 3 hợp tác xã lớn nhất toàn cầu

Nghị quyết 20 đặt mục tiêu đến năm 2045, phấn đấu thu hút tối thiểu 20% dân số tham gia các tổ chức kinh tế tập thể. Phấn đấu có ít nhất 3 tổ chức kinh tế tập thể nằm trong bảng xếp hạng 300 hợp tác xã lớn nhất toàn cầu do Liên minh HTX quốc tế công nhận.

PV: Có ý kiến cho rằng, để Nghị quyết số 20-NQ/TW sớm đi vào cuộc sống, trong quá trình này không thể chỉ dựa vào các bộ, ngành, mà còn cần sự song hành, nỗ lực chủ động của Liên minh HTX Việt Nam. Ông bình luận gì về quan điểm này?

Ông Nguyễn Ngọc Bảo: Tổng kết cho thấy, ở địa phương nào, ngành nào mà cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm đến phát triển KTTT thì nơi đó KTTT phát triển hơn những nơi khác. Trong đó, vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, vai trò của Linh minh HTX Việt Nam thể hiện rất rõ ở lĩnh vực tuyên truyền, vận động, lắng nghe ý kiến của thành viên và hỗ trợ các thành viên trong các dịch vụ như thủ tục hành chính, tư vấn pháp luật, khoa học công nghệ…

Theo đánh giá của Chính phủ và trong Nghị quyết 20 đã chỉ rõ, vai trò của Liên minh HTX Việt Nam đã và đang đóng vai trò nòng cốt trong việc phát triển kinh tế hợp tác xã; thực hiện tốt chức năng đại diện bảo vệ quyền lợi của thành viên.

Liên minh HTX Việt Nam đã và đang góp phần thúc đẩy phát triển KTTT. Là thành viên của Liên minh HTX quốc tế, hình thành và phát triển hơn 100 năm qua, hợp tác quốc tế là lĩnh vực quan trọng, liên tục, thường xuyên và liên tục phát triển của Liên minh HTX Việt Nam. Trong từng thời kỳ mà hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng thì công tác này là yêu cầu cần thiết.

Theo đó, chúng tôi nghiên cứu, học tập, áp dụng kinh nghiệm phổ biến ở cả nước về bản chất, giá trị KTTT áp dụng vào điều kiện cụ thể phát triển KTTT ở nước ta; đồng thời, nắm bắt xu hướng, thực tiễn phát triển KTTT để áp dụng vào việc hoạch định chính sách, pháp luật, dự báo phát triển KTTT nước ta; cùng với đó, huy động các nguồn lực tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ; quảng bá hình ảnh, thương hiệu HTX, quốc gia; xúc tiến thương mại cho khu vực KTTT.

PV: Xin cảm ơn ông!

Khẩn trương sửa đổi Luật Hợp tác xã năm 2012

Để đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể, Nghị quyết số 20-NQ/TW cũng đã nêu rõ: khẩn trương sửa đổi Luật Hợp tác xã năm 2012 và các quy định pháp luật liên quan đến KTTT, hợp tác xã.

Nam Khánh

© Thời báo Tài chính Việt Nam