Dần khẳng định vai trò là kênh đầu tư và công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả

12:51 | 10/08/2022 Print
(TBTCO) - Sau 5 năm vận hành, thị trường chứng khoán phái sinh không chỉ có sự tăng trưởng vượt kỳ vọng, khẳng định vai trò là kênh đầu tư hấp dẫn đối với nhiều nhà đầu tư mà còn từng bước thể hiện vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả, đặc biệt là khi thị trường cơ sở có những biến động lớn.
Thị trường chứng khoán phái sinh: Hành trình 5 năm tăng trưởng ổn định và từng bước đáp ứng kỳ vọng của thị trường

Kênh hữu hiệu để "giữ chân" dòng tiền trên thị trường chứng khoán

Với việc được giao dịch 2 chiều trên thị trường chứng khoán phái sinh, có thể mua, bán liên tục ngay trong phiên, nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận ngay cả khi thị trường cơ sở giảm mạnh. Chỉ trong 5 năm với hơn 1 triệu tài khoản nhà đầu tư vào tháng 7/2022, gấp hơn 423 lần thời kỳ đầu mở cửa là một minh chứng cho thấy sự hấp dẫn của kênh đầu tư này. Với đặc tính riêng của thị trường chứng khoán Việt Nam, lượng tài khoản phần lớn vẫn là nhà đầu tư cá nhân, nhưng không thể phủ nhận việc cơ cấu tài khoản nhà đầu tư trên thị trường phái sinh đang có sự chuyển dịch tích cực theo hướng tăng tài khoản nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu tư nước ngoài.

Dần khẳng định vai trò là kênh đầu tư và công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả

Bên cạnh vai trò là một kênh đầu tư, thị trường chứng khoán phái sinh còn thể hiện vai trò phòng vệ rủi ro cho thị trường cơ sở. Đặc biệt, khi thị trường cơ sở giảm điểm mạnh, thị trường phái sinh góp phần làm giảm áp lực bán tháo trên thị trường cơ sở, giúp ổn định tâm lý nhà đầu tư, giảm quy mô và mức độ sụt giảm trên thị trường cơ sở. Có thể nói, thị trường phái sinh là giải pháp hữu hiệu để giữ chân nhà đầu tư, tránh tình trạng họ tháo chạy khỏi thị trường chứng khoán khi thị trường cơ sở sụt giảm.

Dữ liệu thực tế cho thấy, thanh khoản của thị trường chứng khoán phái sinh thường tăng lên trong các giai đoạn thị trường cơ sở có biến động mạnh. Điều này có thể thấy rõ trong thời kỳ ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Điển hình tại thời điểm tháng 3/2020, khi dịch có chiều hướng bùng phát tại Việt Nam và trên thế giới, thị trường chứng khoán Việt Nam liên tiếp chứng kiến các phiên giảm điểm mạnh (các phiên giao dịch ngày 9/3, 11/3 và 12/3/2020, với mức giảm tương ứng 6,28%, 3,12% và 5,19%) thì hoạt động trên thị trường chứng khoán phái sinh đã có diễn biến đặc biệt sôi động. Thanh khoản trên thị trường chứng khoán phái sinh liên tục xác lập đỉnh mới. Đây cũng chính là phản ứng tự điều chỉnh của thị trường, giúp trấn an và ổn định tâm lý nhà đầu tư.

Tiếp tục phát triển thị trường phái sinh theo lộ trình

Mặc dù hoạt động giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh vẫn tập trung chủ yếu ở các nhà đầu tư cá nhân trong nước, song cơ cấu nhà đầu tư đã có sự dịch chuyển theo hướng giảm tỷ trọng giao dịch của nhà đầu tư cá nhân, tăng tỷ trọng giao dịch của nhà đầu tư tổ chức. Nếu như năm 2018, gần 99% giao dịch được thực hiện bởi các nhà đầu tư cá nhân thì tỷ trọng này giảm xuống còn khoảng 86% trong những tháng cuối năm 2019 và còn 72,4% trong 7 tháng năm 2022.

Thị trường chứng khoán phái sinh ngày càng thu hút thêm nhà đầu tư nước ngoài tham gia. Ảnh: THÁI DUY
Thị trường chứng khoán phái sinh ngày càng thu hút thêm nhà đầu tư nước ngoài tham gia. Ảnh: Thái Duy

Theo lãnh đạo HNX, sự quan tâm của công chúng đầu tư với những sản phẩm đầu tiên trên thị trường chứng khoán phái sinh là tiền đề để tiếp tục triển khai các sản phẩm chứng khoán phái sinh tiếp theo như hợp đồng quyền chọn chỉ số cổ phiếu, hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn trên cổ phiếu, từng bước đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường. HNX sẽ tiếp tục nghiên cứu phát triển các sản phẩm mới theo sự phân công của Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, theo lộ trình đã được các cơ quan quản lý phê duyệt.

Chứng khoán phái sinh - một cấu trúc bền vững của các thị trường phát triển

Phát triển thị trường chứng khoán phái sinh là xu thế tất yếu không chỉ đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, mà đó còn là xu thế chung của thế giới. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán thế giới biến động mạnh, nhiều thị trường liên tục phải tạm ngưng giao dịch, thậm chí đóng cửa thị trường, thì Việt Nam vẫn kiên định thực hiện chính sách duy trì hoạt động của thị trường chứng khoán nói chung và thị trường phái sinh nói riêng, tôn trọng các quy luật cung cầu của thị trường đã cho thấy tính đúng đắn và hiệu quả. Với một cấu trúc thị trường đang dần hoàn thiện, thị trường chứng khoán phái sinh ngày càng trở thành một bộ phần không thể tách rời, song hành và hỗ trợ cho thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu.

“Thị trường chứng khoán phái sinh ngày càng thể hiện vai trò quan trọng, trở thành một cấu phần không thể thiếu, góp phần hoàn thiện cấu trúc, hỗ trợ sự phát triển bền vững, thúc đẩy sự phát triển và tăng cường vai trò của thị trường chứng khoán trong thị trường tài chính nói riêng và nền kinh tế nói chung, đưa thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn an toàn, dài hạn phục vụ cho tăng trưởng kinh tế” - đại diện lãnh đạo HNX nhấn mạnh.

Bên cạnh việc phát triển các sản phẩm phái sinh mới, HNX cũng sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan quản lý thị trường và các tổ chức vận hành thị trường có liên quan để không ngừng cải thiện hoạt động giám sát trên thị trường, duy trì hệ thống giao dịch hiệu quả, thông suốt, duy trì kết nối với các thành viên thị trường và nhà đầu tư để kịp thời đáp ứng các nhu cầu phát sinh trên thị trường.

Hải Băng

© Thời báo Tài chính Việt Nam