Ngành Nông nghiệp không để lỡ "chuyến tàu" chuyển đổi số

07:46 | 03/09/2022 Print
(TBTCO) - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mong muốn xây dựng một hình ảnh nền nông nghiệp chuyển đổi số. Hàng chục triệu hộ nông dân Việt Nam sẽ trở thành những người nông dân thông minh, ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất nông nghiệp. Có thể ví chuyển đổi số như một chuyến tàu mà người làm nông nghiệp không được phép bỏ lỡ.

Chuyển biến mạnh mẽ trong chuyển đổi số nông nghiệp

Nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số trong nông nghiệp, Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã chủ động, quyết liệt thực hiện chuyển đổi số và coi đây là mục tiêu trọng điểm.

Năm 2022, công tác chuyển đổi số tiếp tục được Bộ NN&PTNT chú trọng, triển khai ngay từ những tháng đầu năm và đã có sự chuyển biến mạnh mẽ. Bộ NN&PTNT đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số để chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số theo 3 trụ cột: Bộ NN&PTNT số, kinh tế nông nghiệp số và nông dân số. Bộ lấy ngày 19/8 hàng năm là ngày chuyển đổi số trong nông nghiệp.

Cùng với đó, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo các đơn vị tập trung xây dựng đề án chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, làm căn cứ cho bộ triển khai ở trung ương và địa phương. Hầu hết các tỉnh, thành phố đã ban hành đề án, kế hoạch chuyển đổi số và triển khai vào thực tế sản xuất đối với một số lĩnh vực như chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, phòng, chống dịch bệnh trên cây trồng…

Nhiều địa phương đã quan tâm triển khai công tác chuyển đổi số trong nông nghiệp. Điển hình tại Hà Nội, thành phố đã phối hợp và triển khai theo các cấp độ với các doanh nghiệp để minh bạch các sản phẩm với mã QR. Ngoài ra, Hà Nội đẩy mạnh kết hợp với các tỉnh khác trên cơ sở hệ thống này để quản lý về mặt chất lượng sản phẩm nông nghiệp; hoàn thiện các cơ sở dữ liệu về đất… Hay như đối với tỉnh Quảng Nam, nông nghiệp là 1 trong 5 ngành được tỉnh chọn triển khai chuyển đổi số trong giai đoạn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Trong đó, Quảng Nam đã đưa nông sản lên 2 sàn thương mại điện tử: Vỏ sò với 104 sản phẩm; Postmart với 109 sản phẩm,…

Nông dân ứng dụng công nghệ số giúp đưa sản phẩm nông sản vươn xa ra thế giới.
Nông dân ứng dụng công nghệ số giúp đưa sản phẩm nông sản vươn xa ra thế giới.

Đáng chú ý, Bộ NN&PTNT đã lựa chọn lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi là hai lĩnh vực ưu tiên triển khai sớm về chuyển đổi số. Theo đó, bộ này đã hoàn thành và đưa “Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng” (trong tháng 8/2022) vào khai thác tiếp ngay sau “Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quản lý thức ăn chăn nuôi và cơ sở chăn nuôi” (trong tháng 6/2022).

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, hai sự kiện này nhằm thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực lớn của ngành trong việc cam kết đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số lĩnh vực nông nghiệp nhằm thay đổi tư duy, cách thức quản lý mới, tạo động lực thúc đẩy phát triển bền vững theo hướng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh” trong thời gian tới. Nhất là khi Đảng, Nhà nước xác định: Nông nghiệp là “trụ đỡ” của nền kinh tế, là nền tảng, lợi thế quốc gia trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Bên cạnh một số kết quả đạt được nêu trên, việc ứng dụng công nghệ số vào ngành Nông nghiệp còn có những hạn chế như: Cơ sở hạ tầng số ở nông thôn còn thiếu, trong khi nhận thức và kỹ năng sử dụng thiết bị thông minh của nông dân còn hạn chế. Ứng dụng công nghệ số vào nông nghiệp còn khiêm tốn, đến hết năm 2021, cả nước mới có khoảng 2.200/19.000 hợp tác xã nông nghiệp thực hiện chuyển đổi số, với gần 2% tổng số hộ nông nghiệp được tập huấn công nghệ số…

Chuyển đổi số là đòi hỏi cấp thiết và phải làm nhanh

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan từng chia sẻ, chuyển đổi số hướng đến sự chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp và để xây dựng thương hiệu cho nông sản. Chuyển đổi số phải xoá đi sự mù mờ về cơ quan quản lý, xuất xứ nguồn gốc, chất lượng nông sản. Vì vậy, công cuộc chuyển đổi số đối với nông nghiệp đang là đòi hỏi cấp thiết và phải làm nhanh.

Mượn câu chuyện về 4 người bạn nhỡ tàu, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, Bộ NN&PTNT sẽ bắt tay ngay vào chuyển đổi số để không "lỡ tàu": "Chúng ta dứt khoát không để "lỡ chuyến tàu" chuyển đổi số. "Lỡ chuyến tàu" là có tội với hàng triệu bà con nông dân, là thiếu trách nhiệm với tương lai của nền nông nghiệp". Người đứng đầu ngành Nông nghiệp đã có cam kết mạnh mẽ về chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong nông nghiệp thông qua việc phát động phong trào thi đua tích cực thực hiện chuyển đổi số. Đồng thời, Bộ NN&PTNT sẽ hỗ trợ, giúp đỡ để các hộ nông dân được tiếp cận với công nghệ số, để không ai bị "lỡ chuyến tàu" này.

Xây dựng bản đồ số nông nghiệp để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa ra mục tiêu cho giai đoạn 2021-2025 về chuyển đổi số: Xây dựng 80% cơ sở dữ liệu về nông nghiệp, cập nhật trên nền tảng dữ liệu lớn. Cơ bản hoàn thành dữ liệu cây trồng, vật nuôi, thủy sản; xây dựng bản đồ số nông nghiệp sẵn sàng kết nối, chia sẻ và cung cấp dữ liệu mở phục vụ người dân, doanh nghiệp; xây dựng nền tảng ứng dụng công nghệ chuỗi khối để cung cấp thông tin môi trường, thời tiết, chất lượng đất đai.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cũng từng cho biết, năm 2022 sẽ có 9 nền tảng số dành cho ngành Nông nghiệp. Cụ thể như nền tảng dữ liệu số nông nghiệp, nền tảng truy xuất nguồn gốc nông sản, nền tảng sàn thương mại điện tử nông nghiệp,…

Để thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ NN&PTNT cần có kế hoạch riêng cho chuyển đổi số năm 2022. Đồng thời, cần nhanh chóng phát triển trang web để trao đổi kinh nghiệm trong chuyển đổi số trong và ngoài nước. Cùng với đó, ngành Nông nghiệp cần kiện toàn bộ phận về công tác truyền thông để tiếp nhận phản hồi của người dân và doanh nghiệp về công tác chuyển đổi số.

Triển khai ngay từ những việc nhỏ

Năm 2022, Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được phê duyệt với nhiều nhiệm vụ và giải pháp. Trong đó, “thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn" là một trong các giải pháp cốt lõi để thực hiện các nhiệm vụ của ngành.

Nhấn mạnh sự cần thiết phải thúc đẩy chuyển đổi số ngành Nông nghiệp toàn diện hơn nữa trong thời gian tới, Phó Chánh Văn phòng Bộ NN&PTNT Đặng Duy Hiển đề nghị tập trung vào 6 nội dung chính, gồm phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp chính xác, tăng tỷ trọng của nông nghiệp công nghệ số trong nền kinh tế…

Theo đó, thực hiện chuyển đổi số, kinh tế số trong nông nghiệp phải dựa trên nền tảng dữ liệu. Cụ thể, cần tập trung xây dựng các hệ thống dữ liệu lớn, trong đó ưu tiên về đất trồng lúa, đất rừng, cây ăn quả, cây công nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản; xây dựng mạng lưới quan sát, giám sát tích hợp trên không và mặt đất phục vụ các hoạt động nông nghiệp.

Đồng thời, thúc đẩy cung cấp thông tin về môi trường, thời tiết, chất lượng đất đai để giúp người nông dân nâng cao năng suất và chất lượng cây trồng, cũng như hỗ trợ chia sẻ các thiết bị nông nghiệp qua các nền tảng số.

Ông Đặng Duy Hiển cũng đề nghị xem xét thử nghiệm sáng kiến “Mỗi nông dân là một thương nhân, mỗi hợp tác xã là một doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số”, với mục tiêu mỗi người nông dân được định hướng, đào tạo ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, cung cấp, phân phối, dự báo (giá, thời vụ,...) nông sản, đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử.

Ngoài ra, thực hiện chuyển đổi số, chính phủ điện tử mạnh mẽ trong công tác quản lý để đề xuất và thực thi các chính sách, chỉ đạo điều hành hệ thống, hệ sinh thái nông nghiệp hiệu lực, hiệu quả thích ứng với kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và trong điều kiện ứng phó nhanh với tác động của dịch bệnh, biến đổi khí hậu, như dự báo, cảnh báo thị trường, thông tin kết nối cung - cầu phát triển thị trường nông sản….

Ông Hiển cũng nhấn mạnh, nội dung chuyển đổi số trong nông nghiệp còn rất mới, rộng, nhiều khó khăn khi thực hiện. Tuy nhiên, phải làm ngay, làm từ những việc nhỏ, nếu không sẽ trở nên lạc hậu.

Khánh Linh

© Thời báo Tài chính Việt Nam