Sửa Luật Thanh tra: Tránh sự can thiệp vào hoạt động của đoàn thanh tra

13:37 | 07/09/2022 Print
(TBTCO) - Góp ý về dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi), đại biểu Lê Hữu Trí đề nghị cần quy định rõ các biện pháp để tránh sự can thiệp của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, của người đứng đầu cơ quan thanh tra đối với hoạt động của đoàn thanh tra.
“Thanh tra là tai mắt của trên, là bạn của dưới” Đề nghị không tổ chức cơ quan thanh tra cấp huyện Bổ sung nhiều quy định ngăn tình trạng thanh tra chồng chéo gây bức xúc "Quy định cụ thể để tránh thanh tra chồng chéo gây phiền hà cho doanh nghiệp"

Sáng 7/9, bắt đầu phiên họp của hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, các đại biểu đã thảo luận về dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi).

Đảm bảo tính độc lập, khách quan trong hoạt động thanh tra

Cho ý kiến vào dự thảo luật, đại biểu Lê Hữu Trí (đoàn Khánh Hòa) đề nghị luật cần thiết kế các biện pháp để bảo đảm vị thế chính trị, tính độc lập, gắn với tính chịu trách nhiệm của người đứng đầu của các cơ quan thanh tra nhà nước tương xứng với chức trách, nhiệm vụ được giao và nhất là bảo đảm thực hiện hiệu quả chức năng quản lý nhà nước về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Dự thảo luật quy định vị trí, vai trò của người đứng đầu các cơ quan thanh tra trong việc tham mưu cho thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cung cấp, xây dựng kế hoạch thanh tra, tiến hành thanh tra, báo cáo kết quả thanh tra và trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp. Tuy nhiên, đại biểu Lê Hữu Trí cho rằng, qua thực tiễn hoạt động thanh tra, người đứng đầu cơ quan thanh tra vẫn không độc lập hoàn toàn trong việc xác định đối tượng thanh tra, trong kết luận và kiến nghị xử lý.

Lê Hữu Trí
Đại biểu Lê Hữu Trí (đoàn Khánh Hòa) phát biểu tại phiên họp.
Trên thực tế, theo đại biểu Lê Hữu Trí, đã có không ít trường hợp người đứng đầu cơ quan thanh tra và trưởng đoàn thanh tra phải báo cáo xin ý kiến thủ trưởng của cơ quan quản lý nhà nước theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cung cấp trước khi người đứng đầu cơ quan thanh tra ký kết luận. Điều đó cũng có nghĩa kết luận thanh tra sẽ không bảo đảm tính khách quan nếu thủ trưởng cơ quan có sự lệch lạc.

Vì vậy, để hoạt động thanh tra được khách quan, chống tham nhũng tiêu cực hiệu quả, đại biểu Lê Hữu Trí đề nghị luật cần quy định rõ các biện pháp tránh sự can thiệp của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, người đứng đầu cơ quan thanh tra với hoạt động của đoàn thanh tra.

Cụ thể, đại biểu đề nghị bổ sung quy định: Trong trường hợp người đứng đầu cơ quan thanh tra trình kế hoạch thanh tra, hoặc kết luận thanh tra mà thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp không chấp thuận, thì ý kiến không chấp thuận phải được thể hiện bằng văn bản và nêu rõ lý do không chấp thuận.

Giải quyết chồng chéo, trùng lắp giữa các đoàn thanh tra

Quan tâm đến việc xử lý chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra, đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An) chỉ ra rằng, tại Khoản 1 Điều 52 dự thảo luật có quy định xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm toán nhà nước. Theo đó, cơ quan nào đang tiến hành thanh tra hoặc kiểm toán trước thì cơ quan đó tiếp tục thực hiện hoặc cơ quan thanh tra, cơ quan kiểm toán nhà nước trao đổi, thống nhất để một cơ quan thực hiện.

Theo đại biểu, cần cân nhắc, quy định kỹ lưỡng nội dung này để đảm bảo tính phù hợp, khả thi khi áp dụng. Bên cạnh đó, cũng cần quy định rõ để giải quyết vấn đề chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động của thanh tra cấp bộ, thanh tra tổng cục, cục và thanh tra tỉnh, thanh tra sở.

Nguyễn Văn Huy
Đại biểu Nguyễn Văn Huy (đoàn Thái Bình)

Còn theo đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang), cần bổ sung quy định: khi có chồng chéo, trùng lắp thì cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực hoạt động chính của đối tượng thanh tra chủ trì chỉ thành lập 1 đoàn thanh tra. Đại biểu cũng đề nghị xem xét điều chỉnh bổ sung nội dung cộng tác viên thanh tra vào dự thảo luật để đảm bảo trong trường hợp không có thanh tra viên nào đáp ứng được những yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ nhất định mà nhiệm vụ thanh tra đặt ra, cơ quan thanh tra tiến hành trưng tập cộng tác viên thanh tra tham gia đoàn thanh tra để sẽ bổ sung, hỗ trợ về mặt chuyên môn, nghiệp vụ thuộc ngành, lĩnh vực nhất định.

Một vấn đề khác được nhiều đại biểu quan tâm góp ý là duy trì mô hình thanh tra cấp huyện. Các đại biểu Nguyễn Văn Huy (Thái Bình), Phạm Đình Thanh (Kon Tum), Trần Đình Gia (Hà Tĩnh), Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên)… phát biểu cho rằng, việc giữ mô hình thanh tra cấp huyện trong hệ thống tổ chức cơ quan thanh tra hành chính như hiện hành là cần thiết.

Cùng với đó, đại biểu Trần Đình Gia cho rằng, cần phân cấp nhiều hơn cho cơ quan thanh tra cấp huyện, sau khi luật có hiệu lực cần sớm hướng dẫn để tổ chức bộ máy và điều kiện đảm bảo để thanh tra cấp huyện thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình.

Đại biểu Nguyễn Văn Huy đề nghị Chính phủ sớm có những giải pháp đồng bộ để khắc phục những hạn chế, yếu kém trong hoạt động của thanh tra cấp huyện; kiện toàn tổ chức, biên chế, bảo đảm điều kiện để nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của thanh tra cấp huyện góp phần thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.

Về tổ chức thanh tra cấp sở, đại biểu Phạm Đình Thanh (Kon Tum) cho rằng, cần có quy định thống nhất, đồng bộ trong việc thành lập thanh tra cấp sở trên phạm vi cả nước, tránh tình trạng thực hiện không thống nhất, hoặc thành lập theo áp lực biên chế, không phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ thực tiễn của từng địa phương.

Vấn đề này, theo đại biểu Trần Đình Gia, chỉ những sở đặc biệt mới cần thành lập cơ quan thanh tra. Hiện nay tất cả những vướng mắc, chồng chéo và gây phiền hà ở cơ sở chủ yếu là nội dung này, bởi tất cả các sở đều có cơ quan thanh tra, nên thực tế có những cơ quan phải tiếp cả thanh tra chuyên ngành của sở giáo dục, thanh tra sở tài chính, thanh tra của sở nội vụ. Như vậy, có những năm các đơn vị liên tục đón các đoàn thanh tra.

Bố trí đủ nguồn lực để nâng cao chất lượng thanh tra cấp huyện

Theo đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên), thanh tra huyện có quá trình hình thành và phát triển lâu dài, đồng thời bảo đảm đúng nguyên tắc ở đâu có quản lý, ở đó có thanh tra. Trong thực tiễn việc xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo có tính chất phức tạp ngay từ cơ sở là cần thiết, tránh gây áp lực cho thanh tra tỉnh.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra huyện, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm có giải pháp căn cơ, đồng bộ, cần quan tâm bố trí đủ nguồn lực về con người, sớm kiện toàn tổ chức, biên chế, bảo đảm các điều kiện cần thiết để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thanh tra huyện.

Hoàng Yến

© Thời báo Tài chính Việt Nam