Giá gạo tăng vùn vụt, tạo đà đẩy mạnh xuất khẩu trong năm 2023

Giá gạo tăng "vùn vụt", tạo đà đẩy mạnh xuất khẩu trong năm 2023. Ảnh: TL

Giá gạo liên tục tăng

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu (XK) gạo tại đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), giá gạo XK trong vài tháng gần đây liên tục tăng. Hiện, giá gạo XK của Việt Nam đã tăng 15 USD/tấn so với cuối tháng 1/2023. Cụ thể, loại 5% tấm giao dịch ở mức 473 USD/tấn, gạo 25% tấm 453 USD/tấn. Đây là mức giá cao nhất trong những năm gần đây. Tuy nhiên, mức giá này hiện vẫn thấp hơn gạo Thái Lan 20 USD và thấp hơn gạo Pakistan 10 USD/tấn.

Trước đó, vào tháng 12/2022, giá gạo XK 5% tấm của Việt Nam duy trì ở mức cao nhất thế giới với khoảng 438 USD/tấn; gạo 25% ở mức 418 USD/tấn - cao hơn gạo Thái Lan cùng loại khoảng 20 USD/tấn.

Giá gạo XK trong tháng đầu năm 2023 tăng cao do những bất ổn về kinh tế, chính trị, xung đột giữa Nga và Ukraine chưa có hồi kết, các quốc gia có nhu cầu dự trữ lương thực nhiều hơn. Những tín hiệu tích cực từ thị trường đã thúc đẩy nhiều hợp đồng XK gạo được ký kết. Đáng mừng là hạt gạo Việt đã thâm nhập sâu vào những thị trường khó tính như châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, các nước thuộc khối Ả Rập. Trong đó, điển hình là gạo thơm ST24, ST25 được XK sang nhiều nước, với giá gấp hơn 2 lần gạo trắng thông thường.

Những diễn biến trên đã tác động tích cực đến giá lúa tại thị trường trong nước. Theo đó, giá lúa tại các tỉnh ĐBSCL diễn biến tăng trong tháng 1/2023, với mức tăng tùy thuộc vào nhu cầu đối với từng chủng loại lúa. Cụ thể, tại An Giang, lúa thường IR50404 ở mức 6.400 đồng/kg, tăng 100 đồng/kg so với thời điểm cuối tháng 12/2022; lúa chất lượng cao OM 5451 ở mức 6.400 đồng/kg, ổn định so với tháng trước. Tại Kiên Giang, lúa OM 5451 tăng 300 đồng/kg, từ 6.800 – 7.000 đồng/kg lên 7.000 – 7.300 đồng/kg; lúa Đài thơm 8 tăng 300 đồng/kg, từ 7.000 – 7.200 đồng/kg lên 7.200 – 7.500 đồng/kg. Tại Vĩnh Long, lúa IR50404 vụ Đông Xuân sớm tăng mạnh từ 6.300 đồng/kg lên 7.300 đồng/kg...

Ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Phước Thành IV (Vĩnh Long) cho biết, giá gạo hiện tại đang cao nhất 2 năm qua và có thể vượt đỉnh năm 2019. Năm nay dự báo kỷ lục này sẽ được phá vỡ. Nguyên nhân là nhu cầu nhập khẩu của các nước trên thế giới đang tăng vì sản xuất nội địa của họ mất mùa. Hơn nữa, trong 10 năm qua, giá lúa gạo tương đối ổn định trong khi các nông sản khác và vật tư đầu vào lại tăng nhiều nên việc tăng giá là hợp lý...

Chất lượng gạo Việt Nam ngày càng tốt lên và chinh phục nhiều thị trường khó tính. Ảnh: NNK

Kỳ vọng thu về hơn 3 tỷ USD

Theo đánh giá của ông Nguyễn Ngọc Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, năm 2023 cùng với nền tảng là giá tốt thì XK gạo Việt Nam đang có nhiều triển vọng do các thị trường có nhu cầu cao.

Cụ thể, đối với thị trường Trung Quốc, gần đây nước này thông báo sẽ mở cửa trở lại cũng được cho là một tín hiệu tích cực cho những nhà xuất khẩu gạo. Như vậy, năm 2003 xuất khẩu gạo qua Trung Quốc có thể đạt 1 triệu tấn.

Đối với thị trường Bangladesh, được biết vào cuối tháng 11/2022, ông Sadhan Chandra Majumder - Bộ trưởng Bộ Lương thực Bangladesh, đã tới Việt Nam để làm việc trực tiếp với Tổng công ty Lương thực miền Nam.

Ông Sadhan Chandra Majumder khẳng định sản lượng lúa gạo của nước này chưa đủ để cung cấp cho 170 triệu dân và vẫn cần phải nhập khẩu gạo với những nguồn cung chính là Ấn Độ, Việt Nam và Myanmar. Do đó, Bangladesh đã đồng ý gia hạn MOU (biên bản ghi nhớ) về thương mại gạo với Việt Nam thêm 5 năm. Việc tiếp tục được gia hạn MOU sẽ tạo thêm cơ hội để gạo Việt thâm nhập thị trường Bangladesh ổn định trong thời gian tới.

Với thị trường Philippines - quốc gia tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, mới đây Chính phủ nước này quyết định duy trì thuế nhập khẩu gạo ở mức 35%. Việc duy trì chính sách giảm thuế nhập khẩu của Philippines sẽ là thông tin tốt cho xuất khẩu gạo Việt Nam vì sẽ đảm bảo cho tính ổn định của thị trường...

Ông Nguyễn Ngọc Nam cũng dự báo, năm 2023, Việt Nam XK khoảng 6 triệu tấn gạo, giảm hơn so với năm 2022 vì lượng hàng năm cũ hầu như đã XK hết, không còn chuyển giao cho năm mới như trước đây nhưng kỳ vọng giá trị thu về vẫn vượt 3 tỷ USD.

Để đẩy mạnh XK, ngành gạo đang giảm số lượng và tăng chất lượng như định hướng cũng như một phần giá trị XK đã chuyển sang các ngành sau gạo như: bún, bánh, phở… cũng đang được các nhà nhập khẩu ưa chuộng.

Nguyên Phương