Sớm ban hành khung pháp lý nhất quán để phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam

20:05 | 16/03/2023 Print
(TBTCO) - Nhiều nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài rất quan tâm tới thị trường điện gió ngoài khơi của Việt Nam. Sớm ban hành khung pháp lý rõ ràng, nhất quán để thu hút nguồn vốn đầu tư là yêu cầu để khởi động thành công ngành điện gió ngoài khơi.

Ngày 16/3, Ban Kinh tế Trung ương và Đại sứ quán Đan Mạch tại Hà Nội phối hợp tổ chức hội thảo “Thúc đẩy phát triển ngành điện gió ngoài khơi của Việt Nam: Kinh nghiệm quốc tế và các gợi ý chính sách”.

Sớm ban hành khung pháp lý nhất quán để phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam
Đại diện các bên tại hội thảo. Ảnh: LV

Nhiều tiềm năng và cơ hội cho điện gió ngoài khơi

Theo nghiên cứu, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi như: có đường bờ biển dài, nguồn gió dồi dào và vùng đáy biển tương đối nông phù hợp cho việc dựng hệ thống móng cố định.

Việt Nam cũng có chuỗi cung ứng được thiết lập tốt, có thể sử dụng gần như ngay lập tức, hoặc chuyển đổi nhanh chóng để hỗ trợ thực hiện nhiều công đoạn trong quá trình xây dựng hoặc thiết lập hệ thống hạ tầng cần thiết khi phát triển và xây dựng một trang trại gió ngoài khơi. Với khả năng cung cấp một lượng điện sạch khổng lồ với mức giá hấp dẫn, đồng thời tạo ra nhiều việc làm mới và thu hút đầu tư, điện gió ngoài khơi sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong cơ cấu năng lượng tương lai của Việt Nam.

Theo nhận định của Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam Nicolai Prytz, điện gió ngoài khơi là cơ hội kép tuyệt vời cho Việt Nam: “Một cơ hội để cung cấp một nguồn năng lượng xanh và có chi phí hiệu quả cho sự phát triển kinh tế mạnh mẽ của đất nước, đồng thời hỗ trợ Việt Nam đạt được cam kết tại Hội nghị COP26 đối với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050”.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết, Việt Nam là quốc gia có nhiều tiềm năng và cơ hội để phát triển điện gió năng lượng gió, với hơn 39% lãnh thổ của Việt Nam có tốc độ gió hơn 6m/s tại độ cao 65m. Đặc biệt, có khoảng 8% diện tích lãnh thổ, tương đương 112 GW được đánh giá có tiềm năng phát triển năng lượng gió.

Bên cạnh đó, cùng với năng lực và kinh nghiệm trong xây dựng các công trình ngoài khơi, các công trình điện, hệ thống logistics bổ trợ của ngành dầu khí Việt Nam có thể phát huy tốt nội lực để phát triển cùng với sự tham gia của các nhà đầu tư quốc tế, gắn với chuỗi giá trị công nghiệp hỗ trợ và dịch vụ logistics trong những năm tới.

Ông cũng cho biết, Nghị quyết 55 năm 2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã xác định, phát triển điện gió ngoài khơi là giải pháp có tính đột phá trong chuyển dịch năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Dự thảo Quy hoạch điện quốc gia VIII đặt mục tiêu phát triển khoảng 16.121 GW điện gió trên bờ hoặc gần bờ vào khoảng 7000 MW điện gió ngoài khơi vào năm 2030. Đến năm 2045, công suất điện gió ngoài khơi dự kiến đạt 64.500 MW.

“Đến cuối năm 2021, tổng công suất đăng ký đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam khoảng 154 GW. Điều này cho thấy rằng, các nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài rất quan tâm tới thị trường điện gió tại Việt Nam” - ông Hiển thông tin.

Đẩy nhanh tiến độ ban hành khung pháp lý nhất quán

Theo TS. Nguyễn Đức Hiển, phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam có nhiều cơ hội lớn nhưng đã và đang đối diện với những bài toán lớn như: tính chất phức tạp về công nghệ, nguồn vốn lớn và dài hạn. Đồng thời, nhiều vấn đề lớn đặt ra cần phải giải quyết và làm rõ như về quy hoạch, cơ chế chính sách đầu tư xây dựng, quy định cấp phép, quy chuẩn tiêu chuẩn, quy định vận hành cơ chế giá điện và hợp đồng bán mua bán điện, quy định về vận hành hệ thống điện, hệ thống cảng biển phát triển chuỗi cung ứng…

Ông cũng thẳng thắn nhìn nhận, Nghị quyết 55 đã được triển khai 3 năm nhưng tiến trình cụ thể chế hóa và cụ thể hóa các chủ trương nêu trong nghị quyết còn chậm. Ví dụ như Quy hoạch điện VIII và quy hoạch không gian biển vẫn đang trong quá trình xây dựng và chưa được chính thức ban hành. Các lộ trình về xây dựng và các cơ chế chính sách giá cho điện gió ngoài khơi của Việt Nam vẫn đang được triển khai xây dựng và thực tiễn vẫn còn khá chậm.

Sớm ban hành khung pháp lý nhất quán để phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam
Sớm ban hành khung pháp lý nhất quán để phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Ảnh minh họa

Đan Mạch là quốc gia tiên phong và dẫn đầu thế giới về năng lượng gió ngoài khơi kể từ năm 1991 khi quốc gia này vận hành trang trại năng lượng gió ngoài khơi đầu tiên trên thế giới. Ngày nay, Đan Mạch cũng đang đi đầu trong việc cắt giảm chi phí sản xuất để biến điện gió ngoài khơi thành một trong những loại năng lượng tái tạo cạnh tranh nhất. Điều này rất quan trọng và là động lực to lớn, tạo đà cho sự phát triển và mở rộng ngành công nghiệp điện gió của Việt Nam.

Một trong những khuyến nghị chính trong báo cáo “Lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam” của Cục Năng lượng Đan Mạch và Ngân hàng Thế giới là, Chính phủ Việt Nam nên cho phép triển khai một vài dự án thí điểm trên quy mô lớn theo giai đoạn để kích hoạt ngành công nghiệp này. Hiện tại là thời điểm chín muồi để Chính phủ có các hành động mạnh mẽ nếu muốn đạt được mục tiêu phát triển 7GW điện gió ngoài khơi vào năm 2030 như đề ra trong dự thảo Quy hoạch điện VIII.

Theo ông Henrik Scheinemann - đồng Giám đốc điều hành của tập đoàn Copenhagen Offshore Partners (COP), điều quan trọng là Việt Nam nên tập trung vào việc khởi động ngành năng lượng tái tạo, một ngành công nghiệp đã được chứng minh là có hiệu quả cao. Đồng thời, học hỏi kinh nghiệm từ các thị trường đã phát triển và có thành tích tốt để chọn cho mình một mô hình điện gió ngoài khơi phù hợp với nhu cầu và kỹ năng của đất nước.

Thêm ý kiến về vấn đề này, Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam Nicolai Prytz cho biết: “Là một trong những quốc gia ủng hộ mạnh mẽ và lâu dài việc Việt Nam chuyển đổi sang ngành năng lượng xanh và bền vững, Đan Mạch mong đợi Chính phủ Việt Nam sớm ban hành khung pháp lý rõ ràng và nhất quán, điều cần thiết cho sự phát triển của ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi, bắt đầu bằng việc phê duyệt Quy hoạch Điện VIII (PDP 8) và quyền khảo sát ngoài khơi độc quyền”.

“Có thể thấy rõ, Việt Nam có khả năng và sẽ thành lập ngành công nghiệp năng lượng tái tạo. Giờ là lúc thúc đẩy và cho phép thực hiện các dự án thí điểm và ban hành khung pháp lý rõ ràng cũng như tạo điều kiện để các nhà đầu tư và phát triển dự án chia sẻ bài học nhằm xây dựng chuỗi cung ứng địa phương và giải quyết cơn khát năng lượng xanh ngày càng tăng của Việt Nam. Tập đoàn CIP cam kết hỗ trợ Việt Nam trên hành trình lâu dài này”- ông Henrik Scheinemann khẳng định.

Thảo Miên

© Thời báo Tài chính Việt Nam