Cần đồng bộ nhiều giải pháp khơi thông thị trường vốn cho doanh nghiệp

Khôi phục niềm tin của nhà đầu tư

Ngày 17/3, tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư/Tạp chí điện tử Nhadautu.vn tổ chức Toạ đàm "Giải pháp khơi thông thị trường vốn". Theo TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, với trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), cần lưu ý 2 vấn đề quan trọng là tài sản đảm bảo và xếp hạng tín nhiệm để thị trường vốn phát triển.

TS. Cấn Văn Lực phân tích, Nghị định 08/2023/NĐ-CP mới được ban hành được xem là giải pháp tạm thời, giúp tháo gỡ các khó khăn trước mặt cho thị trường. Tuy nhiên, để thị trường có thể phát triển lành mạnh cũng như hạn chế rủi ro, cần có các biện pháp dài hạn, vĩ mô để khắc phục các điểm yếu lớn như hành lang pháp lý và quy chế quản lý thị trường, hạ tầng thị trường (hệ thống giao dịch, công ty định hạng tín nhiệm...) cũng như nền tảng nhà đầu tư.

Do đó, theo TS. Cấn Văn Lực, cần quyết liệt xử lý nhanh chóng, dứt điểm, nghiêm minh những vi phạm về phát hành TPDN, kiểm soát việc đại chúng hóa ở thị trường thứ cấp, qua đó lấy lại niềm tin của nhà đầu tư. Bên cạnh đó, cần nhanh chóng cải cách thủ tục, điều kiện, rút gọn thời gian cấp phép phát hành để tạo điều kiện, có chính sách khuyến khích phát hành trái phiếu ra công chúng.

“Đây vẫn là kênh gọi vốn quan trọng của doanh nghiệp, đặc biệt là cho những doanh nghiệp bất động sản cần vốn để đảo nợ, khi phát hành TPDN riêng lẻ đang được kiểm soát chặt chẽ và dòng vốn tín dụng không dồi dào” - ông Lực nói.

TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia kinh tế tài chính nhấn mạnh, bên cạnh thị trường trái phiếu, cần cải tổ, thanh lọc mạnh mẽ thị trường tín dụng. Muốn khơi thông nguồn vốn tín dụng và các nguồn vốn khác thì hệ thống ngân hàng phải được cải tổ một cách toàn diện và thực chất. Nếu chúng ta đi tìm những giải pháp để khơi thông nguồn vốn mà hệ thống tuần hoàn các nguồn vốn đó chính là ngân hàng và hệ thống ngân hàng chưa hoạt động một cách hiệu quả thì việc khơi thông nguồn vốn chỉ mang tính ngắn hạn và giải quyết tình thế.

Quang cảnh tọa đàm. Ảnh: H.Q

Ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Tổng giám đốc phụ trách nguồn vốn Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Công thương kiến nghị, nên khuyến khích các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đánh giá tín nhiệm cho toàn bộ các doanh nghiệp phát hành trái phiếu.

Ông Nguyễn Tuấn Anh nêu rõ, hiện tại Nghị định 08/2023/NĐ-CP đã ngưng hiệu lực thi hành đối với quy định về kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu cho đến hết năm 2023. Đây cũng là khoảng thời gian cần thiết để giúp các doanh nghiệp có thể lên lộ trình cụ thể vào việc tham gia xếp hạng tín nhiệm.

Cùng với đó, các cơ quan chức năng cũng nên tích cực, tăng cường quảng bá các sản phẩm trái phiếu niêm yết, giới thiệu những lợi ích của trái phiếu niêm yết, để tăng thêm sự thu hút của nhà đầu tư và chú trọng tăng cường hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế, các nước phát triển trên thế giới nhằm học hỏi kinh nghiệm, hỗ trợ phát triển thị TPDN niêm yết tại Việt Nam.

Cần sự vào cuộc của nhiều bên liên quan

Về Nghị định 08/2023/NĐ-CP, ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam cho rằng, nghị định chủ yếu hỗ trợ doanh nghiệp phát hành tái cấu trúc. Riêng với phát hành TPDN mới vẫn sẽ khó khăn do tâm lý nhà đầu tư vẫn rất yếu (nguồn cầu). Về phía cung, nhu cầu phát hành của doanh nghiệp vẫn rất lớn nhưng năng lực, chất lượng tổ chức phát hành bị hạn chế, cần có thời gian để doanh nghiệp nâng tầm lên và thích ứng với bối cảnh thị trường.

Nghị định 08/2023/NĐ-CP mở đường cho doanh nghiệp đàm phán với trái chủ. Ảnh: T.L

Chìa khóa để lấy lại niềm tin của nhà đầu tư, theo ông Quỳnh, phải đến từ sự minh bạch. Minh bạch đến từ sự chủ động của doanh nghiệp, đến từ yêu cầu của cơ quan quản lý, các quy định của pháp luật.

Ngoài ra, minh bạch chưa đủ mà phải đi kèm với sự nâng cao hiểu biết của nhà đầu tư. Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp phát hành đã minh bạch thông tin song nhiều nhà đầu tư chỉ mua theo phong trào mà không hiểu được nội dung của các bản cáo bạch. Vì vậy, nâng cao hiểu biết của các thành viên tham gia thị trường là rất quan trọng.

Ngoài ra, minh bạch chưa đủ mà phải đi kèm với sự hiểu biết của nhà đầu tư - vấn đề giáo dục, nâng cao hiểu biết của các thành viên tham gia thị trường là rất quan trọng. Cùng với đó là một thể chế giám sát để các thành phần tham gia thị trường được đảm bảo công bằng. Cuối cùng là hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp.

Để khơi thông nguồn vốn cho thị trường, ông Nguyễn Hải Nam - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội ví von, tình cảnh hiện nay giống như tắc đường, mỗi bên phải lùi lại một chút, không chỉ khư khư giữ lại quyền lợi của mình, tạo điều kiện cho các kênh vốn.

Nghị định 08/2023/NĐ-CP mở đường cho doanh nghiệp đàm phán với trái chủ. Tuy nhiên, để có thể gỡ khó, cả ngân hàng thương mại, công ty quản lý quỹ, trái chủ nhìn bức tranh rộng ra, xem xét, cân nhắc giãn nợ cho doanh nghiệp.

Về phía doanh nghiệp cần có sự cơ cấu lại. Về phía cơ quan quản lý cần có sự kiểm soát, tăng cường công khai, minh bạch, nắm chắc dữ liệu nhà đầu tư để phân biệt. Các ngân hàng thương mại cần tích cực, thiện chí trong gỡ khó, khơi thông, thời hạn nợ, phân loại nợ, chuyển nhóm nợ nhằm giải quyết vấn đề về thanh khoản. Ngoài ra, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước cần thực hiện nhanh, quyết liệt hơn nữa để đảm bảo củng cố niềm tin nhà đầu tư. Sự phản ứng rất nhanh của Mỹ trong xử lý vấn đề thanh khoản là một bài học kinh nghiệm cho Việt Nam./.

Quyên Hồng