Sáng 20/3, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn

20:50 | 19/03/2023 Print
(TBTCO) - Sáng 20/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức chất vấn và trả lời chất nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án. Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình chịu trách nhiệm trả lời chính về nội dung này.
'Xây dựng tòa án phát triển tiên tiến, hiện đại, vì nhân dân phục vụ' Tăng cường phối hợp công tác giữa Bộ Tài chính và Tòa án nhân dân tối cao Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chất vấn về lĩnh vực tòa án và kiểm sát

Số vụ án ngày càng tăng, tính chất ngày càng phức tạp

Nhóm vấn đề chất vấn thuộc lĩnh vực tòa án sẽ tập trung vào 4 nội dung: Giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ án, việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; công tác cán bộ của ngành Tòa án, giải pháp nâng cao năng lực, trình độ, bản lĩnh, trách nhiệm của thẩm phán và các công chức ngành Tòa án, việc phòng ngừa và xử lý tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ ngành Tòa án; công tác tổng kết thực tiễn xét xử, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, phát triển án lệ; việc triển khai thi hành Nghị quyết số 33/2021/QH15 của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến, nhất là việc chuẩn bị các điều kiện bảo đảm cho xét xử trực tuyến.

Sáng 20/3, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình

Theo báo cáo được Chánh án Tòa án nhân dân (TAND) tối cao gửi đến các đại biểu Quốc hội trước phiên chất vấn, năm 2017, lần đầu tiên hệ thống TAND tổ chức hội nghị chuyên đề về nâng cao chất lượng xét xử với thành phần tham dự bao gồm Chánh án TAND, tòa án quân sự các cấp để thảo luận và thống nhất thông qua 14 giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử.

Từ năm 2018 đến nay, các tòa án đã giải quyết được 2.427.859 vụ án các loại, trong tổng số 2.490.699 vụ án đã thụ lý. So với cùng kỳ của 5 năm trước (2013 - 2017), số lượng các vụ án tòa án phải giải quyết tăng 507.849 vụ; đã giải quyết tăng 487.903 vụ. Mặc dù số lượng các loại vụ án phải thụ lý giải quyết tăng nhiều và có tính chất ngày càng phức tạp, nhưng các tòa án đã chủ động triển khai thực hiện tốt 14 giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử.

Đặc biệt, năm 2022, số lượng các loại vụ việc thụ lý tăng 29.944 vụ so với năm trước, nhưng các tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 88,9%, cao hơn năm trước 7,7%. Hầu hết các vụ việc được giải quyết trong thời hạn quy định của pháp luật. Chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án tiếp tục được nâng lên.

Về giải quyết, xét xử các vụ án hành chính, trong 5 năm qua (từ 2018 - 2022), các tòa án đã thụ lý 38.783 vụ; đã giải quyết, xét xử được 35.561 vụ. Số liệu thống kê qua các năm cho thấy, số lượng các vụ án hành chính có xu hướng tăng dần qua các năm với tính chất các vụ án ngày càng phức tạp. Quá trình giải quyết, các tòa án đã chú trọng tổ chức đối thoại giữa người khởi kiện và người bị kiện; khắc phục việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật…

Liên quan đến giải quyết, xét xử các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng, trong 5 năm qua (từ 2018 - 2022), các tòa án đã thụ lý 12.723 vụ với 26.376 vụ; đã giải quyết, xét xử được 12.244 vụ với 25.144 bị cáo. Trong đó, năm 2022, các tòa án đã thụ lý 3.405 vụ với 7.653 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 2.926 vụ với 6.421 bị cáo.

Các vụ án kinh tế, tham nhũng mà tòa án đã xét xử chủ yếu là phạm các tội về “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, “sản xuất, buôn bán hàng cấm”, “tham ô tài sản”, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”... Quá trình giải quyết, các tòa án đã xử lý nghiêm các vụ án, nhất là những vụ án gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, được dư luận xã hội rất quan tâm; đồng thời chú trọng tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với các bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng.

Nhiều khó khăn, vướng mắc trong giải quyết phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng nêu một số tồn tại, hạn chế như: vẫn còn một số vụ án giải quyết quá thời hạn luật định do nguyên nhân chủ quan. Chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án tiếp tục được nâng lên, tuy nhiên tỷ lệ bản án, quyết định hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Tỷ lệ giải quyết đơn yêu cầu tuyên bố phá sản còn chưa cao. Việc giải quyết các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng còn gặp khó khăn, vướng mắc như: nhận thức giữa các cơ quan tiến hành tố tụng về một số quy định của pháp luật còn chưa thống nhất; việc xác định thiệt hại thực tế trong một số trường hợp rất khó khăn, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết vụ án…

Sáng 20/3, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong năm 2022

Nguyên nhân tình trạng này, theo báo cáo, là do các tranh chấp phát sinh có xu hướng tăng về số lượng và chủ yếu liên quan đến đất đai rất phức tạp. Việc đánh giá chứng cứ, áp dụng pháp luật trong một số vụ án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Vẫn còn tình trạng UBND, Chủ tịch UBND (hoặc người đại diện) không chấp hành nghiêm quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Nhiều vụ án, UBND, Chủ tịch UBND cung cấp tài liệu, chứng cứ không đầy đủ, hoặc không đúng thời hạn theo yêu cầu của tòa án, có vụ việc không cung cấp chứng cứ dẫn đến thời gian giải quyết vụ án bị kéo dài. Nhiều vụ án, Chủ tịch UBND (hoặc người đại diện) có đơn xin giải quyết, xét xử vắng mặt, thậm chí có trường hợp vắng mặt tại các phiên đối thoại hoặc các phiên tòa nhưng không có đơn xin phép vắng mặt, dẫn đến tòa án phải hoãn phiên tòa, gây khó khăn cho tòa án trong công tác xét xử và gây bức xúc cho người khởi kiện.

Bên cạnh đó, trong quá trình giải quyết phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, các tòa án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các quy định của pháp luật liên quan đến xác định doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán; thực hiện quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, quyền, nghĩa vụ của quản tài viên, việc giám sát hoạt động của quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản, quyền, nghĩa vụ của người tham gia thủ tục phá sản, người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán; về tạm ứng chi phí phá sản, chỉ định quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản, về giải quyết việc đình chỉ thi hành án dân sự, giải quyết vụ việc liên quan vụ việc phá sản…/.

Hoàng Yến

© Thời báo Tài chính Việt Nam