Sức chống chịu của doanh nghiệp suy giảm bởi dịch bệnh

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trình bày tại phiên họp.

GDP 6 tháng ước đạt 5,8%, thấp hơn kế hoạch

Báo cáo về tình hình KTXH, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, mặc dù trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, tình hình KTXH 5 tháng đầu năm tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5 tăng 0,16% so với tháng trước, bình quân 5 tháng tăng 1,29%, thấp nhất kể từ năm 2016, tạo dư địa trong điều hành giá cho mục tiêu dưới 4% đã đề ra.

Thị trường tiền tệ, ngoại hối ổn định; tín dụng phục hồi, tăng 4,67% so với cuối năm 2020; mặt bằng lãi suất cho vay giảm; thanh khoản của hệ thống các tổ chức tín dụng được bảo đảm. Thu NSNN 5 tháng đạt 49,7% dự toán, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2020. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu có tốc độ tăng cao, 5 tháng ước tăng 33,5% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới được cả 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế (Moody's, S&P và Fitch) đồng loạt nâng điểm triển vọng lên "Tích cực".

Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản diễn ra trong điều kiện thời tiết thuận lợi, các hoạt động đều có mức tăng khá so với cùng kỳ năm 2020. Sản xuất công nghiệp tiếp tục hồi phục và đạt kết quả tích cực, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) 5 tháng tăng 9,9%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 7,6%.

Dự báo 6 tháng, quy mô GDP đạt gần 4 triệu tỷ đồng, tốc độ tăng GDP đạt khoảng 5,8%, thấp hơn 0,42 điểm phần trăm so với mục tiêu kịch bản đề ra, tại Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ.

Bên cạnh những kết quả khả quan này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cho biết về một số khó khăn, hạn chế khi xuất nhập khẩu còn phụ thuộc vào một số ít thị trường, tỷ trọng xuất khẩu khu vực FDI còn cao (74,8%). Cán cân thương mại có chiều hướng nghiêng về nhập siêu (5 tháng nhập siêu 369 triệu USD). Hàng hóa xuất nhập khẩu có thời điểm bị ùn ứ. Các thị trường tài chính, bất động sản, chứng khoán, vàng còn tiềm ẩn rủi ro.

Đến hết tháng 5, còn 15,6% vốn kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách trung ương (NSTW) chưa được các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phân bổ chi tiết do phải chờ thông qua Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. Giải ngân vốn đầu tư nguồn NSTW 5 tháng đầu năm 2021 còn chậm, đạt 22,12% kế hoạch, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (25,98%), trong đó vốn nước ngoài giải ngân rất thấp, chỉ đạt 2,97%.

Thu hút FDI đạt 14 tỷ USD, nhưng số dự án cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần giảm trên 50% cho thấy tín hiệu còn nhiều khó khăn, sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài có dấu hiệu suy giảm.

Hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân còn gặp nhiều khó khăn, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng 23%. "Đáng chú ý, số lượng các doanh nghiệp quy mô lớn rút lui khỏi thị trường tăng cao, phản ánh sức chống chịu của các doanh nghiệp đã suy giảm bởi dịch bệnh" - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lưu ý.

Cùng với những khó khăn về kinh tế, lực lượng lao động trong quý I giảm, tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức và lao động thiếu việc làm đều tăng. Đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn, đặc biệt là người lao động làm việc trong các khu công nghiệp bị ảnh hưởng của dịch bệnh.

Xử lý hài hòa lợi nhuận của ngân hàng và khó khăn của doanh nghiệp

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành với nhận định trong báo cáo của Chính phủ. Nhiều chủ trương, chính sách, biện pháp đã được ban hành kịp thời với mục tiêu hàng đầu là chăm lo, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người dân; duy trì, ổn định các hoạt động sản xuất kinh doanh, không để đứt gãy chuỗi cung ứng; ổn định việc làm, hỗ trợ người dân, người lao động và các doanh nghiệp; bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã rất quyết liệt, chỉ đạo kịp thời khắc phục tình trạng chủ quan, lơ là, lỏng lẻo trong công tác quản lý y tế và sau cách ly ở một số nơi, sơ hở trong quản lý lưu trú của người nước ngoài. Toàn quốc đã tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; bầu cử thành công Quốc hội khóa XV và hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; kiện toàn một bước nhân sự chủ chốt của Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương.

Với mức GDP 6 tháng đầu năm dự báo đạt khoảng 5,8%, Ủy ban Kinh tế cho rằng, tuy thấp hơn kỳ vọng nhưng là mức tăng tích cực trong bối cảnh khó khăn.

Về các giải pháp cho từ nay đến cuối năm, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ lưu ý chủ động xây dựng các kịch bản phát triển KTXH trong ngắn hạn, dài hạn; đánh giá lại các chỉ tiêu, các cân đối lớn của nền kinh tế cho cả năm 2021; tiếp tục phối hợp đồng bộ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ duy trì ổn định kinh tế vĩ mô.

Đồng thời, tổng kết, đánh giá toàn diện các chính sách hỗ trợ đối tượng chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 để đưa ra các dự báo, kịch bản, đề xuất phù hợp nhằm hỗ trợ hiệu quả hơn. Chủ động bố trí nguồn lực và thực hiện các giải pháp phù hợp, kịp thời; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Quốc hội xem xét quyết định.

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ giám sát, kiểm soát dòng vốn có xu hướng dịch chuyển sang các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán; xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa lợi nhuận của các ngân hàng với khó khăn của doanh nghiệp; khẩn trương, điều hành quyết liệt để hoàn thành lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2030 và kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2025.

Dương An

Dương An