Ảnh hưởng từ "bão" dịch, xuất khẩu bấp bênh phía trước

Xuất khẩu sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch Covid - 19. Ảnh: TL

Xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng bứt phá

Theo số liệu thống kê, trong tháng 5, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 26 tỷ USD, tăng 35,6% so với cùng kỳ năm trước. Theo đó, tính chung 5 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa cả nước ước đạt 130,94 tỷ USD, tăng 30,7% so với cùng kỳ năm trước. Với con số này, vượt lên tất cả những khó khăn, biến cố đến từ dịch bệnh, xuất khẩu tiếp tục đạt mức tăng trưởng bứt phá. Đây là thành tích đáng ghi nhận đối với cộng đồng doanh nghiệp và bộ, ban ngành.

Trong 5 tháng đầu năm 2021, cả nước có 22 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 87,3% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, 6 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 63,8%.

Đáng chú ý, thống kê cho thấy, xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước duy trì đà tăng cao với 16,6%, đạt 33,06 tỷ USD, chiếm 25,2% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong khi đó, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 97,88 tỷ USD, tăng 36,3%, chiếm 74,8%.

Bên cạnh đó, trong 5 tháng qua, nhóm hàng công nghiệp nặng và khoáng sản ước đạt 70,7 tỷ USD, tăng 33% so với cùng kỳ năm trước. Nhóm hàng công nghiệp nhẹ và tiểu thủ công nghiệp ước tính đạt 47,32 tỷ USD, tăng 33%. Nhóm hàng nông, lâm sản đạt 9,69 tỷ USD, tăng 13,5%. Nhóm hàng thủy sản đạt 3,24 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ 2020.

Ở chiều ngược lại, 5 tháng, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước tính đạt 131,31 tỷ USD, tăng 36,4% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, tốc độ tăng kim ngạch nhập khẩu cao hơn kim ngạch xuất khẩu khiến cán cân thương mại hàng hóa 5 tháng đầu năm 2021 nhập siêu 369 triệu USD.

Tuy nhiên, trong đó, những nhóm hàng phục vụ cho hoạt động sản xuất và khuyến khích nhập khẩu tăng cao như hàng tư liệu sản xuất ước tính đạt 123,15 tỷ USD, tăng 36,8%; hàng nguyên, nhiên, vật liệu đạt 64,35 tỷ USD, tăng 40,5%...

Phía trước không ít gian nan

Các chuyên gia kinh tế đánh giá, do dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp và chưa có chiều hướng suy giảm nên trước mắt, xuất khẩu vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản lớn.

Trong đó, đáng chú ý hơn cả là giá cước vận chuyển trên các tuyến châu Á đi châu Âu tăng trưởng chóng mặt, đã vượt ngưỡng 10.000 USD/1 FEU (1 container 40 feet) lên mức cao kỷ lục trong tuần trước và được dự báo sẽ tiếp tục neo ở mức cao, thậm chí tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới. Đây sẽ là khó khăn cực kỳ lớn đối với hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp.

Theo ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), thời gian tới, xuất khẩu vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi diễn biến dịch Covid-19 trong nước và trên phạm vi toàn cầu vẫn diễn biến phức tạp. Thêm vào đó, chi phí đầu vào như logistics, nguyên liệu nhập khẩu tăng cao, tình trạng thiếu container rỗng… sẽ tiếp tục là bóng mây đen ảnh hưởng tiêu cực đến doanh nghiệp xuất khẩu.

Hiện các bộ ngành chức năng đang thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp từ giãn miễn thuế, phí cho đến đơn giản hóa thủ tục. Đồng thời có nhiều giải pháp gỡ vướng trong hoạt động của doanh nghiệp.

Đặc biệt, để tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho lưu thông, tiêu thụ nông sản xuất khẩu, mới đây, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) đã đề nghị các phòng quản lý xuất nhập khẩu khu vực tạo điều kiện thuận lợi nhất khi cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) cho các mặt hàng nông sản xuất khẩu. Trong đó, đề nghị ưu tiên cấp C/O trong thời gian sớm; xem xét bố trí làm thêm giờ, kể cả làm việc vào thứ bảy, chủ nhật và ngày nghỉ để xử lý hồ sơ cấp C/O; nhanh chóng khơi thông nếu có hiện tượng nông sản xuất khẩu ùn tắc ở cửa khẩu.

Do đó, chúng ta cần tận dụng triệt để các Hiệp định thương mại thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, UKFTA... để thâm nhập vào các thị trường đối tác với thuế quan ưu đãi hơn cùng với những cam kết về tạo thuận lợi giảm thiểu các rào cản và nâng cao năng lực cạnh tranh./.

(Bài tuyên truyền theo Nghị định 84/NĐ-CP của Chính phủ)

Tố Uyên

Tố Uyên