Lãi suất cho vay: Vẫn còn cơ sở để giảm thêm nếu các ngân hàng bớt “ăn dày”

Lãi suất cho vay ở nhiều ngân hàng thương mại cơ bản vẫn ổn định như thời điểm năm 2020.

Việc lãi suất tiền gửi duy trì ở mức thấp sẽ giúp các ngân hàng thương mại có cơ sở để giảm thêm lãi suất cho vay cho khách hàng bằng cách thu hẹp biên lãi ròng.

Chính sách tiền tệ vẫn mang tính ổn định cao

Trong Báo cáo cập nhật nhanh về thị trường tiền tệ, Công ty Chứng khoán SSI cho biết, các ngân hàng trung ương các nước trong khu vực ASEAN đều tăng tốc độ mở rộng cung tiền rất mạnh kể từ tháng 3/2020 đến nay, nhưng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vẫn duy trì tốc độ tăng cung tiền M2 ổn định ở quanh mức 13% - 14% so với cùng kỳ năm trước, phù hợp với mức tăng trưởng tín dụng.

Bà Nguyễn Thị Thanh Tú – Chuyên gia phân tích cao cấp, Công ty Chứng khoán SSI cho biết, để đối phó với dịch bệnh, NHNN đã có 3 lần cắt giảm lãi suất điều hành và trần lãi suất cho vay, tiền gửi ngắn hạn trong năm 2020 nhưng không bơm tiền thêm trên thị trường mở. Lượng tiền bơm ra thị trường trong năm 2020 chủ yếu thông qua giao dịch mua vào ngoại tệ để gia tăng dự trữ ngoại hối. Sang năm 2021, giao dịch ngoại tệ với NHNN chuyển sang mua kỳ hạn và có thể hủy ngang. Tính từ đầu năm đến nay, lượng tiền bơm ròng qua thị trường mở và kênh ngoại tệ đều bằng 0. “Có thể thấy việc chính sách tiền tệ của Việt Nam vẫn rất thận trọng và mang tính chất ổn định cao” – bà Nguyễn Thị Thanh Tú cho biết.

Cũng theo các chuyên gia của SSI, không tính đợt biến động ngắn mang tính chất mùa vụ của lãi suất liên ngân hàng trước và sau Tết Nguyên đán, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng duy trì ở vùng 0,2 - 0,3%/năm với kỳ hạn qua đêm trong suốt 9 tháng qua. Hiện nguồn cung trên liên ngân hàng vẫn rất dồi dào, lãi suất trên liên ngân hàng dự kiến sẽ tiếp tục đi ngang ở vùng thấp.

Đối với lợi tức trái phiếu chính phủ tại Việt Nam, sau biến động mạnh cuối tháng 3, đầu tháng 4 do dịch bệnh bùng phát, lãi suất trái phiếu chính phủ nằm trong xu hướng giảm và đạt đáy vào cuối tháng 1/2021. Trong

2 tháng gần đây, lãi suất trái phiếu chính phủ có nhích tăng từ 15 – 25 điểm cơ bản (bps) trên cả sơ cấp và thứ cấp tuy nhiên vẫn đang ở vùng thấp lịch sử. Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Việt Nam hiện chỉ là 2,4%/năm – chỉ cao hơn của Mỹ khoảng 70bps, mức chênh lệch thấp nhất từ trước tới nay. Bởi vậy, lãi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới để về mức hợp lý với mặt bằng lãi suất trái phiếu quốc tế, nhưng khó tăng mạnh, do thanh khoản các NHTM nhìn chung vẫn khá dư thừa.

“Diễn biến trong nước vẫn thuận lợi để NHNN điều hành chính sách tiền tệ hướng tới mục tiêu ổn định mặt bằng lãi suất huy động và cho vay ở mức thấp hiện tại” – bà Nguyễn Thị Thanh Tú nhấn mạnh.

Vẫn còn cơ sở để giảm lãi suất cho vay

Theo số liệu của SSI Research, lãi suất tiền gửi đã giảm tổng cộng 200 - 250bps trong năm 2020, trong đó mạnh nhất là trong quý III/2020. Trong quý I/2021, SSI Research ghi nhận một số điều chỉnh tăng/giảm từ 10 - 40bps tại một số NHTM (tập trung vào các kỳ hạn ngắn và khách hàng cá nhân), nhưng hầu hết giữ nguyên mức lãi suất tiền gửi ở mức 3 - 4%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng, 3,5 - 5,5%/năm với kỳ hạn 6 tháng đến dưới 12 tháng và 4,6 - 6%/năm với kỳ hạn 12 tháng trở lên.

Bà Nguyễn Thị Thanh Tú cho rằng, dù lãi suất tiền gửi giảm sâu xuống mức thấp chưa từng có nhưng huy động của các NHTM vẫn rất khả quan, cùng với đó là sự sụt giảm của cầu tín dụng khiến cho chênh lệch tiền gửi - tín dụng từ đầu năm 2020 đến nay giãn khá rộng. Theo thông tin từ Tổng cục Thống kê, tính đến 19/3/2021, tăng trưởng tín dụng là 1,47% so với đầu năm, cao hơn mức tăng trưởng 0,54% của tiền gửi. Bên cạnh sự dịch chuyển của dòng tiền sang các kênh đầu tư khác ngoài tiền gửi, các NHTM có thể đã chủ động giảm huy động để thu hẹp chênh lệch với dư nợ cho vay để đảm bảo mức sinh lời của ngân hàng.

Trong năm 2020, lãi suất cho vay đã giảm từ 1 - 1,5%, thấp hơn mức giảm của lãi suất tiền gửi (2 - 2,5%). Nhờ vậy, biên lãi ròng (NIM) của hầu hết các NHTM đã tăng rất mạnh trong nửa cuối năm 2020 và hiện ở mức cao lịch sử, khoảng 4%. Bởi vậy, “nếu lãi suất tiền gửi duy trì ở mức thấp, các NHTM sẽ có cơ sở để giảm thêm lãi suất cho vay cho khách hàng bằng cách thu hẹp NIM về mức thông thường là 3,5%” – bà Thanh Tú cho hay.

Theo khảo sát của SSI Research trong quý I/2021, lãi suất cho vay ở hầu hết các NHTM vẫn ổn định so với thời điểm cuối năm 2020.

Hải Băng

Hải Băng