Mở rộng quyền và điều kiện thụ hưởng dịch vụ y tế của người dân

Đó là chia sẻ của ông Vũ Xuân Bằng, Phó trưởng ban Thực hiện chính sách Bảo hiểm Y tế (BHYT), Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam tại hội nghị định kỳ về BHYT, BHXH quý I/2014.

Hơn 30% dân số chưa tham gia BHYT

Theo ông Vũ Xuân Bằng, sau 4 năm triển khai, Luật BHYT đang bộc lộ một số hạn chế tác động tiêu cực đến sự phát triển chung của ngành.

Tỷ lệ người lao động trong khu vực DN tham gia BHYT rất thấp. Ảnh: T.L

Cụ thể, các chế tài xử phạt khi không tham gia BHYT chưa đủ mạnh để mọi người dân phải thực hiện theo luật định. Mặc dù nhà nước đã sử dụng cơ chế hỗ trợ ngân sách trực tiếp cho một bộ phận người dân tham gia BHYT, nhưng không quy định bắt buộc, vì vậy tỷ lệ tham gia BHYT ở các khu vực chưa đồng đều.

Năm 2013 cả nước có 61,7 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 68,9% dân số cả nước. Tuy nhiên, trong khi tỷ lệ tham gia BHYT của nhóm đối tượng làm công ăn lương, cán bộ, công chức, viên chức trong khu vực công, người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, nhóm hưu trí, mất sức lao động, đối tượng bảo trợ xã hội rất cao; nhóm đối tượng, nhất là các đối tượng khỏe mạnh, có thu nhập cao, người lao động trong khu vực DN tỷ lệ tham gia BHYT rất thấp.

Thực tế này dẫn đến tình trạng “lựa chọn ngược”, chỉ người ốm mới tham gia BHYT, gây nguy cơ mất cân đối quỹ BHYT, ảnh hưởng đến tính bền vững của BHYT và ảnh hưởng không nhỏ đến lộ trình thực hiện BHYT toàn dân.

“Hiện Luật quy định có nhiều nhóm đối tượng tham gia BHYT đang gây khó khăn trong việc tổ chức thực hiện, do có nhiều mã thẻ BHYT; công an là đối tượng bắt buộc tham gia BHYT nhưng hiện nay lại chưa tham gia BHYT. Đặc biệt, quy định trẻ em dưới 6 tuổi được sử dụng giấy khai sinh khi đi khám chữa bênh đang gây khó khăn cho công tác quản lý quỹ BHYT”, ông Bằng chia sẻ.

Bên cạnh đó, quy định mức cùng chi trả 5% đối với một số nhóm đối tượng như người nghèo, người dân tộc thiểu số, người thuộc diện bảo trợ xã hội và 20% đối với thân nhân người có công, người thuộc hộ cận nghèo… đã hạn chế việc tiếp cận dịch vụ y tế và khả năng chi trả của người bệnh BHYT, nhất là những người mắc các bệnh nặng, bệnh mãn tính.

Khắc phục những bất cập của Luật hiện hành

Theo ông Bằng, dự thảo Luật BHYT sửa đổi có rất nhiều điểm mới theo hướng có lợi hơn cho người dân và càng nhiều người dân tham gia thì chia sẻ rủi ro cũng tốt hơn.

Dự thảo quy định, Quỹ BHYT thanh toán 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh khi người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở, trừ trường hợp khám chữa bệnh (KCB) vượt tuyến, trái tuyến, sử dụng dịch vụ kỹ thuật cao chi phí lớn, thuốc ngoài danh mục thuốc BHYT.

Bổ sung quy định miễn cùng chi trả cho thân nhân người có công với cách mạng là cha, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng liệt sỹ, người có công nuôi dưỡng liệt sỹ, con của liệt sỹ được hưởng 100% chi phí KCB; các thân nhân khác của người có công với cách mạng, người thuộc hộ gia đình cận nghèo cùng chi trả 5%. Miễn chi trả cho người thuộc hộ nghèo, dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đối tượng bảo trợ xã hội để tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế.

Ông Bằng cũng cho biết, một điểm mới trong dự thảo Luật BHYT sửa đổi là việc mở rộng phạm vi thanh toán của quỹ BHYT đối với cả các trường hợp người bệnh tự tử, tự gây thương tích, tổn thương về thể chất tinh thần do hành vi vi phạm pháp luật gây ra; tai nạn lao động...

Đặc biệt, để khắc phục tình trạng trùng thẻ do nhiều cơ quan quản lý cùng quản lý đối tượng, dự thảo Luật đã bổ sung trách nhiệm của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo và quy định trách nhiệm của UBND xã về việc lập danh sách đối tượng tham gia BHYT.

Những bất cập về việc có nhiều nhóm đối tượng tham gia BHYT gây khó khăn trong việc tổ chức thực hiện do có nhiều mã thẻ BHYT, dự thảo đã sắp xếp lại 25 nhóm đối tượng thành 5 nhóm theo trách nhiệm đóng BHYT để thuận lợi trong quản lý và tổ chức thực hiện, đảm bảo tính công bằng của chính sách BHYT./.

Hồng Chi

Hồng Chi