Hải quan giải đáp, tiếp thu ý kiến doanh nghiệp khi thực thi Nghị định 128/2020/NĐ-CP

Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại Bình Dương. Ảnh: Phi Vũ

Sẽ nghiên cứu điều chỉnh mức phạt với nhân viên khai báo hải quan

Cụ thể, doanh nghiệp (DN) phản ánh: Việc phạt theo quy định tại điểm a, b, c khoản 4, Điều 8 và điểm d khoản 6, Điều 8 Nghị định 128/2020/NĐ-CP là chưa phù hợp với hoạt động thực tế. Mức phạt liên quan tới lỗi sai trong khai báo bản lược khai hàng hóa (Manifest) trên Cổng thông tin một cửa quốc gia trước khi tàu cập cảng đích chưa hợp lý.

Từ trước đến nay, việc khai báo muộn vận đơn và sửa vận đơn trên E-Manifest đã từng xảy ra do nhiều nguyên nhân, trong đó có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan (do thời gian khai E-Manifest, do cùng lúc có quá nhiều mã vận đơn mà DN phải nhập thủ công nên xảy ra sai sót, do múi giờ làm việc các nước khác nhau ...).

Việc triển khai thực hiện Nghị định 128/2020/NĐ-CP hiện gây áp lực rất lớn cho DN và gây ảnh hưởng trực tiếp tới người lao động ở vị trí nhân viên khai báo. Hiện nay, chi phí phát sinh khi nhập sai hồ sơ hoặc nộp muộn hồ sơ đều do chính người lao động chịu trách nhiệm và chi trả. Mức lương trung bình DN trả cho nhân viên khai báo chứng từ dao động từ 6 đến 7 triệu đồng. Nếu thực hiện mức phạt như khoản 4, Điều 8 Nghị định 128/2020/NĐ-CP với mức phạt từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng một lần khai sai thì vô tình đã đẩy người lao động vào hoàn cảnh túng quẫn vì đối diện mức phạt cao hơn một tháng lương của bản thân.

Cộng đồng DN đề xuất, Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan xem xét lại mức phạt đối với vi phạm do cá nhân thực hiện tại Điều 9 Nghị định 128 để phù hợp với thu nhập của người lao động hiện nay.

Về kiến nghị xem xét quy định mức phạt tại khoản 4, Điều 8 Nghị định 128, Tổng cục Hải quan đã ghi nhận để xem xét thực tiễn quá trình thi hành quy định này để có đánh giá cụ thể và nghiên cứu khi sửa đổi, bổ sung Nghị định 128, đảm bảo đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và phù hợp với thực tế áp dụng.

Phạt vi phạm không phân biệt là lỗi cố ý hay vô ý

Trong thực thi Nghị định 128/2020/NĐ-CP, DN phản ánh, việc xử phạt vi phạm hành chính khi khai báo thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu không phân biệt giữa xuất nhập khẩu lần đầu hay nhiều lần, cố ý hay vô ý dẫn đến khó khăn, vướng mắc cho DN.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 8 Nghị định 128 thì thực hiện sửa tờ khai và bị phạt cho dù việc sửa đổi không làm thay đổi về thuế hay bản chất tên hàng, chủng loại mà chỉ là sửa lỗi chính tả, hoặc thêm các thông tin phụ khác nhằm làm rõ nội dung khai báo cũng đều bị phạt.

Tuy nhiên trong thực tế, việc sửa tờ khai có rất nhiều nguyên nhân, cũng có nguyên nhân khách quan và chủ quan (do DN nhập khẩu sản phẩm lần đầu, do lỗi đánh máy của nhân viên khai báo...).

Ngoài ra, tại điểm a, khoản 1 và khoản 5 Điều 9 Nghị định 128/2020/NĐ-CP quy định rất rõ việc khai sai về lượng, tên hàng, chủng loại, chất lượng, giá trị hải quan, mã số hàng hóa, thuế suất, mức thuế, xuất xứ chỉ bị xử phạt trong trường hợp số tiền thuế chênh lệch từ 500.000 đồng/ tờ khai hải quan đối với vi phạm do cá nhân thực hiện, từ 2.000.000 đồng/ tờ khai hải quan đối với vi phạm do tổ chức thực hiện. Điều này không thống nhất với quy định tại Điều 8.

DN đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan xem xét lại quy định tại Điều 8 của nghị định, cho phép nếu DN khai báo cho mặt hàng lần đầu hoặc việc sửa đổi không ảnh hưởng đến thuế thì sẽ không bị phạt.

Đồng thời, có văn bản hướng dẫn chi tiết cho cán bộ hải quan ở tất cả các chi cục hải quan thống nhất khi thực thi các quy định tại Nghị định 128/2020/NĐ-CP và có góc nhìn hợp lý về hành vi vô tình hay cố ý để có mức xử phạt hợp lý.

Trên cơ sở chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan có giải đáp về kiến nghị quy định mức phạt phù hợp với hành vi vô ý và cố ý.

Theo Tổng cục Hải quan, Khoản 1, Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định: “Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính”.

Theo quy định này, việc xử phạt vi phạm hành chính được thực hiện khi cá nhân, tổ chức có lỗi, không phân biệt là lỗi cố ý hay vô ý. Do đó, việc quy định chế tài xử phạt, mức tiền phạt vi phạm hành chính thực hiện theo nguyên tắc trên.

Đối với kiến nghị không xử phạt vi phạm hành chính do vi phạm lần đầu của DN, Tổng cục Hải quan cho rằng không có cơ sở để xem xét.

Căn cứ quy định tại Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính; Điều 6 Nghị định 128/2020/NĐ-CP thì trường hợp vi phạm lần đầu không thuộc trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính./.

Ngọc Linh

Ngọc Linh