Tổng thống Mỹ Biden đề xuất tăng thuế đối với người giàu

Ảnh minh họa.

Thêm hàng trăm tỷ USD nếu tăng thuế

Theo kế hoạch của Tổng thống Biden, mức thuế suất cao nhất đối với giá trị tài sản tăng thêm (GTTSTT) có thể tăng từ mức 23,8% như hiện hành lên mức 39,6%. Thuế sẽ được đánh trên thu nhập của các tài sản được nắm giữ trên một năm của những người nộp thuế có ngưỡng thu nhập từ 1 triệu USD/năm trở lên (bất kể tài sản có được chuyển nhượng hay không).

Như vậy, kết hợp với phụ thụ y tế đối với thu nhập từ đầu tư, tổng mức thuế suất sẽ là 43,4%. Đồng thời, Tổng thống cũng để xuất tăng mức thuế thu nhập cao nhất lên mức 39,6% thay vì mức 37% hiện nay. Việc tăng đồng thời hai mức thuế suất sẽ xóa bỏ khác biệt giữa thuế thu trên tiền lương của những người có thu nhập cao nhất và thuế thu trên giá trị vốn tăng thêm của các khoản đầu tư từ 1 triệu USD/năm trở lên.

Theo quy định hiện hành, thu nhập từ chuyển nhượng tài sản được gọi là “giá trị vốn tăng thêm - capital gains” chịu thuế với thuế suất 20%; thấp hơn mức thuế phần lớn người Mỹ nộp đối với thu nhập từ làm công nói chung và thấp hơn rất nhiều so với mức 37% phải nộp của những người Mỹ có thu nhập làm công. Đặc biệt, nếu tài sản không được chuyển nhượng thì thuế không phát sinh.

Hiện những người sở hữu các loại tài sản có giá trị bùng nổ như: cổ phiếu Apple, các nhà nghỉ bãi biển, công ty gia đình nhiều thế hệ không phải nộp thuế GTTSTT nếu họ không chuyển nhượng. Nhưng theo đề xuất thuế của Tổng thống Biden, GTTSTT dù chưa ghi nhận (chưa được chuyển nhượng) cũng vẫn chịu thuế khi chủ sở hữu qua đời sau khi đã miễn thuế cho mức thu nhập một triệu USD mỗi chủ sở hữu.

Theo Tổng thống Biden, đã đến lúc các công ty Mỹ và những người Mỹ giàu nhất phải có sự công bằng trong nghĩa vụ thuế. “Chúng ta sẽ xóa bỏ các kẽ hở mà cho phép những người Mỹ kiếm được hơn một triệu USD/năm và nộp thuế trên giá trị vốn tăng thêm ít hơn cả những người đang nhận trợ cấp chính phủ. Thuế sẽ tạo ra một sân chơi công bằng giữa những người Mỹ bình thường và một số rất ít những người Mỹ giàu có lại đang tối thiểu hóa hoặc tránh nộp thuế” - Tổng thống Biden nói.

Theo số liệu của Cục thu Nội địa Hoa Kỳ (IRS), dự kiến khoảng 0,3% người nộp thuế (540.000 người) đã kê khai thu nhập hơn một triệu USD trong năm 2018, nghĩa là họ sẽ trở thành các đối tượng chịu thuế.

Theo White House, đề xuất tăng thuế đối với người giàu cùng với nâng mức thuế suất thuế thu nhập cao nhất áp dụng đối với các gia đình có thu nhập hàng năm từ 400.000 USD trở lên sẽ tạo ra 1,5 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới.

Khó áp dụng vì các nghị sỹ phản đối

Tất nhiên, đề xuất trên khó được thực hiện khi trình Quốc hội khi vì đã có một số Thượng nghị sỹ Dân chủ không đồng tình. Điển hình là Cindy Axne (Bang Iowa) đang quan ngại về tác động đối với các gia đình sở hữu các trang trại, do đó đang làm việc với các nhà làm luật để tìm cách miễn thuế cho họ. Trong khi đó, một Nghị sỹ Cộng hòa cho rằng tăng thuế sẽ giết chết việc làm và làm chậm lại tiến trình phục hồi kinh tế.

Theo các nhà nghiên cứu thuộc Trường Wharton của Đại học Pennsylvania, chính sách thuế sẽ thất thoát nhiều tỷ USD nếu không ngăn cản được việc trốn thuế của những người thừa kế. Các nhà giàu Mỹ sẽ có thể tránh khoảng 90% trong số 1,5 nghìn tỷ USD dự kiến thu được. Họ kết luận việc tránh thuế, mà phần lớn là hợp pháp, sẽ gây thất thu khoảng 900 tỷ USD vì theo các nhà nghiên cứu, trong số những người Mỹ cực giàu, sẽ rất ít người chấp nhận nộp thuế nhiều hơn.

“Chúng tôi không tin rằng đề xuất có nhiều hiệu lực, có rất nhiều các chiêu trò bạn có thể áp dụng để tránh nộp thuế” - John Ricco, Giám đốc phân tích chính sách của Wharton nhận định. Khi đó, như một chiến lược tránh thuế, những người có thu nhập từ 1 triệu USD/năm trở lên có thể lựa chọn để nắm giữ các khoản đầu tư lâu hơn - giao thừa kế cho cho những người hưởng thừa kế thuộc diện miễn thuế (thu nhập dưới 1 triệu USD/năm).

Trước những phản ứng này, Tổng thống Biden dự kiến sẽ cấp cho IRS thêm 80 tỷ USD để theo đuổi đến cùng những kẻ tránh thuế, tạo nguồn lực tài chính cho kế hoạch đánh thuế của mình. Cùng với số ngân sách được bổ sung, là sẽ tăng các quyền hạn mới cho IRS trong việc xử phạt những người giàu che giấu thu nhập đối với Chính phủ.

“Đây không phải là lần đầu tiên một Chính phủ Mỹ tuyên bố rằng: Hãy chi tiêu cho thực thi pháp luật và chúng ta sẽ thu được gấp nhiều lần hơn. Với mỗi USD chi tiêu cho thực thi của IRS, chúng ta lấy lại được 10 USD… Đây là luận điểm cơ bản đã được đưa ra trong ba, bốn thập kỷ qua, nhưng lần này nó chỉ tác động đến 0,3% người nộp thuế Mỹ” - Marty Schenker, biên tập viên của Bloomberg News bình luận./.

Nguyễn Thịnh (tổng hợp)

Nguyễn Thịnh (tổng hợp)