Không lo gia tăng buôn lậu khi tăng thuế thuốc lá
Sau khi Bộ Tài chính đưa ra đề xuất tăng thuế TTĐB thuốc lá, nhiều ý kiến tỏ ra lo ngại vì thuế tăng, giá tăng liệu có "tiếp tay" cho thuốc lá lậu. Lo ngại này đã bị bác bỏ bởi nhiều ý kiến nêu ra tại hội thảo lấy ý kiến cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Thuế TTĐB do Ủy ban Tài chính- Ngân sách Quốc hội tổ chức ngày 5/7, tại Quảng Ninh.
Bàn về vấn đề này, đại diện Bộ Y tế đưa ra một số dẫn chứng cho thấy giá cả thuốc lá tăng không ảnh hưởng đến vấn đề buôn lậu.
Cụ thể, theo khảo sát toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS) 2010 cho thấy: Sản phẩm thuốc lá buôn lậu HERO và JET chiếm 90% tổng thị trường thuốc lá.
Mức giá trung bình của hai loại thuốc này cao hơn mức giá trung bình của các nhãn hiệu thuốc lá hợp pháp khoảng từ 30% đến 60%. Bên cạnh đó, qua điều tra người sử dụng thuốc lá lậu tại 12 tỉnh, thành phố của Việt Nam, Bộ Y tế nhận được kết quả: Trên 70% người hút thuốc lá lậu là do hương vị hợp "gu" sử dụng, do tò mò hoặc do bạn bè mời; 15% sử dụng thuốc lá lậu là do giá cả.
Điều này chứng minh rằng, tại Việt Nam, hương vị hay còn gọi là "gu hút" tác động nhiều hơn đến việc lựa chọn sử dụng thuốc lá lậu chứ không phải giá cả.
Vị này nhấn mạnh thêm, việc tăng giá thuốc lá tại Việt Nam không phải là nguyên nhân chủ yếu làm tăng buôn lậu vì giá của phần lớn thuốc nhập lậu đều cao hơn giá thuốc cùng loại được sản xuất trong nước.
Việc gia tăng buôn lậu thuốc lá phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như: Hiệu quả hoạt động kiểm soát buôn lậu, khả năng kiểm soát tại biên giới; khả năng kiểm soát mạng lưới bán lẻ thuốc lá tại các quốc gia; mức độ minh bạch hay tham nhũng trong công tác chống buôn lậu tại các nước.
Bà Phạm Thị Hoàng Anh- Giám đốc Health Bridge, Tổ chức phi Chính phủ của Canada cũng khẳng định, tại Việt Nam, giá cả có vai trò rất nhỏ trong việc buôn lậu.
Bằng chứng là giá thuốc lá lậu cao hơn thuốc lá nội hợp pháp cùng nhãn hiệu 46%. Và theo tính toán, nếu thuế TTĐB tăng lên tới 140% cũng chưa thể làm giá thuốc lá trong nước cao hơn giá thuốc lá lậu.
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế TTĐB được Bộ Tài chính đưa ra xin ý kiến rộng rãi từ cuối tháng 1/2014. Cho tới nay, Bộ Tài chính vẫn đang tiếp tục ghi nhận những ý kiến đóng góp của các cá nhân, tổ chức về dự thảo này để chính thức đưa ra trình Chính phủ trong tháng 7 này.
Dự kiến, nếu được đa số thành viên Chính phủ nhất trí, dự thảo Luật sẽ được trình Quốc hội xem xét thông qua vào kỳ họp lần thứ 8, diễn ra vào tháng 10/2014 và áp dụng chính thức từ 1/7/2015.
| Tăng thuế 10% không đảm bảo giảm tiêu dùng thuốc lá trong dài hạn Trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Thuế TTĐB, Bộ Tài chính đề xuất phương án tăng thêm 10% thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá vào năm 2015, thêm 10% nữa vào năm 2018. Tuy nhiên, đại diện của Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho rằng, mức tăng thuế TTĐB 10% không đảm bảo giảm tiêu dùng thuốc lá trong dài hạn. Quan điểm của cơ quan này là thuế phải tăng đều đặn qua các năm để đảm bảo theo kịp tốc độ tăng trưởng kinh tế và lạm phát trong khi mức thuế hiện nay của Việt Nam còn rất thấp, nên tăng thêm nữa, vừa tăng thu vừa giảm tiêu dùng thuốc lá. Để đạt được mục tiêu quốc gia là giảm tỷ lệ hút thuốc ở nam giới từ 47,4% xuống còn 39% vào năm 2020, vị đại diện này cho rằng, thuế TTĐB phải tăng từ 65% hiện tại lên 85% vào năm 2015 và lên 105% vào năm 2020. Quan điểm này cũng nhận được sự tán đồng của đại diện Ngân hàng Thế giới (WB). Theo đại diện của WB, Việt Nam cần tập trung vào mục tiêu chính là thu ngân sách và giảm tiêu thụ thuốc lá theo đầu người. Cả hai mục tiêu này đều có thể đạt được với thuế suất cao hơn và được điều chỉnh thường xuyên hơn so với đề xuất hiện nay của Bộ Tài chính. Theo đó, lộ trình điều chỉnh thuế suất thuế TTĐB thuốc lá của Việt Nam được WB đề xuất là: 75% (2015), 85% (2016, 2017), 95% (2018, 2019), 115% (2020). |
Tin và ảnh: Hồng Lê
Tin và ảnh: Hồng Lê
URL: https://thoibaotaichinhvietnam.vn/khong-lo-gia-tang-buon-lau-khi-tang-thue-thuoc-la-50429.html
Print© Thời báo Tài chính Việt Nam