Hải quan đề xuất giải pháp gỡ khó cho xuất khẩu hồ tiêu

Hoạt động thông quan hàng xuất khẩu tại cảng Hải Phòng. Ảnh: Hải Anh

Xuất khẩu hồ tiêu gặp khó vì quy định quản lý chuyên ngành

Theo phản ánh của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), thông tin từ một số doanh nghiệp (DN) xuất khẩu hồ tiêu cho hay, gần đây, tỷ lệ tờ khai luồng vàng (kiểm tra hồ sơ) đối với hồ tiêu xuất khẩu đã tăng từ 8% lên đến 60% và tập trung chủ yếu ở mặt hàng tiêu đen. Cá biệt có DN phải khai luồng vàng trên 95% lô hàng xuất khẩu. Điều này đã gây ra rất nhiều khó khăn cho DN khi chi phí gia tăng, đặc biệt là trong thời điểm dịch Covid-19 bùng phát.

Trao đổi với phóng viên TBTCO về nguyên nhân tăng cường kiểm soát mặt hàng hồ tiêu xuất khẩu, lãnh đạo Cục Quản lý rủi ro cho hay, ngày 21/7/2021, đơn vị đã có công văn trả lời phản ánh của VPA đề nghị xem xét vướng mắc về phân luồng với mặt hàng hồ tiêu xuất khẩu. Sở dĩ tỷ lệ tờ khai luồng vàng đối với hồ tiêu xuất khẩu bất ngờ tăng trong thời gian qua là do hồ tiêu đang bị coi là mặt hàng xuất khẩu có điều kiện, theo quy định của cơ quan quản lý chuyên ngành.

Cụ thể, Điều 5 Thông tư 03/2016/TT-BYT của Bộ Y tế quy định: Cơ sở Việt Nam xuất khẩu dược liệu phải đủ điều kiện đã được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc với phạm vi bán buôn dược liệu”. Trong khi đó, Thông tư 48/2018/TT-BYT của Bộ Y tế quy định: Mặt hàng hồ tiêu có mã HS 0904.11.20 thuộc Danh mục dược liệu xuất khẩu, nhập khẩu.

Thông tư 03/2021/TT-BYT sửa đổi bổ sung Thông tư 48/2018/TT-BYT loại bỏ một số mặt hàng thuộc Phụ lục 1 ban hành kèm theo Thông tư 48/2018/TT-BYT, trong đó có mặt hàng hồ tiêu. Tuy nhiên, tại Điều 3 Thông tư 03/2021/TT-BYT quy định: “Trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu quy định tại phụ lục ban hành kèm theo thông tư này được sử dụng với mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc thì thực hiện theo các quy định của văn bản quy phạm pháp luật về dược”.

Trong khi đó, ngày 25/5/2021, Cục Quản lý Y dược cổ truyền thuộc Bộ Y tế có công văn đề nghị Tổng cục Hải quan triển khai thực hiện Thông tư 03/2021/TT-BYT như sau: “Trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu quy định tại phụ lục ban hành kèm theo Thông tư 03/2021/TT-BYT được sử dụng với mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc thì thực hiện theo quy định của các văn bản pháp luật về dược”.

“Trên cơ sở quy định của cơ quan chuyên ngành, cơ quan hải quan áp dụng tiêu chí phân luồng vàng để kiểm tra hồ sơ, kiểm tra điều kiện xuất khẩu đối với những mặt hàng xuất khẩu nhằm mục đích làm thuốc, nguyên liệu làm thuốc.” - lãnh đạo Cục Quản lý rủi ro nói.

Tạo điều kiện cho DN xuất khẩu hàng hóa

Để tạo thuận lợi cho DN, lãnh đạo Cục Quản lý rủi ro cho biết qua trao đổi với VPA, mặc dù hồ tiêu được sử dụng như dược liệu, nhưng các thị trường nhập khẩu đặt ra tiêu chuẩn rất khắt khe đối với mặt hàng là dược liệu nên các DN xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam chủ yếu chỉ đăng ký xuất nhập khẩu theo dạng hàng hóa nông sản, không nhằm mục đích dược liệu. Từ thực tiễn đó, để tạo thuận lợi, Tổng cục Hải quan đã đưa mặt hàng hồ tiêu ra khỏi danh mục áp dụng phân luồng vàng kiểm tra.

Hơn nữa, về thủ tục hải quan, hiện nay cơ quan hải quan thực hiện thủ tục hải quan điện tử. Theo quy định, DN thực hiện khai báo từ xa và gửi hồ sơ điện tử, cơ quan hải quan kiểm tra hồ sơ trên hệ thống và thông quan hàng hóa nên cũng thuận lợi cho DN khi không phải đi lại làm thủ tục tại cơ quan hải quan.

Trước vướng mắc khi triển khai thực hiện Thông tư số số 03/2021/TT-BYT và công văn số 461/YHCT-QLD, ngày 15/6/2021, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 2925/TCHQ-GSQL gửi Cục Quản lý Y dược cổ truyền thuộc Bộ Y tế đề nghị nghiên cứu, rà soát Danh mục tại Thông tư số 48/2018/TT-BYT và Danh mục tại Thông tư số 03/2021/TT-BYT để thống nhất ban hành danh mục dược liệu. Tuy nhiên, đến nay, Tổng cục Hải quan chưa nhận được ý kiến phản hồi.

Để tháo gỡ vướng mắc cho DN, cơ quan hải quan cũng kiến nghị Bộ Y tế cần rà soát lại các mặt hàng để đảm bảo thống nhất và đề nghị không quy định kiểm tra điều kiện về dược đối với hàng hóa xuất khẩu nhằm mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc. Bởi lẽ, việc sử dụng với mục đích gì là do nhà nhập khẩu, chứ không phải do nhà xuất khẩu Việt Nam./.

Ngọc Linh

Ngọc Linh