Dứt khoát trị bệnh “dàn trải, manh mún”

Giai đoạn 2021 – 2025 dự kiến còn khoảng 5.000 dự án đầu tư công.

Với yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc phải dứt khoát khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, kém hiệu quả…, đây sẽ là bước tiến lớn trong việc nâng cao chất lượng quản lý đầu tư công, đảm bảo hiệu quả của hàng triệu tỷ đồng vốn ngân sách.

Các đơn vị chịu trách nhiệm về hiệu quả đầu tư

Những ngày gần đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có nhiều cuộc làm việc với các bộ, cơ quan về dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để chuẩn bị báo cáo các cấp có thẩm quyền. Trong các cuộc làm việc, Thủ tướng đều nhấn mạnh yêu cầu rà soát lại thật kỹ lưỡng, tiếp tục giảm số dự án chưa thực sự cần thiết, kém hiệu quả trong dự kiến kế hoạch đầu tư công giai đoạn tới.

Ngày 23/5, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 13/CT-TTg về đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó, Thủ tướng yêu cầu kiên quyết khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí, kém hiệu quả; từng bộ, cơ quan, địa phương phải tập trung rà soát kỹ, giảm mạnh số lượng dự án, nhất là các dự án khởi công mới; kiên quyết xóa bỏ cơ chế “xin - cho” và chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm; siết chặt kỷ luật, kỷ cương; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân công, phân nhiệm đi đôi với tăng cường giám sát, kiểm tra, đánh giá thực hiện và khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh; kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nhất là về thể chế, thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng.

Chỉ thị nêu rõ các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương tổ chức rà soát toàn bộ các dự án dự kiến bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; kiên quyết cắt bỏ những dự án chưa thực sự cần thiết, kém hiệu quả; cắt giảm số lượng các dự án khởi công mới, nhất là các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đang có nhiều dự án dự kiến khởi công mới, bảo đảm từng dự án khởi công mới phải có giải trình cụ thể lý do và chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về sự cần thiết, hiệu quả đầu tư và sự tuân thủ các quy định pháp luật.

Đồng thời, không bố trí vốn ngân sách trung ương cho các dự án khởi công mới nhóm C của địa phương, trừ trường hợp đã có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ. Các chương trình, dự án thực hiện 2 kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn phải bảo đảm đúng quy định, không vượt quá 20% tổng số vốn theo quy định tại khoản 2 Điều 89 Luật Đầu tư công. Mục tiêu tổng số dự án đầu tư công từ nguồn ngân sách trung ương của cả nước giai đoạn 2021 - 2025 là khoảng 5.000 dự án.

Cắt giảm hơn 1.000 dự án đầu tư công giai đoạn tới

Thực hiện chỉ đạo này của Thủ tướng, tại cuộc làm việc ngày 24/5, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết qua rà soát từ 6.447 dự án dự kiến trước đó, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cắt giảm còn khoảng 5.397 dự án. Sau 24/5, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương rà soát và số dự án có thể giảm còn khoảng 5.000.

Bên cạnh đó, tổng mức vốn ngân sách thuộc dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 vừa được cập nhật là 2,87 triệu tỷ đồng, tăng 120 nghìn tỷ đồng so với dự kiến trước đó (2,75 triệu tỷ đồng). Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, số tăng thêm này là từ nguồn tiết kiệm chi thường xuyên chuyển sang đầu tư công, không làm tăng tổng chi ngân sách.

Cũng theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, so với giai đoạn 2016 - 2020, cơ cấu ngân sách dự kiến phân bổ cho các vùng giai đoạn 2021 - 2025 có sự thay đổi rõ nét, không chỉ ưu tiên hỗ trợ các vùng khó khăn, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng thường xuyên bị thiên tai, bão lũ mà còn bảo đảm phát triển các vùng động lực, cực tăng trưởng. Trong đó, mức vốn bố trí bình quân đầu người vùng Tây Nguyên là cao nhất, khoảng 5,839 triệu đồng/người.

Kết luận tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định nguyên nhân quan trọng nhất của tình trạng giải ngân chậm, hiệu quả đầu tư chưa cao vừa qua là do “đầu tư dàn trải, manh mún, chia cắt, cộng với thủ tục rườm rà, không phân cấp mạnh, kỷ luật chưa nghiêm”. Do đó, phải dứt khoát khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, chia cắt cũng như tâm lý trông chờ, ỷ lại trung ương; đồng thời chống tiêu cực, nghiêm cấm “chạy” dự án.

Qua làm việc với các địa phương, Thủ tướng nhắc tới tình trạng một số tỉnh còn nghèo, quy mô GRDP nhỏ, ngân sách có hạn nhưng dự kiến tới hàng trăm dự án trong 5 năm tới. Với tổng ngân sách được phân bổ, các địa phương, cơ quan, bộ ngành phải suy nghĩ, tính toán, tiết kiệm chi thường xuyên để dành cho đầu tư phát triển; đồng thời điều chỉnh lại các dự án đầu tư theo hướng trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào 3 khâu đột phá chiến lược và các dự án, công trình đầu tư phục vụ an sinh xã hội…

“Vì dân, vì nước, cứ mạnh dạn mà làm, sẽ cắt giảm được số dự án để tập trung vốn cho các dự án trọng tâm, trọng điểm”- Thủ tướng nhấn mạnh.

Dương An

Dương An