Thành công của Quốc hội có đóng góp không nhỏ của Kiểm toán Nhà nước

Tổng KTNN Hồ Đức Phớc phát biểu tại Quốc hội.

Sáng 1/4, Quốc hội đã thảo luận tại Hội trường về Báo cáo của Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) về công tác của KTNN nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIV.

Đại biểu ghi nhận sự cương trực, bản lĩnh của Kiểm toán nhà nước

Đánh giá chung, các đại biểu cơ bản thống nhất với nhiều nội dung trong Báo cáo của Tổng KTNN và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính ngân sách, đồng thời khẳng định, trong nhiệm kỳ 2016 - 2021, Kiểm toán Nhà nước đã có nhiều tiến bộ, từng bước khẳng định vị thế là cơ quan kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; là công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát việc quản lý sử dụng tài chính công, tài sản công. KTNN đã quán triệt, chỉ đạo thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chú trọng hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động của kiểm toán, đáp ứng yêu cầu và phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Theo đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội), kết quả 5 năm qua cho thấy, KTNN đã kiến nghị xử lý đạt trên 350 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 3,5 lần kiến nghị giai đoạn 2011 - 2015; trong khi ngân sách nhà nước chi tiêu giai đoạn 2016 - 2021 tăng gấp 1,4 lần so với giai đoạn 2011 - 2015. Điều đó chứng tỏ kết quả, hiệu quả KTNN giai đoạn 2016 - 2021 tăng lên nhiều so với giai đoạn trước. Số vụ việc có dấu hiệu tội phạm được phát hiện, chuyển sang cơ quan điều tra cũng tăng 45%.

Tính kiên định và bản lĩnh của KTNN được nâng cao, nhất là trong công tác phòng, chống tham nhũng. Số hồ sơ, tài liệu cung cấp cho cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Nhà nước tăng lên nhiều lần so với trước. "Khách quan đánh giá rằng, thành công của Quốc hội nhiệm kỳ qua có sự đóng góp không nhỏ của KTNN, các đợt thảo luận, tranh luận tại nghị trường đều dựa vào những số liệu cụ thể mà KTNN cung cấp. Do vậy, nhiều đại biểu đánh giá cao vai trò của KTNN, sự cương trực, bản lĩnh của KTNN và lực lượng kiểm toán" - đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Theo đại biểu Quách Thế Tản (Hòa Bình), sau khi có kiến nghị xử lý của KTNN, các tập thể, cá nhân sai phạm trong vấn đề quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công phải nghiêm túc thực hiện nhằm để siết chặt kỷ cương, sử dụng hiệu quả nguồn lực của đất nước. Bên cạnh việc thực hiện kế hoạch kiểm toán hàng năm đã được phê duyệt, KTNN cũng thường xuyên thực hiện các kiểm toán chuyên đề liên quan đến vấn đề quản lý, sử dụng đất sau cổ phần hóa các doanh nghiệp rất hiệu quả.

Theo đại biểu tỉnh Hòa Bình, đất đai là tài nguyên rất lớn của đất nước và cũng đã có nhiều sai phạm trong công tác sử dụng, quản lý trong thời gian qua. Chính vì vậy, Kiểm toán Nhà nước cần phát huy những thành tích đã đạt được trong giai đoạn qua, đồng thời đẩy mạnh hơn nữa hoạt động này trong thời gian tới...

Đảm bảo chất lượng kiểm toán là vấn đề sống còn đối với tính chuyên nghiệp của KTNN

Bên cạnh những kết quả đạt được, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) cũng nêu thực tế là kết quả thực hiện các kiến nghị của kiểm toán về mặt tài chính mới chỉ đạt 73,6%; kiến nghị xử lý về các văn bản chỉ đạt 17,3%; Như vậy, hiệu lực thực hiện các kiến nghị kiểm toán còn thấp.

Về vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị, KTNN cần xem xét lại thật kỹ nguyên nhân, có phải chất lượng kiến nghị đưa ra chưa đủ thuyết phục để các cơ quan hoàn thiện, hay hiệu lực của các kiến nghị không được thực thi. Bên cạnh đó, có tình trạng chưa thực hiện kiểm toán 100% các báo cáo tài chính của các cơ quan, tổ chức nhà nước thuộc diện kiểm toán hàng năm. Theo đại biểu đoàn Hà Nội, nguyên nhân là do lực lượng kiểm toán chưa bảo đảm đủ số lượng biên chế trong Chiến lược phát triển KTNN đến giai đoạn 2030. Tuy nhiên, cần phải thực hiện các giải pháp khác, chứ không phải chỉ thiên về giải pháp tăng số lượng.

Theo đó, đại biểu Hoàng Văn Cường kiến nghị, cần phải sử dụng các tổ chức kiểm toán độc lập để tham gia vào quá trình kiểm toán, kinh nghiệm các nước trên thế giới cũng cho thấy, sử dụng kiểm toán độc lập cũng góp phần tiết kiệm được nhân sự, vừa thực hiện kiểm soát độc lập, khách quan tốt hơn.

Đồng thời, tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm toán. Trong Luật KTNN đã cho phép KTNN thực hiện quyền truy cập, khai thác, sử dụng các dữ liệu về điện tử, Nếu làm tốt việc này sẽ giúp tiết kiệm thêm thời gian. Trước đây, KTNN cũng rất khó khăn trong việc tiếp cận thông tin, có đơn vị bị kiểm toán còn cố tình kéo dài thời gian cung cấp số liệu, hồ sơ. Nếu áp dụng dữ liệu điện tử, tình trạng này sẽ không xảy ra nữa; đồng thời tạo ra thông tin khách quan, không phụ thuộc vào chủ quan người cung cấp cũng như cá nhân cán bộ kiểm toán, đại biểu phân tích.

Phát biểu tiếp thu, giải trình một số vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm, Tổng KTNN Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian tới, KTNN sẽ tích cực kiểm tra, đôn đốc các đơn vị được kiểm toán thực hiện kết quả kiểm toán.

Giải thích lý do các kiến nghị kiểm toán chưa được thực hiện được một cách triệt để, lãnh đạo KTNN cho biết, có những khoản KTNN đề nghị truy thu hoặc giảm quyết toán lại phụ thuộc vào nguồn vốn liên quan đến những khoản chi sai. Ví dụ các công trình đã quyết toán trả cho nhà thầu rồi mới có kiến nghị chi sai do không phù hợp với định mức, dự toán hay đơn giá. Tuy nhiên, để thu lại được số tiền đó thì phải chờ các doanh nghiệp nộp tiền thì ban quản lý dự án mới nộp tiền lại cho Nhà nước.

Về kiểm soát chất lượng các cuộc kiểm toán, KTNN có riêng một vụ chuyên để kiểm soát chất lượng kiểm toán; bên cạnh đó, Kiểm toán Nhà nước cũng thực hiện luân chuyển các địa bàn kiểm toán và kiểm soát chất lượng kiểm toán theo kế hoạch và thực hiện các cuộc kiểm toán đột xuất và sử dụng bộ máy thanh tra của kiểm toán để kiểm tra chéo. "Chúng tôi luôn xác định, đảm bảo chất lượng kiểm toán là vấn đề sống còn đối với tính chuyên nghiệp của KTNN" - Tổng KTNN Hồ Đức Phớc nêu rõ.

Đồng thời, lãnh đạo KTNN cũng khẳng định sẽ tiếp tục nỗ lực hơn trong thời gian tới để có thể cung cấp những thông tin thiết thực, chính xác nhất cho đại biểu Quốc hội./.

Hoàng Yến

Hoàng Yến