Ma trận sở hữu chéo, thao túng vốn ảo của bầu Kiên

Nguyễn Đức Kiên. Ảnh: Người lao động

Sau khi xét xử vụ án Dương Chí Dũng và đồng phạm, tới đây Tòa án nhân dân TP Hà Nội sẽ tiếp tục đưa ra xét xử vụ án kinh tế lớn xảy ra tại Ngân hàng Á Châu (ACB) và một số doanh nghiệp, truy tố 7 bị can.

Bầu Kiên bị truy tổ 4 tội danh

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, Nguyễn Đức Kiên (tức bầu Kiên) bị truy tố một loạt tội danh gồm “kinh doanh trái phép”, “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Trốn thuế”.

Cáo trạng cho biết Nguyễn Đức Kiên là cổ đông của Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) từ năm 1993. Nguyễn Đức Kiên và người thân trong gia đình Kiên sở hữu 937.96.506 cổ phần Ngân hàng ACB, chiếm 9,03% vốn điều lệ. Nguyễn Đức Kiên là Chủ tịch Hội đồng đầu tư Ngân hàng ACB từ năm 2003 đến tháng 8/2012 và đảm nhiệm chức danh Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB nhiệm kỳ từ 1994 đến 2008.

Đến cuối năm 2007, Nguyễn Đức Kiên không tham gia HĐQT Ngân hàng ACB nhưng đề nghị HĐQT Ngân hàng ACB ra quyết định thành lập Hội đồng Sáng lập Ngân hàng ACB, do Kiên làm Phó Chủ tịch. Hội đồng Sáng lập Ngân hàng ACB có chức năng tư vấn cho Hội đồng quản trị; thành viên Hội đồng Sáng lập được tham gia và cho ý kiến tại tất cả các cuộc họp của HĐQT và Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB, được cung cấp đầy đủ các tài liệu về hoạt động kinh doanh của Ngân hàng ACB.

Như vậy, tuy không giữ chức danh do Ngân hàng Nhà nước chuẩn y nhưng với vị trí là Phó Chủ tịch Hội đồng Sáng lập Ngân hàng ACB và đại diện nhóm cổ đông chiếm 9,03% vốn điều lệ, Nguyễn Đức Kiên có vai trò chỉ đạo, chi phối toàn bộ hoạt động quản trị, điều hành Ngân hàng ACB.

Ma trận sở hữu chéo thao túng 10.000 tỷ đồng

Cùng với đó, Nguyễn Đức Kiên đã thành lập, đồng thời là Chủ tịch HĐQT/Hội đồng thành viên của 6 công ty gồm: Công ty Cổ phần Phát triển sản xuất và Xuất nhập khẩu Thiên Nam; Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại B&B; Công ty Cổ phần Tập đoàn Tài chính Á Châu (AFG); Công ty Cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội (ACBI); Công ty Cổ phần Đầu tư Á Châu (ACI)và Công ty TNHH Đầu tư Á Châu Hà Nội (ACI-HN).

Thông qua việc chỉ đạo, điều hành hoạt động đối với các công ty nêu trên và lợi dụng vai trò chỉ đạo, chi phối toàn bộ hoạt động quản trị, điều hành Ngân hàng ACB, Nguyễn Đức Kiên và các đồng phạm đã thực hiện một loạt các hành vi phạm tội.

Theo cáo trạng, Nguyễn Đức Kiên đã sử dụng năm công ty B&B, AFG, ACBI, ACI, ACI-HN dù không có chức năng nhưng vẫn kinh doanh tài chính với số tiền gần 10.000 tỷ đồng. Các công ty phát hành trái phiếu bán cho Ngân hàng ACB và một số ngân hàng khác, sau đó lại dùng tiền này để đầu tư, mua cổ phần vào các công ty khác trong đó có nhiều công ty của bầu Kiên.

Cụ thể, mặc dù Công ty B&B không được cấp phép ngành nghề kinh doanh tài chính nhưng từ ngày 4/9/2009 đến ngày 31/3/2011, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Công ty B&B sử dụng số tiền gần 2.350 tỷ đồng để mua cổ phần và góp vốn vào một loạt công ty khác.

Nguyễn Đức Kiên cũng chỉ đạo Công ty AFG sử dụng số tiền 4.068 tỷ đồng để mua trái phiếu chuyển đổi của Ngân hàng ACB và góp vốn vào các công ty khác là Công ty ACI, Công ty ACI-HN và Công ty ACBI.

Tương tự, mặc dù Công ty ACBI không được cấp phép ngành nghề kinh doanh tài chính nhưng Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo ACBI dùng 1.433,392 tỷ đồng để góp vốn vào các công ty khác và mua cổ phiếu Techcombank, Eximbank.

Nguyễn Đức Kiên cũng chỉ đạo Công ty ACI-HN sử dụng số tiền 1.411,371 tỷ đồng để góp vốn vào các công ty khác và mua cổ phiếu Ngân hàng ACB, DaiABank, VietBank, KienLongbank và Eximbank.

Trốn thuế, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản

Không chỉ kinh doanh tài chính trái phép, từ tháng 5/2007 đến tháng 8/2012, Nguyễn Đức Kiên còn thông qua 6 công ty này để kinh doanh vàng trái phép với tổng số tiền hơn 21.490 tỷ đồng.

Lợi dụng việc miễn thuế thu nhập cá nhân trong 6 tháng đầu năm 2009, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo vợ ký Hợp đồng và Phụ luc hợp đồng ủy thác đầu tư tài chính, công ty B&B đã chuyển lợi nhuận kinh doanh trạng thái vàng của công ty hơn 100 tỷ đồng cho em gái Kiên là bà Nguyễn Thu Hương thụ hưởng để trốn thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 25 tỷ đồng.

Không chỉ kinh doanh trái phép trốn thuế, Nguyễn Đức Kiên còn tham gia lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong phi vụ này, Nguyễn Đức Kiên chỉ đạo Trần Ngọc Thanh, Giám đốc Công ty ACBI ký hợp đồng thế chấp 22,497 triệu cổ phần Công ty CP thép Hòa Phát cho ACB để đảm bảo việc Công ty ACBI phát hành trái phiếu trị giá 800 tỷ đồng tại Ngân hàng ACB.

Sau đó, mặc dù chưa được được sự đồng ý giải chấp của Ngân hàng ACB và Công ty ACBS nhưng Nguyễn Đức Kiên vẫn chỉ đạo Trần Ngọc Thanh giám đốc và Nguyễn Thị Hải Yến kế toán trưởng lập khống Biên bản họp HĐQT, lập khống Quyết định của HĐQT và chỉnh sửa sai lệch thông tin về thời gian trên các văn bản của HĐQT thể hiện chủ trương Công ty ACBI bán 20 triệu cổ phần Công ty Cổ phần Thép Hòa Phát cung cấp cho Công ty TNHH Một thành viên Thép Hòa Phát.

Động thái này khiến cho Công ty TNHH Một thành viên Thép Hòa Phát tin tưởng là Công ty ACBI đang quản lý và sở hữu 20.000.000 cổ phần Công ty cổ phần Thép Hòa Phát, chưa chuyển nhượng và không có tranh chấp hoặc thực hiện bất kỳ nghĩa vụ bảo đảm với bất kỳ tổ chức hoặc cá nhân nào. Tháng 5/2012, ông Kiều Chí Công, giám đốc đại diện Công ty TNHH 1 Thành viên thép Hòa Phát ký hợp đồng mua 20 triệu cổ phần này và chuyển 264 tỷ đồng cho ACBI. Nguyễn Đức Kiên sau đó đã chiếm đoạt toàn bộ số tiền này.

Nguyễn Đức Kiên còn bị cáo buộc “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” khi cùng Thường trực HĐQT ACB khi có chủ trương ủy thác cho các cá nhân gửi tiết kiệm hơn 718,9 tỷ đồng vào Vietinbank Chi nhánh Nhà Bè. Số tiền này sau đó bị Huỳnh Thị Huyền Như, Nguyên trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc Vietinbank Chi nhánh Nhà Bè, chiếm đoạt. Vụ án Huỳnh Thị Huyền Như cũng là một “đại án” sẽ được đưa ra xét xử trong vài tuần tới./.

Dương An

Dương An