Hạ dự báo tăng trưởng, ADB vẫn lạc quan về triển vọng của kinh tế Việt Nam

Ông Andrew Jeffries- Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam phát biểu tại buổi công bố trực tuyến. Ảnh: LV

Tăng trưởng 2021 dự kiến đạt 3,8%

Ông Nguyễn Minh Cường - Chuyên gia kinh tế trưởng của ADB Việt Nam cho biết, kinh tế Việt Nam dự kiến tăng trưởng chậm hơn do sự bùng phát trở lại của dịch Covid-19, đặc biệt là làn sóng dịch thứ 4 xảy ra từ tháng 4/2021 đến nay. Đại dịch đã làm gián đoạn nguồn lao động, giảm sản lượng công nghiệp và gây đứt gãy chuỗi giá trị nông nghiệp.

Ngân sách tuy đạt mức thặng dư ước tính tương đương 1,3% GDP năm 2020 trong 8 tháng đầu năm. Tuy nhiên, áp lực ngân sách đã tăng lên vào tháng 8, do tác động của việc gia tăng tình trạng doanh nghiệp rút khỏi kinh doanh, tỷ lệ thất nghiệp và giãn thuế, đã kéo thu ngân sách giảm 9,8% so với cùng kỳ năm ngoái và chi tiêu cho việc kiềm chế Covid-19 tăng 90%.

Theo ông Nguyễn Minh Cường, việc kéo dài giãn cách xã hội ở các thành phố lớn sẽ tiếp tục làm gián đoạn nguồn cung lao động, gây tổn hại đặc biệt đến các ngành sản xuất sử dụng nhiều lao động và làm giảm sản lượng. Chỉ số nhà quản trị mua hàng xuống dưới mức 50 từ tháng 6 đến tháng 8, báo hiệu sự sụt giảm trong lĩnh vực sản xuất. Do vậy, tăng trưởng công nghiệp dự báo sẽ giảm xuống 5,0% vào năm 2021 so với mức trước đại dịch là 8,9% vào năm 2019.

Tính đến ngày 15/9, 33% dân số đã được tiêm phòng liều đầu tiên của vắc-xin Covid-19, nhưng chỉ dưới 6% dân số đã được tiêm đủ 2 liều vắc-xin. Mặc dù việc triển khai nhanh chóng liều vắc-xin đầu tiên sẽ giúp giảm lây nhiễm và tử vong, nhưng tỷ lệ được tiêm đủ 2 liều còn thấp có thể hạn chế người lao động quay lại sản xuất trong năm 2021, vì chỉ những người được tiêm chủng đầy đủ mới có thể đi làm an toàn.

Bên cạnh đó, đại dịch và giãn cách xã hội kéo dài dự kiến sẽ làm tiêu dùng và đầu tư sụt giảm trong năm 2021. Tình trạng thiếu lao động, thủ tục giải phóng mặt bằng chậm, chi phí vật liệu xây dựng tăng và mùa mưa bão trong quý III và quý IV sẽ làm chậm giải ngân vốn đầu tư công. Mặc dù chính sách tài khóa có thể hỗ trợ tăng trưởng, nhưng lại khó có thể kích cầu trong nước do chi tiêu của Chính phủ bị hạn chế khi ngân sách ngày càng trở nên khó khăn và dự kiến mức bội chi là 5% GDP năm 2021, cao hơn một chút so với chỉ tiêu.

Vì những yếu tố trên, ADB đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng GDP trong năm 2021 từ mức dự báo 6,7% hồi cuối năm 2020 xuống 3,8%. Với giả định rằng đến cuối năm 2021, đại dịch Covid-19 sẽ được kiểm soát và đến quý II/2022 tỷ lệ tiêm phòng đủ 2 liều vắc-xin chiếm 70% dân số, dự báo tăng trưởng cho năm sau được điều chỉnh thành 6,5%, vẫn thấp hơn so với dự báo trước đó.

Dự báo tỷ lệ lạm phát cũng được điều chỉnh giảm xuống mức 2,8% cho năm 2021, do sức cầu trong nước giảm đã đẩy tỷ lệ này xuống mức thấp nhất kể từ năm 2016. Tỷ lệ lạm phát được dự báo ở mức 3,5% vào năm 2022 khi tăng trưởng tăng tốc.

Kinh tế sẽ phục hồi trở lại nếu dịch được kiểm soát vào cuối năm

Dù hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2021, nhưng ADB vẫn lạc quan về triển vọng trung và dài hạn của kinh tế Việt Nam.

“Đại dịch Covid-19 và các đợt phong tỏa kéo dài đã làm suy yếu tiêu dùng và đầu tư, hạn chế triển vọng tăng trưởng của Việt Nam. Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi trở lại nếu đại dịch Covid-19 được kiểm soát vào cuối năm 2021 và đến quý II/2022 có 70% dân số cả nước được tiêm chủng”- ông Andrew Jeffries - Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhận định.

Phân tích rõ hơn về vấn đề này, ông Nguyễn Minh Cường cho biết, trong trung và dài hạn, triển vọng tăng trưởng của Việt Nam vẫn ổn định. Tăng trưởng có thể được hỗ trợ bởi 4 yếu tố: sự phục hồi của cầu nội địa, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, mở rộng hoạt động sang các thị trường xuất khẩu mới do các hiệp định thương mại mang lại và sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu.

Theo dự báo của ADB, tăng trưởng của Việt Nam dự kiến đạt mức 6,5% vào năm 2022.

Tuy nhiên, cũng theo vị chuyên gia kinh tế trưởng của ADB, triển vọng kinh tế Việt Nam trong ngắn hạn vẫn còn thách thức. Nguy cơ chính đối với triển vọng phát triển là một đợt bùng phát Covid-19 kéo dài nếu tỷ lệ tiêm phòng tăng không đáng kể.

Do vắc-xin chưa đến Việt Nam đủ nhanh nên nỗ lực của Chính phủ để bắt đầu sản xuất vắc-xin Covid-19 trong nước trong năm 2021, kết hợp với tăng cường mua vắc-xin từ các nguồn bên ngoài sẽ là yếu tố quan trọng để Việt Nam ngăn chặn cuộc khủng hoảng về y tế do đại dịch gây ra.

Theo ông Nguyễn Minh Cường, triển vọng tăng trưởng trong năm nay và năm sau của Việt Nam cũng sẽ phụ thuộc vào việc cung ứng kịp thời và đầy đủ các mặt hàng thiết yếu, như lương thực thực phẩm và tiền mặt, cho những người bị ảnh hưởng bởi đợt bùng phát đại dịch. Nợ xấu có thể trở thành rủi ro trong năm 2022.

Ngoài ra, Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc loại bỏ các rào cản hành chính đối với doanh nghiệp và người dân, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả của các biện pháp kiểm soát đại dịch và hỗ trợ sự phục hồi bền vững của nền kinh tế trong năm nay và năm tới.

Bên cạnh đó, ông Andrew Jeffries cho rằng Chính phủ Việt Nam cần phải huy động thêm các nguồn lực khác để đảm bảo vốn cho nền kinh tế. Hiện nay, tỷ lệ nợ công/GDP của Việt Nam vẫn đang ở mức thấp và điều đó sẽ là một vị thế mạnh mẽ giúp Việt Nam huy động thêm nguồn vay./

Thảo Miên

Thảo Miên