Bộ Xây dựng cảnh báo theo dõi trái phiếu doanh nghiệp bất động sản

Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp đang cao hơn lãi suất tiền gửi

Báo cáo thị trường bất động sản của Bộ Xây dựng cho thấy, trong quý III/2021, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt mức 111.744 tỷ đồng, giảm 25% so với quý trước, đồng thời giảm 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Bùi Xuân Dũng – Cục trưởng Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho hay, hiện có 88 doanh nghiệp phát hành tổng cộng 107.944 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ, giảm 20,8% so với quý trước, tỷ lệ phát hành thành công đạt 63,4%. Bất động sản là ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất, chiếm 46,8% tổng giá trị phát hành, tương đương 52.287 tỷ đồng, tăng 60,2% so với quý trước.

Các chuyên gia cho rằng nhà đầu tư nên thận trọng khi mua trái phiếu doanh nghiệp. Ảnh minh họa: Tuấn Nguyễn

Một số doanh nghiệp bất động sản phát hành giá trị rất lớn như Công ty CP Osaka Garden phát hành 6.800 tỷ đồng,... Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp bất động sản ở mức khá cao so với lãi suất tiền gửi trong khoảng 7,4% - 13%/năm.

Nhận định về thị trường trái phiếu doanh nghiệp, các chuyên gia kinh tế cho rằng, doanh nghiệp, tổ chức phát hành trái phiếu vẫn còn tình trạng “vàng thau lẫn lộn”.

Chuyên gia phân tích thị trường của Công ty CP Chứng khoán SSI (SSI Research) cho rằng, các trái phiếu không có tài sản đảm bảo, hoặc đảm bảo hoàn toàn hoặc một phần bằng cổ phiếu là những "tài sản bất định", mức độ rủi ro rất lớn. Điều này cũng đồng nghĩa với việc chất lượng tài sản đảm bảo của trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đang có xu hướng đi xuống.

"Việc đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ gốc lãi trái phiếu bằng cổ phiếu không có nhiều ý nghĩa, vì khi sự kiện vi phạm xảy ra, khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán thì giá trị cổ phiếu dùng làm tài sản đảm bảo (thường là của tổ chức phát hành hoặc liên quan đến tổ chức phát hành) cũng sẽ sụt giảm nghiêm trọng" - chuyên gia SSI Research khẳng định.

Theo đó, Bộ Xây dựng đề nghị các cơ quan liên quan theo dõi sát diễn biến thị trường phát hành trái phiếu doanh nghiệp lĩnh vực bất động sản nhằm kịp thời kiểm soát, điều chỉnh chính sách để thị trường bất động sản luôn phát triển một cách ổn định và lành mạnh, góp phần vào ổn định chung cho cả nền kinh tế.

Thận trọng khi mua trái phiếu doanh nghiệp

Trước tình hình trái phiếu của các doanh nghiệp phát hành tăng cao, đặc biệt là nhóm ngành bất động sản, Vụ Tài chính ngân hàng, Bộ Tài chính cũng có khuyến cáo nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ rủi ro khi quyết định đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, tìm hiểu kỹ các điều kiện, điều khoản của trái phiếu và tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành.

Đặc biệt, nhà đầu tư cần hết sức thận trọng khi quyết định mua trái phiếu của doanh nghiệp có tình hình tài chính kém, kinh doanh thua lỗ; doanh nghiệp phát hành không có tài sản đảm bảo và nhà đầu tư cá nhân nên thận trọng với việc chào mời và cam kết của các tổ chức phân phối trái phiếu, trong đó có việc xác nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, không mua trái phiếu doanh nghiệp chỉ vì lãi suất cao và rủi ro cho nhà đầu tư cũng sẽ tiềm ẩn lớn khi thị trường bất động sản có biến động tiêu cực.

Ông Trần Văn Dũng - Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đánh giá, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã có sự phát triển khá tích cực trong những năm gần đây, khi khối lượng phát hành thành công và chất lượng phát hành cũng có sự chuyển biến theo chiều hướng tốt hơn. Điều đó cho thấy thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang dần chứng minh được vai trò huy động vốn cho doanh nghiệp, đồng thời cũng là một kênh đầu tư hiệu quả được nhiều nhà đầu tư quan tâm.

“Mặc dù có những chuyển biến tích cực, song thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng đã bộc lộ một số vấn đề cần tăng cường sự giám sát, quản lý của nhiều cơ quan nhà nước, cũng như tính tuân thủ của tổ chức phát hành, tổ chức trung gian cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư trên thị trường” - ông Dũng nhấn mạnh.

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho hay, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng triển khai nhiều giải pháp để thị trường này minh bạch, an toàn, bền vững hơn.

“Thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn khá mới và đang phát triển mạnh ở Việt Nam, do đó, các cơ quan quản lý cũng sẽ tiếp tục tăng cường thông tin tuyên truyền tới nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân về các rủi ro có thể gặp phải trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, để nhà đầu tư có thể cân tính được lợi ích – rủi ro khi tham gia” – ông Trần Văn Dũng nhấn mạnh./.

Văn Tuấn