Chính sách tài khoá hỗ trợ kinh tế xã hội theo tình hình kiểm soát dịch bệnh

20:22 | 05/12/2021 Print
Trọng tâm của chính sách tài khoá cho phục hồi kinh tế phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh. Khi dịch bùng phát lan tràn thì sử dụng nhiều công cụ hỗ trợ trực tiếp. Khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát, sản xuất kinh doanh trở lại bình thường hơn thì chính sách sẽ tập trung vào tháo gỡ khó khăn, khôi phục sản xuất, thị trường lao động và an sinh xã hội.
Diễn đàn Kinh tế Việt Nam: Phục hồi và phát triển bền vững Tháo gỡ rào cản thể chế để tăng khả năng hấp thụ của nền kinh tế Bối cảnh đặc biệt cần có chính sách đặc biệt Chính sách tài khóa tích cực hỗ trợ nền kinh tế

Chiều 5/12, tại cuộc thảo luận về chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ phục hồi kinh tế trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng đã có những chia sẻ về chính sách tài khóa hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế của Việt Nam.

Chính sách chi hỗ trợ lớn về cả quy mô và đối tượng

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, trước những tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19 đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới đã có những điều chỉnh linh hoạt về chính sách tài khóa nhằm có nguồn hỗ trợ cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cũng như người dân. Việt Nam đã có sự điều chỉnh cả về thu và chi NSNN.

Trong đó, về thu NSNN, chúng ta đã thực hiện miễn giảm giãn nhiều loại thu, phí, lệ phí và các khoản thu NSNN, tạo thanh khoản, giảm bớt khó khăn về dòng tiền cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong thời điểm khó khăn. Các chính sách miễn, giảm, giãn đã tập trung vào ngành hàng, lĩnh vực chịu tổn thương nhiều do tác động của dịch bệnh như: vận tải, hàng không, du lịch, khách sạn, lưu trú, giáo dục, y tế…

Ước tính, số thuế miễn, giảm, giãn trong năm 2020 khoảng 130 nghìn tỷ đồng, trong đó khoản giãn khoảng 100 nghìn tỷ đồng, còn lại là các khoản miễn, giảm. Năm 2021 con số này khoảng 140 nghìn tỷ đồng. Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu để tiếp tục thực hiện các chính sách này.

Chính sách tài khoá hỗ trợ kinh tế xã hội theo tình hình kiểm soát dịch bệnh
Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng tham gia cuộc thảo luận tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021.

Thứ trưởng Võ Thành Hưng cho hay, về chi ngân sách, nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp, người sử dụng lao động, người lao động, các đối tượng yếu thế như người nghèo, hộ chính sách, các đối tượng bảo trợ xã hội… đã được ban hành. Năm 2021, cả trung ương và địa phương đã chi khoảng 76 nghìn tỷ đồng cho các chính sách này.

Bên cạnh đó, chúng ta đã sử dụng các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động… với tổng số khoảng 48 nghìn tỷ đồng, trong đó riêng Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là khoảng 38 nghìn tỷ đồng. Nhiều chính sách miễn giảm tiền điện, cước viễn thông, học phí… cũng đã được thực hiện với ước tính khoảng 40 nghìn tỷ đồng.

Các chính sách đã thực hiện nêu trên đã góp phần tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho người dân, đặc biệt là những đối tượng chịu tác động nghiêm trọng bởi dịch bệnh. Qua đó, tạo nguồn lực ứng phó thành công với dịch Covid-19, đảm bảo an sinh xã hội trong thời gian qua.

Có thể nói, chưa bao giờ chúng ta chính sách chi hỗ trợ lớn như vậy về cả quy mô và phạm vi đối tượng, do vậy trong quá trình thực hiện còn có một số bất cập đã được Chính phủ điều chỉnh, rút kinh nghiệm khi thực hiện Nghị quyết 68 và các Nghị quyết sau này.

Cũng theo Thứ trưởng, để có nguồn tăng chi và thực hiện ưu đãi về thuế, chúng ta đã chấp nhận bội chi ngân sách nhà nước năm 2021 và 2022 ở mức 4% tính trên GDP tính lại. Còn nếu so với GDP theo cách tính giai đoạn trước thì ở mức khoảng 5,1 - 5,2% GDP, đây là mức tăng hơn rất nhiều về số tuyệt đối so với giai đoạn trước.

Trọng tâm của chính sách tài khóa cho hỗ trợ và phục hồi kinh tế

Trả lời câu hỏi được nêu tại Diễn đàn về đâu là trọng tâm nhất trong chính sách tài khoá cho phục hồi và phát triển kinh tế, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết điều này phụ thuộc vào việc kiểm soát, khống chế dịch bệnh.

Trong giai đoạn dịch bệnh bùng phát nhanh, lan tràn như ở Bắc Ninh, Bắc Giang dịp tháng 4, 5; ở 21 địa phương miền Nam vào tháng 8, 9, chúng ta sử dụng nhiều công cụ về chi hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp và người dân. Ngoài hỗ trợ bằng tiền, cũng đã xuất cấp hàng dự trữ cho người dân để người dân yên tâm thực hiện các yêu cầu về phòng chống dịch.

Tuy nhiên, khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát, các hoạt động sản xuất kinh doanh trở lại bình thường hơn thì lúc đó các chính sách sẽ tập trung vào tháo gỡ khó khăn, nhanh chóng khôi phục sản xuất, khôi phục thị trường lao động, giải quyết các vấn đề an sinh xã hội.

Trong đó, có thể tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thông qua việc tháo gỡ về thanh khoản tiền mặt, các khoản tín dụng và các chi phí đầu vào khác. Đồng thời, có thể tạo nền tảng phát triển bền vững trong thời gian tới qua chính sách kích cầu đầu tư, đặc biệt là hệ thống cơ sở hạ tầng quan trọng trong thời gian tới.

"Đây là trọng tâm trong chương trình phục hồi và phát triển kinh tế Chính phủ đã bàn thảo với các cơ quan của Quốc hội để hoàn thiện trình Quốc hội trong thời gian tới” Thứ trưởng Võ Thành Hưng cho biết.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính cũng lưu ý khi dịch chưa mất đi, thậm chí còn phức tạp hơn với biến chủng mới, đòi hỏi chúng ta tiếp tục dành nguồn lực thích đáng cho lĩnh vực y tế, công tác phòng chống dịch bệnh. Chúng ta chỉ có thể phục hồi kinh tế khi đã kiểm soát được dịch bệnh.

Hoàng Yến

© Thời báo Tài chính Việt Nam