“Xông đất” năm mới với 3 điều mới

Không thua kém ai

Nội dung hàng đầu của Kỳ họp bất thường là Quốc hội (QH) xem xét thông qua nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nghị quyết này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để đối phó với dịch Covid-19, khắc phục những thiệt hại, phục hồi và phát triển bền vững kinh tế - xã hội, phục hồi thị trường lao động, giải quyết các vấn đề an sinh và phúc lợi xã hội. Đây là chính sách bổ sung, ngoài khung khổ chính sách tài chính, tiền tệ đã được QH quyết định trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; kế hoạch tài chính, kế hoạch vay và trả nợ công, kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm giai đoạn 2021 - 2025.

Đúng ngày làm việc đầu tiên của năm 2022, ngày 4/1/2022, Quốc hội khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ nhất.

Chủ tịch QH Vương Đình Huệ nhận xét cơ bản các chính sách tài khoá, tiền tệ được trình QH lần này đã bảo đảm đúng định hướng: kết hợp cả tài khoá và tiền tệ; tác động cả phía cung và phía cầu; quy mô đủ lớn; thời gian đủ dài; phân bổ vốn vào các lĩnh vực giải ngân được ngay, tạo ra được hiệu quả cho nền kinh tế. Tính theo giá trị thực tế và thống kê chưa đầy đủ thì giá trị gói chính sách vào khoảng 5,25% GDP, cộng với các chính sách hỗ trợ được thực hiện trong 2 năm 2020 - 2021 thì tổng quy mô hỗ trợ gần 10% GDP, cao gấp đôi so với mức bình quân của các nước có điều kiện tương tự như Việt Nam.

Sau nhiều tháng bàn thảo, “cân đo đong đếm” xuyên ngày đêm, cuối cùng, Chính phủ đã chốt được gói hỗ trợ cho nền kinh tế để trình QH khoảng 340 nghìn tỷ đồng - một gói hỗ trợ lớn nhất trong lịch sử. Tuy đây vẫn không phải là con số nhiều như các chuyên gia kinh tế kỳ vọng, nhưng so với nhiều nước thì Việt Nam cũng đã không thua kém ai trong hỗ trợ.

Gói hỗ trợ nếu được Quốc hội thông qua sẽ góp phần thúc đẩy doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Covid-19 vượt qua khó khăn.

Các nền kinh tế lớn như Đức, Nhật Bản, Anh, Mỹ, Canada... tung các gói hỗ trợ với quy mô trung bình tương đương 9,7% GDP, chỉ riêng có quốc gia giàu nhất thế giới là Mỹ chơi trội với gói hỗ trợ lên tới 28% GDP. Còn tại châu Á như Ấn Độ, Thái Lan, Singapore, Malaysia đưa ra các gói hỗ trợ ở mức khoảng 10 - 14% GDP.

Bên nặng, bên nhẹ

Ngay trong ngày đầu tiên được đưa ra QH, các chính sách hỗ trợ trong gói gần 340 nghìn tỷ đồng này đã được đại biểu QH bàn thảo sôi nổi, mà nổi lên trong đó là luồng đánh giá cho rằng chính sách tiền tệ còn nhẹ quá so với chính sách tài khóa. Trong khi tổng quy mô gói hỗ trợ kinh tế từ chính sách tài khóa là 291.000 tỷ đồng (gồm 240.000 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước) thì từ chính sách tiền tệ chỉ vỏn vẹn khoảng 46.000 tỷ đồng.

"Chúng ta bỏ ra lượng lớn tiền từ chính sách tài khoá, nhưng đối với chính sách tiền tệ lại chưa đúng với kỳ vọng của người dân, doanh nghiệp. Chưa có sự cân đối giữa gói chính sách hỗ trợ tài khoá và tiền tệ. Chính phủ cần có tính toán thêm để cân bằng vai trò của chính sách tiền tệ trong tổng thể chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế lần này” - Uỷ viên Uỷ ban Quốc phòng an ninh Trịnh Xuân An nói. Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách Nguyễn Phú Cường bình luận “gói tiền tệ còn mờ nhạt”. Ngay cả 40.000 tỷ đồng hỗ trợ 2%/năm lãi suất thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho các doanh nghiệp thì cũng vẫn là chính sách tài khoá bỏ ra.

Chia sẻ về sức nặng của chính sách tài khóa, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, trong gói chính sách tài khóa 291.000 tỷ đồng, thì có giảm thuế 64.000 tỷ đồng, gấp 3 lần mức giảm thuế của năm 2021 (năm 2021 chỉ giảm 21.500 tỷ đồng), đặc biệt trong đó giảm 2% thuế giá trị gia tăng hỗ trợ doanh nghiệp bứt phá phát triển. Cùng đó là nhiều chính sách rất nhân văn như bố trí từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021 khoảng 6,6 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động; tăng thêm tối đa 38,4 nghìn tỷ đồng hạn mức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh cho Ngân hàng Chính sách Xã hội để cho vay ưu đãi hỗ trợ giải quyết việc làm; học sinh, sinh viên; các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập; nhà ở xã hội…

Nguyên Mẫn