Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản lý BHXH Việt Nam phát biểu tại sự kiện. Ảnh: BHXH Việt Nam
BHXH là quỹ an sinh lớn nhất theo nguyên tắc đóng - hưởng
Phát biểu tại hội nghị trực tuyến tổng kết đánh giá kết quả 25 năm thực hiện chính sách BHXH, BHYT ngày 15/2, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, sau 25 năm hình thành và phát triển, thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước, quỹ BHXH đã trở thành quỹ an sinh lớn nhất hoạt động theo nguyên tắc đóng - hưởng và chia sẻ giữa những người lao động cùng thế hệ và các thế hệ tham gia BHXH. Số người tham gia BHXH, BHYT ngày càng được mở rộng và số người được hưởng BHXH, BHYT không ngừng tăng lên.
Cụ thể, số người tham gia BHXH tăng từ 2,3 triệu người năm 1995 lên 15,77 triệu người năm 2019, tăng 6,8 lần. Số người tham gia BHYT tăng từ 7,1 triệu người năm 1995 lên 85,9 triệu người năm 2019, tăng 12 lần và diện bao phủ đạt 90% dân số, vượt chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao.
Năm 2019, ước tính có 3,27 triệu người hưởng chế độ BHXH, hơn 11,5 triệu người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, phục hồi sức khỏe và 186 triệu lượt người được quỹ BHYT chi trả kinh phí khám chữa bệnh BHYT. Kết quả thực hiện số thu các quỹ BHXH, BHYT liên tục tăng hàng năm.
Số thu BHXH tăng từ 788 tỷ đồng năm 1995 lên 49.919 tỷ đồng năm 2010 và tăng lên 148.375 tỷ đồng năm 2015, đến năm 2019 đã tăng lên 245.300 tỷ đồng. Cả BHXH và BHXH tự nguyện tăng 310 lần so với năm 1995. Số thu BHYT tăng từ 2.110 tỷ đồng năm 2004 lên 59.669 tỷ đồng năm 2015 và tăng lên 104.807 tỷ đồng vào cuối năm 2019, tăng 49,6 lần so với năm 2004.
Cũng theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, số nợ BHXH, BHYT phải tính lãi giảm dần qua các năm, đưa tỷ lệ nợ đọng BHXH, BHYT xuống dưới 2,6% - mức thấp nhất trong những năm qua. Điều này cho thấy việc thực thi chính sách pháp luật BHXH, BHYT trong toàn xã hội đang có những chuyển biến tích cực, các doanh nghiệp đã nâng cao nhận thức về trách nhiệm xã hội cũng như giá trị nhân văn khi đóng BHXH, BHYT đầy đủ cho người lao động.
Bên cạnh việc thực hiện chính sách an sinh xã hội, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm về hưu trí, chăm sóc sức khỏe y tế, giảm thiểu thiệt hại, rủi ro cho người lao động, quỹ BHXH, BHYT còn là nguồn tài chính quan trọng và trở thành công cụ tài chính có hiệu quả tham gia thị trường trái phiếu chính phủ. Điều này đáp ứng nhu cầu huy động vốn của ngân sách nhà nước, tham gia đầu tư vào một số dự án đầu tư quan trọng của quốc gia, hỗ trợ Chính phủ trong việc thực hiện chính sách tài chính vĩ mô, ổn định tài chính quốc gia, cơ cấu lại nợ công, tiết kiệm chi phí vay, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hoạt động đầu tư quỹ ngày càng được hoàn thiện, an toàn và hiệu quả
Theo Chủ tịch Hội đồng Quản lý BHXH Việt Nam, kết quả thực hiện các chính sách lĩnh vực BHXH, BHYT trong 25 năm qua cho thấy chủ trương của Đảng, Nhà nước về sự đổi mới cơ chế tài chính đối với quỹ BHXH, BHYT là một định hướng rất đúng đắn. Quỹ BHXH, BHYT tách độc lập khỏi ngân sách nhà nước, được quản lý theo nguyên tắc thống nhất, theo chế độ tài chính của Nhà nước, đảm bảo tính khách quan, dân chủ, công khai minh bạch, được sử dụng đúng mục đích, hạch toán độc lập các quỹ thành phần gồm quỹ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.
Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng khẳng định, quỹ BHXH, BHYT luôn được quản lý sử dụng đúng mục đích, được quản lý công khai minh bạch dưới sự giám sát chặt chẽ của Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng Quản lý BHXH Việt Nam và các cơ quan liên quan. Kết quả thanh tra, kiểm toán hàng năm cho thấy, việc quản lý sử dụng quỹ BHXH, BHYT luôn đảm bảo đúng quy định của pháp luật, hiệu quả và tiết kiệm. Quy mô các quỹ bảo hiểm tăng qua từng năm khẳng định tính bền vững, đảm bảo cân đối trong dài hạn. Nhờ đó, Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng quản lý, người lao động và nhân dân ngày càng yên tâm, tin tưởng vào BHXH Việt Nam trong thực thi nhiệm vụ.
Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, hoạt động đầu tư quỹ ngày càng được hoàn thiện, an toàn và hiệu quả. Số dư đầu tư lũy kế các quỹ bảo hiểm năm 2019 đạt trên 800.000 tỷ đồng, tăng gần gấp 2 lần so với năm 2015. Lãi thu từ đầu tư năm 2019 đạt trên 47.000 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Lãi thu từ đầu tư hàng năm đều tăng, lãi suất đầu tư bình quân luôn vượt cao so với chỉ số lạm phát. Quỹ BHXH, BHYT được đầu tư an toàn, bảo toàn giá trị và tăng trưởng.
Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, kết quả của ngành đạt được trong 25 năm qua là hết sức tích cực, đáng ghi nhận. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao, phát huy tối đa các tiềm năng thực tiễn và nhất là để đạt được mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân đòi hỏi BHXH Việt Nam phải nỗ lực, cố gắng nhiều hơn nữa. Một trong các quan điểm chỉ đạo quan trọng tại Nghị quyết 28 của Trung ương về cải cách chính sách BHXH là phát triển hệ thống, tổ chức thực hiện chính sách BHXH đảm bảo tinh gọn, chuyên nghiệp, hiệu quả, hiện đại, nâng cao tính hấp dẫn, củng cố niềm tin vào sự hài lòng của người dân, cũng như các chủ thể tham gia BHXH.
Để thực hiện quan điểm chỉ đạo trên của Đảng, đồng thời để phục vụ người lao động và nhân dân ngày càng tốt hơn, đề nghị BHXH Việt Nam trong thời gian tới nỗ lực làm tốt hơn nữa công tác cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, tuyên truyền xây dựng các giải pháp tiếp tục mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT. Đồng thời, đa dạng hóa các hình thức tham gia quỹ phù hợp với khả năng đóng góp của người lao động, chủ sử dụng lao động, nâng cao chất lượng phục vụ, đáp ứng ngày càng tốt hơn quyền lợi của người tham gia quỹ.
Bên cạnh đó, nghiên cứu đổi mới hình thức đầu tư nguồn tài chính của quỹ với mục tiêu bảo toàn và phát triển có hiệu quả nguồn tài chính của quỹ theo hướng đa dạng hóa danh mục, cơ cấu đầu tư quỹ BHXH theo nguyên tắc an toàn, bền vững và hiệu quả. Trong đó, ưu tiên đầu tư vào trái phiếu chính phủ, nhất là trái phiếu chính phủ dài hạn, nghiên cứu từng bước mở rộng sang các lĩnh vực có khả năng mở rộng, sinh lời cao, từng bước và có lộ trình đầu tư 1 phần tiền nhàn rỗi của quỹ thông qua ủy thác đầu tư tại thị trường trong nước và quốc tế, đảm bảo an toàn và bền vững./.
Mai Lâm
