Thương mại Việt Nam - EU tăng trưởng ấn tượng nhờ hiệp định thương mại

Xuất khẩu hàng Việt sang EU tăng 21%

Tại hội nghị tổng kết 2 năm thực thi Hiệp định EVFTA diễn ra sáng 27/12, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho hay, mặc dù EVFTA được thực thi vào thời điểm đại dịch Covid-19 diễn ra phức tạp, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở cá quốc gia Liên minh châu Âu (EU) và trên toàn thế giới, nhưng trao đổi thương mại hai chiều nói chung và xuất khẩu sang EU nói riêng vẫn tăng trưởng ấn tượng.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Hải Anh

Sau hơn 2 năm (1/8/2020 - 12/2022) thực thi EVFTA, tăng trưởng xuất nhập khẩu 2 chiều Việt Nam, đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Cụ thể, năm 2020 trao đổi thương mại song phương đạt 54,9 tỷ USD, tăng 12,1% so với giai đoạn cùng kỳ, trong đó xuất khẩu đạt 34,5 tỷ USD, tăng 11,3%. Sang năm thứ hai đạt 61,4 tỷ USD, tăng gần 11,9%, trong đó xuất khẩu đạt 45 tỷ USD, tăng 17%. Riêng trong 11 tháng của năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều đạt 57 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu đạt 43,5 tỷ USD, tăng 21%. Đáng chú ý, nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đều ghi nhận mức tăng trưởng rất tích cực như dệt may (tăng 24%), giày dép (tăng 19%), thủy sản (tăng 41%)…

Tại hội nghị, các chuyên gia kinh tế cho rằng, điểm sáng nữa trong hoạt động xuất khẩu sang EU là tỷ lệ tận dụng ưu đãi từ EVFTA. Năm 2021, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu sử dụng mẫu C/O (chứng nhận xuất xứ hàng hóa) Euro.1 đạt khoảng 8,1 tỷ USD, chiếm khoảng 20,2% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang EU, tăng 244% so với cùng kỳ năm trước. Trong 10 tháng năm 2022, tỷ lệ tận dụng ưu đãi là 25,1%, tăng hơn 30% so với 2021” - Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nhấn mạnh.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc kinh doanh xuất khẩu (Tập đoàn Lộc Trời), chia sẻ nhờ EVFTA, doanh nghiệp đã khai thác rất tốt thị trường EU. Cụ thể, năm 2018, tập đoàn xuất khẩu vào thị trường EU hơn 2.000 tấn gạo; năm 2019 là 8.000 tấn; năm 2020 là 11.000 tấn; năm 2021 là 12.000 tấn và năm 2022 tính đến thời điểm hiện tại là khoảng trên 24.000 tấn. Với nhu cầu thị trường hiện nay và ưu đãi được hưởng hàng Việt nói chung, năm 2023 mặt hàng gạo có nhiều cơ hội thâm nhập thị trường EU.

Quan tâm đến xây dựng sản phẩm "thương hiệu Việt"

Cũng theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế và lãnh đạo Bộ Công thương, kết quả tích cực sau 2 năm thực thi EVFTA mới chỉ là thành công bước đầu.

Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh, thương hiệu Việt Nam chưa được xây dựng, hoặc chưa được biết đến nhiều tại các nước châu Âu, giá trị và lợi ích mà các doanh nghiệp Việt Nam thu về còn chưa tương xứng với tiềm năng. Dư địa và cơ hội từ thị trường EU còn rất rộng lớn, nhưng các doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc khi tiếp cận thị trường này, cả về lý do chủ quan và khách quan.

Thương mại Việt Nam - EU tăng trưởng ấn tượng nhờ EVFTA. Ảnh: Hải Anh

Đề cập đến dư địa để doanh nghiệp tận dụng tốt hơn cơ hội từ thị trường EU, ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) chia sẻ, có 7 nhóm mặt hàng bao gồm cả công nghiệp và nông nghiệp là những nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang EU, bao gồm: máy vi tính; dệt may; máy móc và thiết bị; giày dép; rau quả tươi, rau củ quả chế biến; thuỷ sản (cá tra và các sản phẩm khác); gạo.

Với mặt hàng rau quả tươi và rau củ quả chế biến, theo ông Ngô Chung Khanh, nếu không có EVFTA thì thuế suất sẽ ở mức cao nhất là 20%, nhưng nhờ có EVFTA thì hiện phần lớn thuế đã về mức 0%. Tuy nhiên, tỷ lệ mặt hàng rau quả tươi, rau quả chế biến Việt Nam xuất khẩu vào thị trường EU hiện mới chiếm khoảng 2,7% thị phần tại EU, nên tiềm năng để doanh nghiệp Việt Nam đưa mặt hàng rau quả tươi, rau củ quả chế biến xuất khẩu vào EU là rất lớn.

Với nhóm mặt hàng thuỷ sản (cá tra và sản phẩm khác), ông Ngô Chung Khanh cho rằng, mức thuế suất nếu không có Hiệp định EVFTA thì cũng ở mức 20%, tuy nhiên với cam kết từ EVFTA đã xoá bỏ thuế với 86,5% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong 3 năm; xoá 90,3% kim ngạch trong 5 năm và 100% trong 7 năm. Đặc biệt, tỷ lệ xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang thị trường EU mới chiếm khoảng 4,2% thị phần, nên dư địa để Việt Nam xuất khẩu mặt hàng này sang EU là rất lớn.

Đồng thuận ý kiến nêu trên, ông Nguyễn Văn Hiếu cũng cho rằng, dư địa để doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu vào thị trường EU là rất lớn, để tăng tính bền vững khi xuất khẩu vào thị trường này, doanh nghiệp cần quan tâm đặc biệt đến vấn đề chất lượng. Cụ thể, cần kiểm soát chặt chẽ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật khi xuất khẩu vào thị trường này.