Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh thiếu các quy định khả thi

Ngày 22/3, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi).

Nhà đầu tư nước ngoài góp vốn trong lĩnh vực điện ảnh không quá 51%

Báo cáo một số vấn đề về giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi), Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, quy định về chính sách nhà nước tại dự thảo Luật được xây dựng và chỉnh lý trên cơ sở kế thừa Luật hiện hành và yêu cầu thực tế. Bên cạnh việc đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, rất cần có các chính sách khuyến khích, huy động nguồn lực xã hội để phát triển công nghiệp điện ảnh.

Về hợp tác đầu tư nước ngoài trong hoạt động điện ảnh, có ý kiến góp ý cho rằng, quy định về hình thức đầu tư nước ngoài tại dự thảo luật hẹp hơn so với pháp luật về đầu tư. Có ý kiến đề nghị làm rõ việc quy định phần góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 51% vốn điều lệ khi hợp tác đầu tư với cơ sở điện ảnh của Việt Nam để sản xuất, phát hành, phổ biến phim; đánh giá tác động để bảo đảm thống nhất với Luật Doanh nghiệp. Cũng có ý kiến khác cho rằng, phần góp vốn của nhà đầu tư nên cao hơn 51% vốn điều lệ để giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Qua các góp ý, Thường trực Ủy ban Văn hoá, Giáo dục đã tiếp thu và chỉnh lý như Điều 8, dự thảo Luật. Theo đó, tổ chức, cá nhân nước ngoài được quyền hợp tác đầu tư với cơ sở điện ảnh của Việt Nam để sản xuất, phát hành, phổ biến phim theo quy định của pháp luật về đầu tư dưới hình thức: Thành lập tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, đầu tư góp vốn, mua cổ phần, mua phần góp vốn, trong đó phần vốn của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 51% vốn điều lệ; hợp đồng hợp tác kinh doanh. Riêng nhà văn hóa, các tụ điểm chiếu phim, câu lạc bộ và hiệp hội chiếu phim công cộng, đội chiếu phim lưu động của Việt Nam không được phép tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh hay liên doanh với các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài.

Về phổ biến phim trên không gian mạng, Thường trực Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục đồng tình việc quy định thống nhất tại dự thảo Luật về thực hiện “hậu kiểm” đối với phim phổ biến trên không gian mạng; đồng thời, bổ sung quy định cụ thể hơn về trách nhiệm, biện pháp tăng cường quản lý, ngăn chặn, xử lý vi phạm đối với tổ chức, cá nhân phổ biến phim trên không gian mạng.

Liên quan tới Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh, Thường trực Uỷ ban cho rằng, dự thảo Luật và nội dung giải trình về thành lập quỹ được nêu trong tờ trình của Chính phủ tại Kỳ họp thứ 2 chưa giải quyết được các bất cập, cũng như sự cấp thiết, khả thi của Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng phát biểu tại phiên họp.

Báo cáo thêm tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, việc thu hút các tổ chức nước ngoài đến Việt Nam quay phim hoặc hợp tác sản xuất phim là rất quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển điện ảnh, các ngành dịch vụ liên quan, đồng thời nâng cao tính chuyên nghiệp của đội ngũ làm điện ảnh, qua đó quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam. Vì vậy, việc quy định các chính sách ưu đãi nhằm thu hút các tổ chức nước ngoài sử dụng dịch vụ sản xuất phim Việt Nam là rất cần thiết.

Về Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng, việc quy định thành lập và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh với sự hỗ trợ nguồn vốn ban đầu của Nhà nước là cần thiết vì điện ảnh là một ngành công nghiệp mang tính rủi ro cao, khó thu hút đầu tư. Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh là một công cụ hiệu quả nhằm hỗ trợ điện ảnh dân tộc trong bối cảnh phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc xác định nguồn thu ổn định để duy trì hoạt động là điểm mấu chốt cho việc thành lập và duy trì hoạt động của Quỹ. Chính phủ đã nghiên cứu các yêu cầu đề ra về việc không trùng lặp nguồn thu ngân sách với nguồn thu của quỹ, đồng thời không được tăng gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp.

Chính sách ưu đãi không đồng bộ với luật thuế

Thảo luận tại phiên họp, một số ý kiến trong UBTVQH cho rằng, dự thảo đang quy định có chính sách ưu đãi với tổ chức nước ngoài sử dụng dịch vụ sản xuất phim tại Việt Nam, liên quan đến giảm thuế, miễn thuế, hoàn thuế, thuế giá trị gia tăng, tuy nhiên nếu quy định như dự thảo Luật hiện nay mà không sửa đồng bộ trong luật thuế sẽ không có tính khả thi.

Về Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đánh giá nội dung quy định quỹ chưa thuyết phục. Mặc dù đã được quy định tại Luật Điện ảnh năm 2006 nhưng đến nay, đã 16 năm, quỹ này vẫn chưa được thành lập do không đảm bảo được nguồn thu, như vậy có cần thiết phải duy trì quỹ hay không ? Nếu quy định về Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng cần đảm bảo phù hợp với các nguyên tắc quy định tại Luật Ngân sách nhà nước, cùng phải đó phải có phương án rõ ràng, khả thi về nguồn thu của quỹ để đảm bảo quỹ có thể thành lập và hoạt động được.

Cho ý kiến chỉ đạo tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, nếu coi ngành công nghiệp điện ảnh là ngành kinh tế thì phải tuân theo quy luật kinh tế, tuy nhiên, ngành công nghiệp điện ảnh là lĩnh vực văn hoá nên Nhà nước phải đầu tư, chăm sóc, quan tâm để thể hiện ngành điện ảnh góp phần xây dựng văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đồng thời khuyến khích việc sáng tạo ra các tác phẩm nghệ thuật, thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật, giá trị nhân văn, giá trị giáo dục.

Nhấn mạnh quan điểm của Đảng là văn hoá đặt ngang tầm với kinh tế và chính trị, tuy nhiên đầu tư cho lĩnh vực văn hoá còn khiêm tốn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trong dự án Luật cần thể hiện được sự quan tâm, đầu tư, hỗ trợ cho ngành điện ảnh, đây là một minh chứng để quán triệt thể hiện quan điểm của Đảng, Nhà nước đối với phát triển văn hóa, cụ thể là ngành điện ảnh.

Hoàng Yến