Chứng khoán 19/1: Phiên xả hàng khổng lồ, giao dịch vượt ngưỡng tỷ USD

Thanh khoản xác lập thanh khoản tỷ USD

Điều khá bất ngờ hôm nay là hệ thống giao dịch tương đối trơn tru ngay cả khi thanh khoản đã lên rất cao. Cuối phiên chiều giao dịch có chậm lại, nhưng thanh khoản đã kịp lên ngưỡng gần 18.000 tỷ đồng ở sàn HSX. Tính tổng giao dịch bao gồm cả thỏa thuận, phiên này thị trường xác lập ngưỡng thanh khoản tỷ USD, với 24.320 tỷ đồng.

Hệ thống giao dịch không bị nghẽn nhiều một phần vì thị trường trong đà giá xuống quá mạnh. Khi sự hoảng loạn lan tràn, nhà đầu tư muốn bán ra thường bán một lần hết sạch khối lượng đáng có, vì vậy quy mô 1 lệnh bán cao hơn lúc muốn mua.

Riêng về ngưỡng thanh khoản tính theo giá trị khớp lệnh, hai sàn hôm nay đạt 21.605 tỷ đồng, là mức cao chưa từng có trong lịch sử. Sàn HNX đóng góp khoảng 3.632 tỷ đồng cũng chính thức lập kỷ lục ở sàn này.

Điều đáng tiếc là ngưỡng thanh khoản kỷ lục hôm nay đi kèm với mức giảm giá quá lớn. VN-Index giảm 5,11% so với tham chiếu tương đương 60,94 điểm. VN30-Index giảm 5,63% tương đương 66,02 điểm. Cả sàn HSX chỉ có 31 mã tăng giá, còn số giảm giá nhiều gấp 11 lần. Điều đó chứng tỏ thanh khoản cao là do nhà đầu tư bán tháo vượt trội.

Thực vậy rất nhiều cổ phiếu thanh khoản lớn đều phải giảm giá sâu. HPG giao dịch hơn 1.100 tỷ đồng giá trị thì mức giảm tới 6,73%. STB khớp 892 tỷ đồng, giá giảm 6,8%. TCB khớp 791 tỷ đồng giá giảm 6,35%, SHB khớp 934 tỷ đồng giá giảm 9,14%. Cả hai sàn có 7 cổ phiếu giao dịch vượt 500 tỷ đồng giá trị hôm nay thì không mã nào giảm dưới 6%.

Thanh khoản cao thường được đánh giá là tích cực nhưng đó chỉ là khi giá cổ phiếu không giảm quá nhiều. Khối lượng cổ phiếu được ghi nhận trong giao dịch hàng ngày là do người mua và người bán gặp nhau. Nếu không bên nào áp đảo được thì giá khớp tương đối ổn định, ít biến động ở một mức nào đó. Ngược lại, nếu bên bán xả hàng quá nhiều, vượt quá sức chịu đựng của người mua thì giá sẽ giảm. Giá càng giảm mạnh với thanh khoản lớn tức là bán càng lớn.

Điều đương nhiên có thể nhìn thấy phải có lượng tiền mua vào thì mới tạo ra được khối lượng khớp lệnh. Tuy nhiên nhà đầu tư bắt đáy hôm nay đã bị nhấn chìm rõ ràng trong cơn lũ bán tháo. Thị trường sụt giảm rất nhanh, cổ phiếu giảm sàn la liệt với thanh khoản phiên sáng ở hai sàn tới gần 18.300 tỷ đồng. Nếu bắt đáy đủ mạnh thì thị trường đã không bốc hơi 74 điểm ở VN-Index.

Hậu quả của đà tăng nóng

Rất nhiều nhà đầu tư bất ngờ trước biến động dữ dội của thị trường hôm nay. Không có bất kỳ tin xấu nào xuất hiện để tạo ra sự hoảng loạn đó. Điều này gián tiếp khẳng định rằng thị trường hoàn toàn bị xả hàng một cách bình thường, như là hệ quả của nhịp tăng quá nóng vừa qua.

Thị trường tăng liên tục được cho là nhờ dòng tiền mới vào thị trường, cộng với hệ thống giao dịch có giới hạn ở ngưỡng thanh khoản khoảng 16.000 tỷ đồng trên sàn HSX. Nhà đầu tư vẫn nghĩ rằng trong ngưỡng giao dịch đó thì dòng tiền mới đủ sức mua hết khối lượng cần chốt lời. Thực tế những tháng qua thị trường đã cho thấy như vậy và giá cổ phiếu cứ liên tục tăng.

Tuy nhiên để điều đó kéo dài thì phải luôn có dòng tiền mới bổ sung, cũng như các nhà đầu tư chốt lời quay lại mua. Đây là giả định không chắc chắn vì có thể những nhà đầu tư mới nhất đã tham gia ồ ạt tháng 12 vừa qua. Rất có thể tháng 1/2021 số lượng nhà đầu tư mới đã giảm xuống. Mặt khác, không phải lúc nào nhà đầu tư chốt lời xong cũng quay lại mua. Và cuối cùng, giá cổ phiếu càng tăng cao thì sức mua càng giảm đi. Cũng vẫn 100 đồng chốt lời xong thì 3 ngày sau sức mua không còn đủ đối với lượng cổ phiếu như cũ nữa do giá đã tăng thêm trong 3 ngày đó.

Có thể thấy trong phiên sáng nay, giá trị khớp lệnh sàn HSX không quá đột biến, chỉ là hơn 15.600 tỷ đồng trong khi năng lực giao dịch của hệ thống như ngày hôm qua là hơn 16.000 tỷ đồng mới nghẽn. Cũng với ngưỡng giao dịch đó hôm qua thị trường tăng nhưng sáng nay thì giảm rất mạnh. Nguyên nhân chỉ có thể là sức mua đã yếu đi nên nhà đầu tư muốn bán được phải hạ giá xuống nhiều như vậy.

Hậu quả của các đợt tăng nóng luôn là điều chỉnh, vì giá càng lên sẽ ngày càng nhiều nhà đầu tư lo ngại không muốn mua thêm nữa mà canh chốt lời để bảo vệ thành quả. Giá càng cao càng cần nhiều tiền để mua trong khi số lượng người muốn mua lại ít đi. Đó là mâu thuẫn dẫn đến sự kết thúc của bất kỳ nhịp tăng nào kéo đủ dài.

Khánh Nhi

Khánh Nhi