Hải quan: Cấp tập chuẩn bị triển khai hệ thống thông quan mới

Tập huấn triển khai hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS tại Đồng Nai. Ảnh Đỗ Doãn

Sáng ngày 16/10/2013 tại Đồng Nai, Tổng cục Hải quan đã tổ chức hội nghị tập huấn công nghệ thông tin toàn ngành phục vụ cho việc triển khai hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS. Hội nghị sẽ kéo dài trong 3 ngày và gần 300 cán bộ hải quan trên khắp cả nước đã có mặt tại buổi tập huấn này.

Tại hội nghị, các đại biểu được giới thiệu mô hình tổng quan của hệ thống công nghệ thông tin của ngành Hải Quan; chi tiết việc nâng cấp các hệ thống e-custom, hệ thống thông quan điện tử… lên mô hình tập trung. Bên cạnh đó là hệ thống quản lý giá, hệ thống kế toán, các giải pháp an toàn thông tin an ninh hệ thống, các biện pháp quản lý để đảm bảo việc sử dụng, quản lý được an toàn và suôn sẻ; nhiều loại công nghệ có liên quan đến các hệ thống công nghệ thông tin mới sắp được triển khai cho ngành Hải quan… cũng sẽ được chia sẻ.

Trước đó một ngày cũng tại Đồng Nai, Tổng cục Hải quan đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến đóng góp đối với dự thảo Thông tư và quy trình thủ tục hải quan, phục vụ triển khai hệ thống thông quan hàng hóa tự động VNACCS/VCIS, với sự tham dự của hơn 200 đại biểu từ các đơn vị thuộc Tổng cục và Cục Hải quan các tỉnh, thành phố. Mục đích là để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Thông tư và quy trình thủ tục trước khi trình cấp có thẩm quyền ban hành.

Dự thảo Thông tư được xây dựng dựa trên Luật Hải quan, định hướng Luật Hải quan sửa đổi bổ sung, Nghị định 87/2012/NĐ-CP, hệ thống VNACCS/VCIS và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan. Dự thảo Thông tư này là tiền đề, cơ sở pháp lý để xây dựng quy trình thủ tục hải quan điện tử thực hiện trên hệ thống VNACCS/VCIS.

Theo ông Nguyễn Thanh Bình, Phó cục trưởng Cục Hải quan Đồng Nai, việc vận hành, cách thức sử dụng khai báo thủ tục hải quan hoàn toàn khác với thủ tục hải quan điện tử hiện hành, nên Cục Hải quan Đồng Nai đã tổ chức đào tạo 5 lớp cho khoảng 1.250 doanh nghiệp, trong đó có một lớp dành riêng cho các doanh nghiệp khai thuê và Đại lý hải quan với thời gian 2 ngày/lớp kể từ ngày 3/10/2013.

Trước đó, Cục cũng vừa tổ chức đào tạo 3 lớp chi tiết thủ tục hải quan điện tử trên hệ thống VNACCS/VCIS cho cán bộ công chức.

Về lý thuyết, hệ thống VNACCS/VCIS là hệ thống được chuyển giao từ Hải quan Nhật Bản. Đây là hệ thống rất hiện đại, xử lý thông tin cực nhanh nên sẽ giúp hàng hóa thông quan nhanh hơn. Tuy nhiên, khi chuyển giao thì Hải quan Việt Nam không thể đáp ứng được ngay, bởi có hệ thống quản lý đặc thù riêng.

Theo ông Nguyễn Trần Hiệu, Phó cục trưởng Cục CNTT & Thống kê Hải quan, có 2 cách để tiếp cận và xây dựng hệ thống này. Một là thay đổi toàn bộ hệ thống thông quan hiện nay theo VNACCS/VCIS, tức đưa toàn bộ hệ thống VNACCS/VCIS vào và chuyển thành một hệ thống đặc thù của Việt Nam. Cách này sẽ khiến thời gian sửa đổi dài và kinh phí rất lớn, đồng thời cũng không giúp nâng cấp hệ thống một khi được phía Nhật chuyển giao tiếp những phần cao cấp hơn.

Cách thứ hai vẫn giữ lại các hệ thống quản lý mà Hải quan Việt Nam đang thực hiện (quản lý hàng gia công, hàng xuất khẩu, quản lý giá, quản lý mác, quản lý nguồn thu ngân sách liên quan đến việc thông quan, hệ thống kế toán, hệ thống quản lý rủi ro…) và cho kết nối với hệ thống VNACCS/VCIS. Với cách này, hệ thống VNACCS/VCIS sẽ hoạt động với các vệ tinh xung quanh và đây chính là mô hình tổng thể của hệ thống CNTT ngành Hải quan Việt Nam trong thời gian tới.

Như vậy, ngành Hải quan sẽ có một hệ thống xử lý tập trung, gồm nhiều thành phần, trong đó hệ thống VNACCS/VCIS là hệ thống hạt nhân trung tâm xung quanh là các hệ thống vệ tinh có liên quan để đảm bảo phục vụ công tác quản lý của ngành Hải quan cũng như kết nối xử lý thông tin với các cơ quan quản lý khác để hướng đến việc phục vụ người dân và doanh nghiệp được tốt hơn./.

Đỗ Doãn

Đỗ Doãn