Kiểm tra sau thông quan: Ngăn chặn gian lận xuất xứ, bảo vệ hàng nội

Cán bộ Hải quan Bình Dương phát hiện xử lý vụ gian lận C/O mặt hàng xe đạp. Ảnh: Phi Vũ

Đặc biệt, lực lượng sau thông quan tập trung thanh tra, kiểm tra vào các doanh nghiệp có hàng hóa xuất khẩu vào 3 thị trường là Mỹ, châu Âu, Ấn Độ và có nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc.

Chủ động đấu tranh chống gian lận xuất xứ

Thời gian qua, Tổng cục Hải quan đã ban hành các kế hoạch, chỉ thị chỉ đạo các đơn vị trong ngành triển khai thực hiện một số biện pháp cấp bách nhằm tăng cường quản lý nhà nước về phòng chống gian lận xuất xứ, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp. Trên cơ sở đó, Cục Kiểm tra sau thông quan đã chủ động nghiên cứu và thành lập tổ công tác đặc biệt tập trung nghiên cứu các quy định của Nhà nước Việt Nam về xuất xứ và các điều kiện tiêu chuẩn xác định hàng hóa xuất xứ Việt Nam. Đồng thời, lực lượng này kiểm tra làm rõ những nghi vấn, gian lận giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa không đúng quy định, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, chuyển tải bất hợp pháp. Từ đó, xác định những rủi ro về gian lận giả mạo xuất xứ, lấy xuất xứ của Việt Nam để xuất khẩu, những phương thức, thủ đoạn gian lận giả mạo xuất xứ.

Theo đó, Cục Kiểm tra sau thông quan đã tổ chức xây dựng kế hoạch, đánh giá rủi ro đối với các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa đi Mỹ, EU, Ấn Độ thành 3 giai đoạn. Kết thúc từng giai đoạn đều thực hiện đánh giá hoạt động kiểm tra; tổng hợp các tình huống, nội dung phát sinh mới, các khó khăn, vướng mắc để kịp thời tìm biện pháp thực hiện.

Tính đến thời điểm 16/12/2020, toàn ngành đã kiểm tra, điều tra, xác minh 73 vụ việc và phát hiện 40 cuộc vi phạm về xuất xứ. Cụ thể, lực lượng chức năng đã thực hiện tịch thu 3.590 xe đạp nguyên chiếc, hơn 4.000 vụ việc linh kiện xe đạp và hơn 12.000 bộ linh phụ kiện lắp ráp tủ bếp là tang vật vi phạm. Ngoài ra, cơ quan hải quan đã truy thu nộp ngân sách 69 tỷ đồng, bao gồm số tiền thu lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính và trị giá tang vật vi phạm bị tịch thu...

Như vậy, với sự triển khai đồng bộ, quyết liệt của Tổng cục Hải quan, bước đầu đã kịp thời ngăn chặn tình trạng lợi dụng các hiệp định thương mại và ưu đãi thuế quan Việt Nam ký kết với các nước, đặc biệt là Mỹ để thực hiện hành vi vi phạm xuất xứ Việt Nam, làm ảnh hưởng đến các cam kết của Việt Nam với các nước. Về cơ bản đã kiểm soát được tình hình gian lận xuất xứ hàng hóa Việt Nam xuất khẩu của các nhóm hàng xuất khẩu sang Mỹ có kim ngạch xuất khẩu tăng đột biến như xe đạp, pin năng lượng mặt trời, thủy sản, gỗ và sản phẩm gỗ và nhiều mặt hàng khác, tránh ảnh hưởng xấu đến các doanh nghiệp xuất khẩu các mặt hàng truyền thống của Việt Nam.

Tập trung kiểm tra các doanh nghiệp xuất khẩu sang 4 thị trường

Qua kết quả trên, ông Nguyễn Tiến Lộc - Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan cho biết, để công tác kiểm tra sau thông quan trong chống gian lận xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa đạt hiệu quả, một trong những yếu tố quan trọng là cần phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong ngành tại các khâu trước, trong và sau thông quan; triển khai mạnh mẽ, đầy đủ, liên tục các biện pháp đấu tranh nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận. Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan tăng cường công tác phối hợp với các bộ, ngành có liên quan, tổng hợp phân tích thông tin, kịp thời đưa ra cảnh báo chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố tập trung kiểm tra, chống các hành vi gian lận xuất xứ, giả mạo xuất xứ, nhãn mác, chuyển tải bất hợp pháp có hiệu quả...

Theo ông Nguyễn Tiến Lộc, Tổng cục Hải quan xác định hoạt động kiểm tra sau thông quan, điều tra xác minh hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp là hoạt động trọng tâm của ngành Hải quan không chỉ trong năm 2020 và các năm tiếp theo. Từ kết quả trong các giai đoạn vừa qua, Tổng cục Hải quan tiếp tục nghiên cứu, triển khai kế hoạch để mở rộng kiểm tra, xác minh hành vi gian lận xuất xứ đối với nhiều doanh nghiệp khác.

Cụ thể trong năm 2021, lực lượng kiểm tra sau thông quan tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra chống gian lận xuất xứ, giả mạo xuất xứ, nhãn mác, chuyển tải bất hợp pháp có trọng tâm, trọng điểm.

Đặc biệt, lực lượng sau thông quan tập trung thanh tra, kiểm tra vào các doanh nghiệp có hàng hóa xuất khẩu vào 3 thị trường là Mỹ, châu Âu, Ấn Độ và có nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc. Từ kết quả đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, đơn vị sẽ tiếp tục tham mưu xây dựng để hoàn thiện các chính sách, quy định của Nhà nước đối với xuất xứ hàng hóa xuất khẩu.

Nam Khánh

Nam Khánh