Triển khai thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuê mặt nước

Để các chính sách mới sớm phát huy tác dụng, mang lại nhiều nguồn lợi lớn cho xã hội, rất cần sự vào cuộc của các cơ quan chức năng liên quan. Ảnh: Hạnh Thảo

Tại hội nghị, ông Trần Đức Thắng, Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, nhìn chung, chính sách tài chính đất đai qua các thời kỳ đã từng bước được thể chế hóa theo nguyên tắc thị trường, minh bạch, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; thu hẹp sự phân biệt giữa tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài.

Số thu NSNN từ đất tăng trưởng qua các năm; trong đó, thu tiền sử dụng đất chiếm tỷ trọng cao nhất và có mức tăng cao nhất….

Bên cạnh kết quả đã đạt được, qua gần 10 năm thực hiện, chính sách tài chính về đất đai (chủ yếu là thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước) cũng bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục, như: còn phức tạp, thiếu tính ổn định; thủ tục hành chính khá rườm rà; một số vấn đề phát sinh trong thực tiễn chưa có quy định dẫn đến lúng túng, khó khăn trong tổ chức thực hiện…

Đơn giản thủ tục, tăng nguồn thu cho NSNN

Ngày 15/5/2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 45/2014/NĐ- CP về thu tiền sử dụng đất và Nghị định số 46/2014/NĐ- CP về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước.

Ngày 16/6/2014, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 76/2014/TT- BTC và Thông tư số 77/2014/TT- BTC hướng dẫn cho 2 nghị định này.

Ông Trần Đức Thắng cho biết, tinh thần chủ đạo tại các văn bản này là đơn giản tối đa các thủ tục hành chính và tạo điều kiện hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh. Các quy định mới về thu tiền sử dụng đất và thu tiền thuê đất, thuê mặt nước ra đời sẽ giúp các doanh nghiệp tiếp cận nguồn đất đai để sản xuất kinh doanh thuận lợi hơn rất nhiều.

Quy định về mức thu cũng có nhiều thay đổi, giúp cho các hộ gia đình, cá nhân thuận lợi trong thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước; góp phần đẩy nhanh tiến độ cấp Giấy chứng nhận quyền sử đụng đất. Với các doanh nghiệp, mức thu cũng thấp hơn so với quy định hiện hành và điều kiện tiếp cận đất đai cũng dễ dàng hơn.

Ông Thắng cũng cho biết thêm, các quy định mới sẽ hạn chế lãng phí đất đai, như thời gian trước đây, bởi ngay quy định từ Luật Đất đai năm 2013 cũng đã nêu rõ: nếu đã giao đất mà đơn vị không đưa vào sử dụng sẽ bị phạt; phạt rồi mà vẫn không sử dụng đất sẽ bị thu hồi và không bồi hoàn. Với việc quy định rõ ràng cùng những chế tài sẽ hạn chế tối đa việc sử dụng đất không hiệu quả.

Đặc biệt, quy định mới sẽ khắc phục được tình trạng tạm thu thời gian qua. Chẳng hạn như các đối tượng thuê đất trả tiền hàng năm, đến thời hạn xác định tiền thuê đất cho chu kỳ ổn định tiếp theo. Nếu vẫn áp dụng các quy định cũ thì phải đi định giá cụ thể, sẽ mất nhiều thời gian. Nhưng với quy định mới, có thể áp dụng hệ số tính thu tiền thuê đất, không phân biệt giá trị thửa đất thì chỉ trong khoảng 3 tháng, cơ quan thuế sẽ tính và thu được đầy đủ các khoản vào NSNN.

“Và như thế, rõ ràng quy định mức thu giảm nhưng lại giúp tăng thu cho NSNN, vì số lượng các đơn vị nộp đầy đủ tiền thuê đất, theo quy định, tăng lên nhiều”- ông Thắng nói.

Cơ quan tài chính, thuế địa phương cần tích cực vào cuộc

Để các chính sách mới sớm phát huy tác dụng, Bộ Tài chính đã đề nghị cơ quan thuế và sở tài chính các địa phương cần sớm vào cuộc.

Theo đó, sở tài chính chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan tại địa phương thực hiện xây dựng mức tỷ lệ phần trăm để tính thu tiền thuê đất, hệ số điều chỉnh giá đất trình UBND tỉnh ban hành, chậm nhất vào ngày 1/1/2015.

Bên cạnh đó, cần sớm tổ chức xây dựng, trình UBND ban hành mức thu đối với đất xây dựng có công trình ngầm, đất có mặt nước và xác định giá đất để tính đơn giá thuê đất mới và điều chỉnh đơn giá thuê đất khi hết chu kỳ ổn định, đối với các hồ sơ đã nhận trước ngày 1/7/2014.

Cơ quan tài chính chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan trình UBND tỉnh quyết định giá cho thuê mặt nước từng dự án cụ thể, khi có phát sinh; Xác định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất thuê, giá trị sử dụng đất thuê để tính vào giá trị của doanh nghiệp khi cổ phần hóa; Xác định các khoản được trừ vào tiền thuê đất phải nộp để chuyển cho cơ quan Thuế; Tổ chức thẩm định bảng giá đất theo quy định của pháp luật...

Cơ quan thuế cần sớm xác định đơn giá thuê đất trả tiền hàng năm, đối với các trường hợp đến kỳ phải điều chỉnh giá trên cơ sở giá đất tại bảng giá và mức tỷ lệ phần trăm và hệ số điều chỉnh giá đất.

Xác định đơn giá thuê đất theo Nghị định 46, theo đề nghị của người được Nhà nước cho thuê đất. Báo cáo UBND cấp tỉnh thu tiền thuê đất, đối với các trường hợp đã được cơ quan có thẩm quyền cho thuê đất trước ngày 1/7/2014, nhưng chưa điều chỉnh đơn giá thuê đất và nộp tiền thuê đất hàng năm, theo thông báo tạm thu của cơ quan thuế.

Cơ quan thuế cũng cần phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện rà soát tổng hợp để báo cáo UBND cấp tỉnh quyết định về việc thu tiền thuê đất, đối với trường hợp chưa được Nhà nước có quyết định cho thuê đất, chưa có hợp đồng thuê đất nhưng đang sử dụng đất vào mục đích sản xuất kinh doanh và đã nộp tiền thuê đất theo thông báo tạm thu của cơ quan thuế.../.

Hạnh Thảo

Hạnh Thảo