Lựa chọn nhà thầu, không để xảy trường hợp như đường sắt Cát Linh – Hà Đông

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng: Hạ tầng giao thông còn nhiều nút thắt cần giải quyết. Ảnh: TL.

Sau khi Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải kết thúc phần trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã có báo cáo giải trình làm rõ thêm một số vấn đề ĐBQH quan tâm.

Sân bay quá tải, đường sắt đã có từ trăm năm

Theo Phó Thủ tướng, các vấn đề theo nội dung chất vấn đã được Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã trả lời rất rõ và khá đầy đủ.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định, trong những năm qua, Nhà nước đã dành nhiều ngân sách và huy động các nguồn vốn xã hội để đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông; từ đó, tạo ra hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông Việt Nam có sự thay đổi nhanh chóng, góp phần giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh và nâng cao đời sống của người dân

“Tuy nhiên, trong lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng giao thông còn những bất cập như các ĐBQH đã chất vấn. Trước hết, hạ tầng giao thông còn chất lượng thấp, kết nối thiếu đồng bộ, còn nhiều nút thắt cần giải quyết. Hiện nay tổng đường bộ của Việt Nam là 295.000 km, nhưng mới có 977 km đường cao tốc; thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Phấn đấu đến 2020 chúng ta phải có 2.000 km đường cao tốc” - Phó Thủ tướng nói.

Làm rõ hơn những bất cập, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng, hệ thống sân bay, cảng biển có bước phát triển nhưng tình trạng quá tải tại một số sân bay như Tân Sơn Nhất và Nội Bài; hệ thống đường sắt được xây dựng cách đây hàng trăm năm nên rất cũ kỹ, lạc hậu và thiếu an toàn; giao thông đường thủy nội địa chưa được khai thác một cách có hiệu quả ở nhiều khu vực.

Cùng với đó, việc kết nối các loại hình giao thông cũng như kết nối các khu vực kinh tế, các khu vực đô thị còn chậm và thiếu đồng bộ. Việc đầu tư hạ tầng cho vùng Tây Bắc, Đông Bắc, kết nối giao thông giữa các khu vực Tây Nguyên với duyên hải miền Trung và TP. Hồ Chí Minh còn nhiều khó khăn.

Hạ tầng các đô thị lớn đầu tư chậm, đặc biệt là hệ thống đường sắt đô thị đã ảnh hưởng ách tắc giao thông, ô nhiễm môi trường tại các đô thị lớn. Đặc biệt, đầu tư hạ tầng giao thông cho khu vực đồng bằng sông Cửu Long còn chưa đáp ứng yêu cầu của sự phát triển.

Cơ cấu các loại hình vận tải còn mất cân đối, hệ thống đường sắt mới đáp ứng 1,31% tổng lượng vận chuyển hàng hóa và 1,97% tổng lượng hành khách.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng thẳng thắn nói: “Đặc biệt, ĐBQH rất bức xúc tình trạng quản lý đầu tư xây dựng các công trình ngành Giao thông còn hạn chế, yếu kém. Tình trạng tăng vốn, đội vốn tại nhiều công trình trọng điểm, nhiều công trình chậm tiến độ, chất lượng thấp. Việc quản lý đầu tư, vận hành, khai thác các dự án BOT giao thông còn nhiều bất cập và một số dự án còn gây rất bức xúc trong nhân dân và có nơi còn tạo điểm nóng. Còn có lo ngại lựa chọn nhà đầu tư kém năng lực, công tác quản lý xe vận tải còn nhiều lúng túng, đặc biệt là xe hợp đồng điện tử. Trật tự an toàn giao thông vẫn diễn biến phức tạp cả trong lĩnh vực đường bộ, đường thủy và đường hàng không”.

Kiên quyết không đầu tư dự án BOT ở đường độc đạo

Trước những bất cập nêu trên, theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, nhiệm vụ trong thời gian tới là phải khắc phục các hạn chế, yếu kém đã nêu như các ĐBQH đã chất vấn. Trước hết, đẩy nhanh tiến độ các dự án của ngành Giao thông đã được bố trí vốn trong kế hoạch vốn đầu tư trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 cũng như các dự án dở dang, các dự án hợp tác công - tư, trong đó, đẩy nhanh lựa chọn nhà thầu để thực hiện đầu tư tuyến cao tốc Bắc Nam và sân bay Tân Sơn Nhất.

“Quan điểm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là lựa chọn các nhà thầu, nhà đầu tư một cách công khai, minh bạch theo đúng quy định của pháp luật để hạn chế, khắc phục những thất thoát, lãng phí trong quá trình đầu tư xây dựng. Ưu tiên các nhà đầu tư các nhà thầu trong nước đủ năng lực. Đối với các nhà thầu, nhà đầu tư nước ngoài, phải là có năng lực, có trách nhiệm, uy tín và phải được kiểm chứng. Các khâu không để xảy trường hợp tương tự như dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông” - Phó Thủ tướng khẳng định.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng cho biết, thời gian tới sẽ tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ các dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ, tuyến Bắc Giang - Lạng Sơn và dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông.

Đồng thời, tập trung khắc phục các tồn tại của dự án BOT giao thông đảm bảo hài hòa lợi ích nhà nước- nhà đầu tư và đặc biệt là lợi ích của người dân; tiếp tục rà soát để vừa thực hiện các dự án này hoạt động trong thời gian quá độ, đồng thời kiên quyết không đầu tư các dự án mới vào những tuyến đường độc đạo. Đây là sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cũng như là ý kiến của Ủy ban Thường vụ QH.

Về vốn cho các dự án, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, tất cả các dự án chưa được ghi vốn trong đầu tư công trung hạn 2016 - 2020 hoặc bổ sung vốn dự phòng thì phải chuyển sang giai đoạn 2021 - 2015 thậm chí đến năm 2030, trừ trường hợp huy động được nguồn vốn xã hội./.

Minh Anh

Minh Anh