Báo Tài chính - Đầu tư: Thưa Bộ trưởng, sự kiện kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Tài chính được tổ chức trong bối cảnh đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ. Xin Bộ trưởng chia sẻ cảm xúc cá nhân và đánh giá về ý nghĩa của dấu mốc trọng đại này?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Tài chính là dịp để chúng ta nhìn lại một hành trình đầy gian nan, nhưng cũng rất đỗi tự hào. Cách đây 80 năm, ngày 28/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Tuyên cáo thành lập Chính phủ lâm thời, và Bộ Tài chính là 1 trong số 13 bộ đầu tiên được ra đời vào ngày hôm đó. Chỉ 4 tháng sau đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã ký Sắc lệnh thành lập Ủy ban Nghiên cứu kế hoạch kiến thiết, là tiền thân của Bộ Kế hoạch và Đầu tư - một ngành có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng.

Từ những ngày đầu giành độc lập, ngành Tài chính đã cùng ngành Kế hoạch - Kiến thiết là lực lượng nòng cốt trong việc kiến thiết nền tài chính quốc gia - một nền tài chính độc lập, tự chủ để bảo vệ thành quả cách mạng.

Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn - “thù trong, giặc ngoài”, ngân khố quốc gia gần như trống rỗng - ngành Tài chính đã cùng toàn dân phát động phong trào Tuần lễ vàng, xây dựng Quỹ Độc lập, phát hành Giấy bạc Cụ Hồ, tạo nền tảng tài chính ban đầu cho Nhà nước dân chủ non trẻ. Ngành Kế hoạch - Kiến thiết luôn kịp thời đề xuất các chương trình tăng gia sản xuất, phát triển tiểu thủ công nghiệp, đảm bảo hậu cần cho kháng chiến.

Những hình ảnh như người dân nhường cơm sẻ áo, góp hũ gạo nuôi quân, hay cán bộ tài chính "cõng két sắt vượt rừng" trong kháng chiến, đến nay vẫn là biểu tượng sống động về tinh thần cống hiến của ngành.

Tôi vô cùng xúc động và trân trọng những đóng góp thầm lặng nhưng rất đỗi lớn lao đó. Và hôm nay, khi đất nước bước sang một giai đoạn phát triển mới, ngành Tài chính tiếp tục được tin tưởng giao thêm trọng trách lớn, hợp nhất nhiều cơ quan quan trọng về một mối. Đây là vinh dự to lớn nhưng đồng thời cũng là trách nhiệm nặng nề mà chúng ta luôn nhận thức rõ.

Báo Tài chính - Đầu tư: Trong chặng đường Đổi mới và hội nhập, ngành Tài chính đã đóng vai trò như thế nào để góp phần thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội đất nước, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Đổi mới không chỉ là một quyết sách lịch sử mà còn là một quá trình cải cách không ngừng. Trong đó, ngành Tài chính giữ vai trò đi đầu. Ngay từ Đại hội Đảng lần thứ VI, ngành Tài chính đã tiên phong trong việc xóa bỏ bao cấp, xây dựng hệ thống thuế hiện đại, kiểm soát lạm phát, siết chặt kỷ luật tài chính.

Không thể không nhắc tới công sức của ngành Kế hoạch và Đầu tư trong việc xây dựng các chiến lược phát triển, thu hút FDI và cải cách thể chế kinh tế. Từ chỗ bị cô lập, chúng ta đã mở cửa nền kinh tế, từng bước hội nhập sâu rộng vào khu vực và thế giới.

Tới năm 1995, khi hệ thống Bảo hiểm xã hội Việt Nam được thành lập, ngành Tài chính đã từng bước xây dựng mạng lưới an sinh quốc gia toàn diện - một trụ cột không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững.

Sau này, sự ra đời của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (2018) giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước. Nhờ đó, các chỉ tiêu kinh tế - tài chính ngày càng khởi sắc. Đến năm 2024, thu ngân sách vượt 2 triệu tỷ đồng, vượt hơn 20,1% so với dự toán - một con số có ý nghĩa lịch sử, thể hiện sức mạnh nội tại và khả năng huy động nguồn lực cho phát triển. Việt Nam hiện thuộc nhóm 35 nền kinh tế hàng đầu về thương mại toàn cầu và thu hút đầu tư nước ngoài, xếp thứ 34 thế giới về quy mô kinh tế và duy trì ổn định vĩ mô giữa bối cảnh nhiều biến động.

Báo Tài chính - Đầu tư: 6 tháng đầu năm 2025 là giai đoạn đặc biệt, tình hình thế giới biến động khó lường, kinh tế toàn cầu bị ảnh hưởng tiêu cực; ở trong nước, chúng ta tiến hành thực hiện những cải cách mang tính lịch sử, xin Bộ trưởng chia sẻ những giải pháp nổi bật mà Bộ Tài chính đã thực hiện để giữ vững đà tăng trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Thực tế cho thấy, bối cảnh quốc tế đang rất phức tạp, tăng trưởng chậm lại, xung đột địa chính trị gia tăng, chuỗi cung ứng bị gián đoạn. Ở trong nước, chúng ta cũng đang thực hiện những cải cách thể chế chưa từng có tiền lệ.

Báo Tài chính - Đầu tư: Một dấu mốc đặc biệt của năm 2025 là việc hợp nhất Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; sáp nhập Bảo hiểm xã hội Việt Nam vào Bộ Tài chính; tiếp đó là chuyển chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và một số chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia về Bộ Tài chính. Theo đó, Bộ Tài chính hiện đã có bước chuyển biến lớn về quy mô và chức năng. Vậy theo Bộ trưởng, đâu là vai trò chiến lược của Bộ trong mô hình tổ chức mới?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Phải khẳng định rằng, việc hợp nhất này là một dấu mốc lịch sử, thể hiện niềm tin sâu sắc của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với năng lực điều hành và vai trò trung tâm của Bộ Tài chính trong quản trị nền kinh tế quốc dân.

Mô hình hợp nhất tạo ra một Bộ Tài chính toàn diện với chức năng hoạch định, điều phối và thực thi chính sách tài chính - kế hoạch - đầu tư - doanh nghiệp - an sinh. Đây là bước tiến lớn về tổ chức bộ máy nhằm tăng cường tính thống nhất trong điều hành và giảm chồng chéo trong quản lý.

Bộ Tài chính giờ đây không chỉ là "người giữ ngân khố quốc gia", mà còn là trung tâm điều phối chiến lược phát triển. Bộ đảm nhiệm việc phân bổ hiệu quả nguồn lực công, thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng, hỗ trợ doanh nghiệp và bảo đảm an sinh - xã hội.

Đồng thời, Bộ cũng chịu trách nhiệm trong kiến tạo các nền tảng vĩ mô dài hạn: cơ chế chính sách, hệ thống dữ liệu lớn, phân tích xu hướng, kết nối liên ngành. Đây là điều kiện để Việt Nam có thể bước vào giai đoạn phát triển nhanh, bền vững và bao trùm.

Báo Tài chính - Đầu tư: Với quy mô và nhiệm vụ mới, ngành Tài chính có thể sẽ đối mặt với nhiều thách thức. Bộ trưởng đánh giá thế nào về yêu cầu đặt ra cho đội ngũ cán bộ của ngành trong thời kỳ mới?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Thách thức hiện nay không chỉ đến từ khối lượng công việc, mà còn đến từ yêu cầu về phương pháp và năng lực quản trị. Chúng ta không thể điều hành nền tài chính quốc gia theo tư duy cũ trong một thế giới đã thay đổi nhanh chóng bởi công nghệ, kinh tế số, chuyển đổi xanh và hội nhập toàn diện. Mà chúng ta cần phải kiến tạo một nền tài chính chủ động – linh hoạt - bền vững, có năng lực “đi trước một bước” để không chỉ phản ứng mà còn có khả năng dẫn dắt sự phát triển, ứng phó hiệu quả với biến động toàn cầu và tạo điều kiện để mọi nguồn lực xã hội được khơi thông.

Do đó, tôi mong muốn đội ngũ cán bộ ngành Tài chính ngoài việc kế tục và phát huy truyền thống vẻ vang 80 năm của thế hệ đi trước, sẽ không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị, chuyên môn, tư duy cải cách và tinh thần phụng sự. Từng cán bộ, công chức phải là mắt xích chủ động trong hệ thống, không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn có năng lực làm việc trong môi trường hiện đại, số hóa.

Ngành Tài chính hiện đang tập trung xây dựng đội ngũ lãnh đạo kế cận, đồng thời cải cách cơ chế đánh giá, khen thưởng, tạo môi trường để người tài có điều kiện phát huy năng lực. Một nền tài chính mạnh chỉ có thể được xây dựng trên một đội ngũ đủ “tâm - tầm - tài”.

Báo Tài chính - Đầu tư: Thưa Bộ trưởng, nhìn về chặng đường phía trước khi Việt Nam bước vào một kỷ nguyên phát triển mới, Bộ trưởng kỳ vọng dấu ấn lớn nhất mà ngành Tài chính có thể đóng góp cho đất nước là gì?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Tôi kỳ vọng rằng ngành Tài chính sẽ để lại dấu ấn bằng một hệ thống chính sách hiệu quả, minh bạch, tiên phong đổi mới; một nền tài chính quốc gia thực sự hiện đại, công bằng, phát triển bao trùm, vì một Việt Nam hùng cường và thịnh vượng. Nhưng hơn cả, đó phải là dấu ấn trong lòng Nhân dân về một nền tài chính luôn đồng hành với người dân, doanh nghiệp để cùng đất nước vững bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Báo Tài chính - Đầu tư: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!