Khai thác dữ liệu từ hệ thống hóa đơn điện tử
Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định người bán khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ thì phải lập hóa đơn điện tử (HĐĐT) giao cho người mua và gửi dữ liệu HĐĐT cho cơ quan thuế. Tận dụng quy định này, người mua có thể tra cứu trên hệ thống HĐĐT hoặc trên ứng dụng ''Hóa đơn điện tử TCT'' để nhận diện HĐĐT bất hợp pháp, bởi hệ thống HĐĐT ghi nhận và lưu trữ tất cả dữ liệu HĐĐT do người nộp thuế (NNT) gửi.
![]() |
Nộp hồ sơ khai thuế tại Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Đỗ Doãn |
Một cán bộ Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đã chia sẻ cách thức khai thác hệ thống này khi tra cứu. Theo đó, trường hợp người bán hủy hóa đơn đã xuất cho người mua thì hệ thống HĐĐT gửi thư điện tử thông báo cho người mua. Trường hợp người bán lập hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế nhưng đã chọn nhầm số hóa đơn gốc cần điều chỉnh thì hệ thống HĐĐT vẫn ghi nhận theo thực tế và lưu tất cả giao dịch trên hệ thống HĐĐT. Trường hợp hệ thống HĐĐT cung cấp thông tin ''Ngày lập hóa đơn không thuộc thời gian được cơ quan thuế chấp nhận sử dụng hóa đơn có mã khởi tạo từ máy tính tiền'' thì HĐĐT đó là không hợp pháp vì người bán chưa đăng ký sử dụng HĐĐT với cơ quan thuế.
Thực tế cho thấy, việc sử dụng HĐĐT không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, cho cơ quan thuế, cơ quan quản lý nhà nước khác mà còn mang lại lợi ích cho toàn xã hội như giúp doanh nghiệp giảm chi phí (giấy in, mực in, vận chuyển, lưu trữ hóa đơn, không gian lưu trữ hóa đơn, thủ tục hành chính); khắc phục rủi ro làm mất, hỏng, cháy (do hệ thống lưu trữ HĐĐT được sao lưu nên khả năng mất hoàn toàn dữ liệu khó xảy ra); tạo sự yên tâm cho người mua. |
Trường hợp người bán lập HĐĐT khi thuộc đối tượng ngừng sử dụng HĐĐT thì các HĐĐT đó không hợp pháp. Khi đó hệ thống sẽ có thông báo ''Hóa đơn được lập tại thời điểm NNT ở trạng thái người bán ngừng hoạt động và đã hoàn thành thủ tục chấm dứt hiệu lực MST''; hoặc ''Hóa đơn được lập tại thời điểm NNT ở trạng thái người bán ngừng hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục chấm dứt hiệu lực MST'';
Hệ thống cũng có thể thông báo ''Hóa đơn được lập tại thời điểm NNT ở trạng thái người bán tạm ngừng hoạt động, kinh doanh''; hoặc ''Hóa đơn được lập tại thời điểm NNT ở trạng thái người bán không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký''; hoặc ''Hóa đơn được lập tại thời điểm NNT ở trạng thái người bán chờ làm thủ tục phá sản''...
''Trường hợp hệ thống HĐĐT hiển thị ''Hóa đơn được tiếp nhận tại thời điểm NNT ở trạng thái không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký'' hoặc ''Hóa đơn được tiếp nhận tại thời điểm NNT ở trạng thái ngừng hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục chấm dứt hiệu lực mã số thuế'' hoặc ''Hóa đơn được tiếp nhận tại thời điểm NNT ở trạng thái ngừng hoạt động'' thì HĐĐT đó có thể là hóa đơn không hợp pháp vì người bán thuộc đối tượng ngừng sử dụng HĐĐT nhưng vẫn hoạt động'' – cán bộ Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh cho hay.
![]() |
Mua hàng hóa lấy hóa đơn có cơ hội trúng thưởng hóa đơn may mắn 50 triệu đồng. Ảnh: Đỗ Doãn |
Vận động kết nối dữ liệu với cơ quan thuế
Ngoài việc giúp NNT hiếu rõ hơn về lợi ích, trách nhiệm, hiệu quả của việc sử dụng HĐĐT, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh mới đây đã có thông báo yêu cầu NNT khẩn trương triển khai áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền (tập trung vào các lĩnh vực bán lẻ trực tiếp đến người tiêu dùng), góp phần tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch.
Thông báo từ Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh nêu rõ, việc kết nối không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, cho cơ quan thuế, cơ quan quản lý nhà nước khác mà còn mang lại lợi ích cho toàn xã hội.
Cụ thể, giúp doanh nghiệp giảm chi phí trong lưu trữ, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính thuế, tạo sự yên tâm cho người mua hàng hóa, dịch vụ; Tại một điểm bán hàng nhất định có thể thiết lập nhiều máy tính tiền theo quy định để xuất HĐĐT cho khách hàng một cách nhanh chóng, thuận lợi; đáp ứng tốt hơn yêu cầu của khách hàng cần hóa đơn để tham gia dự thưởng do thông tin trên HĐĐT từ máy tính tiền có thêm trường thông tin về mã định danh trong trường hợp người mua hàng chưa có mã số thuế hoặc không nhớ mã số thuế…
Đối với cơ quan thuế và cơ quan quản lý khác, sử dụng HĐĐT giúp cơ quan thuế xây dựng cơ sở dữ liệu về hóa đơn, không tốn nhiều chi phí, thời gian đối chiếu hóa đơn, góp phần ngăn chặn kịp thời hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, ngăn chặn tình trạng gian lận thuế, trốn thuế.
Còn đối với xã hội, HĐĐT góp phần khắc phục được tình trạng gian lận, làm giả hóa đơn; Góp phần tạo một môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh cho các doanh nghiệp; giúp việc triển khai thương mại điện tử được hoàn thiện hơn từ đặt hàng trên mạng, giao hóa đơn điện tử qua mạng, thanh toán qua mạng; sử dụng HĐĐT giảm tối đa việc sử dụng giấy in góp phần bảo vệ môi trường.
Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh cho biết sẽ tăng cường kết nối, trao đổi thông tin, dữ liệu với các cơ quan liên quan, nhất là với cơ quan Công an để quản lý thuế hiệu quả, đặc biệt là đối với các hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh bán lẻ xăng dầu, kinh doanh trên nền tảng số, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; tăng cường công tác thanh tra kiểm tra, kiên quyết xử lý theo pháp luật đối với trường hợp không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ. |