Đã ban hành đồng bộ các quy định về thẩm định giá

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá cho biết, Luật Giá được thông qua tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XIII, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2013. Luật Giá và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho công tác quản lý, điều hành giá theo cơ chế thị trường, định hướng XHCN và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng bền vững.

Sau gần 9 năm thực hiện, đến nay bối cảnh kinh tế - xã hội đã có những thay đổi, hệ thống pháp luật dân sự kinh tế ngày càng được hoàn thiện hơn, cũng đã có những tác động nhất định đến công tác quản lý giá và thẩm định giá. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ hồ sơ sửa đổi Luật giá với 9 nhóm chính sách, trong đó có 3 nhóm chính sách liên quan đến thẩm định giá.

Sửa Luật để quản lý dịch vụ thẩm định giá chuyên nghiệp, chuyên sâu hơn
Hội thảo có sự tham dự của đông đảo các doanh nghiệp thẩm định giá. Ảnh: T.T.

Hội thảo sẽ lấy ý kiến đóng góp vào các nội dung, như: thẩm quyền trách nhiệm, hoạt động thẩm định giá của nhà nước, vai trò của hội nghề nghiệp; thẻ thẩm định viên về giá; điều kiện cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh dịch vụ thẩm định giá; quản lý hoạt động kinh doanh dịch vụ thẩm định giá...

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, những góp ý, trao đổi tại hội thảo sẽ được ghi nhận để nghiên cứu và thể chế vào Luật, góp phần củng cố và phát triển hoạt động thẩm định giá nói chung và dịch vụ thẩm định giá nói riêng chuyên nghiệp, chuyên sâu.

Theo Cục Quản lý giá, đến thời điểm hiện nay, hệ thống văn bản pháp luật về thẩm định giá về cơ bản đã được ban hành đầy đủ và đồng bộ. Bộ Tài chính đã ban hành Hệ thống tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam bao gồm 13 tiêu chuẩn quy định và hướng dẫn đầy đủ về nghiệp vụ đối với dịch vụ thẩm định giá, trong đó có quy định cụ thể về các cách tiếp cận và phương pháp thẩm định giá đối với các loại tài sản như: bất động sản, máy thiết bị, doanh nghiệp (DN), tài sản vô hình…

Số doanh nghiệp thẩm định giá được cấp mới giảm dần

Thống kê cho thấy, các DN thẩm định giá được cấp mới tăng nhanh, nhất là năm 2016 tăng 48 DN, năm 2018 tăng 50 DN, năm 2020 tăng 51 DN.

Tuy nhiên, từ khi quy định về cấp mới có hiệu lực theo Nghị định số 12/2021/NĐ-CP kể từ ngày 1/5/2021, số lượng DN thẩm định giá cấp mới đã giảm đáng kể. 8 tháng còn lại của năm 2021 có 8 DN, 6 tháng đầu năm 2022 chỉ có 3 DN được cấp mới.

Tính đến hết tháng 6/2022 cả nước có 431 DN được cấp mã Giấy chứng nhận, trong đó chỉ có hơn 300 DN đủ điều kiện và đang hoạt động kinh doanh dịch vụ thẩm định giá. Việc áp dụng quy định mới tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP đã siết chặt quản lý nhà nước đối với hoạt động thẩm định giá, hướng tới nâng cao chất lượng trong bối cảnh điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá được đánh giá là còn quá mở, dẫn đến số lượng các DN thẩm định giá phát triển nóng vượt quá định hướng phát triển nghề giai đoạn 2013 - 2020.

Về rà soát điều kiện hoạt động của các DN thẩm định giá năm 2022 theo quy định mới tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP, kết quả chỉ có 279 DN thẩm định giá đủ điều kiện hoạt động từ ngày 1/1/2022 so với tổng số 364 DN hoạt động trong năm 2021 (chiếm tỷ lệ 77%, giảm 23% DN), đồng thời cũng chỉ bằng 84% so với số DN thẩm định giá đủ điều kiện hoạt động được công bố vào đầu năm 2021.

Ngăn ngừa các sai phạm trong hoạt động thẩm định giá

Bên cạnh những thành công trong công tác quản lý nhà nước đối với kinh doanh dịch vụ thẩm định giá giai đoạn qua, đã phát sinh những tồn tại, như: hiệu quả quản lý chưa như mong muốn; hình thành nhiều DN nhỏ với số lượng thẩm định viên tối thiểu. Ngoài ra, đã xuất hiện hiện tượng tiêu cực và tình trạng cạnh tranh không lành mạnh bằng cách hạ thấp giá và chất lượng dịch vụ… dẫn đến tình trạng không bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên liên quan, gây bức xúc trong dư luận và xã hội…

Nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, thời gian tới tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thẩm định giá đầy đủ và đồng bộ; nghiên cứu sửa đổi Luật Giá về thẩm định giá, các văn bản hướng dẫn để kiện toàn các quy định nhằm ngăn chặn, xử lý các sai phạm trong hoạt động thẩm định giá.

Sửa Luật để quản lý dịch vụ thẩm định giá chuyên nghiệp, chuyên sâu hơn
Sửa Luật để quản lý dịch vụ thẩm định giá chuyên nghiệp, chuyên sâu hơn. Ảnh: TL.

Bên cạnh đó, sẽ rà soát, hoàn thiện Hệ thống tiêu chuẩn thẩm định giá, đảm bảo phù hợp với điều kiện của Việt Nam và các tiêu chuẩn thẩm định giá quốc tế; tăng cường hoạt động quản lý kiểm tra, giám sát và đánh giá chất lượng hoạt động thẩm định giá của DN thẩm định giá; thực hiện nghiêm, kịp thời việc xử lý thẩm định viên về giá và DN thẩm định giá. Tiếp tục củng cố và hoàn thiện việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về giá làm cơ sở tham chiếu khi thực hiện thẩm định giá.

Quản chặt các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ thẩm định giá

Tính đến thời điểm hiện nay, Bộ Tài chính đã cấp 2.352 thẻ thẩm định viên về giá.

Qua rà soát điều kiện hành nghề của các thẩm định viên về giá tại các DN thẩm định giá cho năm 2022 theo quy định mới tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP ngày 24/2/2021, kết quả chỉ có 1.460 thẩm định viên về giá được phép hành nghề kể từ ngày 1/1/2022 trên tổng số 1.828 thẩm định viên hành nghề trong năm 2021, đồng thời cũng chỉ bằng 85% so với số thẩm định viên về giá đủ điều kiện hành nghề được công bố vào đầu năm 2021.

Bộ Tài chính đã tăng cường quản lý chặt các DN thẩm định giá. Tính đến hết tháng 6/2022, Bộ Tài chính đã thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá của 123 DN; đã tiến hành đình chỉ kinh doanh dịch vụ thẩm định giá đối với 68 lượt DN do không đủ điều kiện hoạt động theo quy định của Luật giá.

Hiện nay, Bộ Tài chính cũng đang triển khai Dự án “Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giá giai đoạn 2”; phạm vi giai đoạn 2 của Dự án sẽ kết nối với các bộ/ngành, cũng như triển khai tới tất cả 63 địa phương và khoảng 250 DN thẩm định giá...