Công tác phòng chống tham nhũng được người dân đánh giá tích cực

Đại diện nhóm nghiên cứu PAPI trình bày kết quả báo cáo. Ảnh: Luyện Vũ

Tham nhũng giảm ở 5/8 hoạt động công vụ đo lường

Chia sẻ thông tin về những phát hiện chính của báo cáo PAPI 2023, bà Ramla Khalidi - Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho biết, so sánh kết quả khảo sát PAPI năm 2023 với năm 2021 và năm 2022 cho thấy, nhìn chung hiệu quả kiểm soát tham nhũng trong khu vực công và hiệu quả quản trị điện tử đã được cải thiện.

“Đây là bước tiến rất đáng hoan nghênh khi sau nhiều năm những chỉ báo, chỉ tiêu liên quan đến tham nhũng đã được cải thiện với mức độ hài lòng của người dân gia tăng” - bà Ramla Khalidi nhấn mạnh.

Thông tin rõ hơn về vấn đề này, đại diện cho nhóm nghiên cứu PAPI của UNDP, TS. Đặng Hoàng Giang cho biết, theo đánh giá của người dân, công tác kiểm soát tham nhũng trong khu vực công ở địa phương có cải thiện, thể hiện qua mức tăng điểm ở chỉ số nội dung từ 6,71 điểm vào năm 2022 lên 6,77 vào năm 2023.

Mức thay đổi theo hướng tích cực hơn này cũng phù hợp với xếp hạng của người dân về các vấn đề Nhà nước cần tập trung giải quyết trong thời gian tới, tham nhũng đã giảm từ vị trí thứ 5 vào năm 2022 xuống vị trí thứ 6 vào năm 2023 trong danh mục top 10 vấn đề đáng quan ngại nhất trong năm.

Bên cạnh đó, người dân có cảm nhận hiện trạng tham nhũng có xu hướng giảm ở 5 trong số 8 hoạt động công vụ đo lường qua PAPI. Đó là: cán bộ chính quyền dùng tiền công quỹ vào mục đích riêng; người dân phải đưa "lót tay" để làm xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; chính quyền địa phương nhận chung chi để doanh nghiệp trốn tránh nghĩa vụ bảo vệ môi trường; phụ huynh phải “bồi dưỡng” giáo viên để con em được quan tâm hơn ở trường tiểu học công lập và người dân phải đưa “bồi dưỡng” y tá, bác sỹ để được quan tâm hơn, khi đi khám chữa bệnh ở bệnh viện công.

Mặc dù vậy, kết quả khảo sát PAPI 2023 cũng cho thấy một số hành vi tham nhũng vẫn tồn tại trong khu vực công ở địa phương, tác động tiêu cực đến niềm tin của người dân. Đáng chú ý là số người cho rằng cần phải dựa vào “quan hệ” để có được việc làm trong cơ quan nhà nước vẫn ở mức cao, mặc dù tỷ lệ người dân có cảm nhận như vậy đã giảm kể từ năm 2016. Trên phạm vi toàn quốc, có từ 56% - 62% số người được hỏi cho biết vẫn tồn tại hiện trạng “vị thân” này. Đây là điều mà Việt Nam cần tiếp tục cải thiện trong thời gian tới.

Bước tiến trong phát triển chính phủ điện tử, chính phủ số

Một trọng tâm quan trọng khác của Báo cáo PAPI năm 2023 là kết quả đánh giá hiệu quả thực hiện quản trị điện tử trong bối cảnh Chính phủ và chính quyền các cấp thúc đẩy việc phát triển chính phủ điện tử, chính phủ số và công dân số trong thời gian qua. Theo đó, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong phát triển các lĩnh vực này.

Kết quả khảo sát năm 2023 cho thấy những thay đổi tích cực về điều kiện tiếp cận internet của người dân và mức độ sử dụng các cổng dịch vụ công ở địa phương so với năm 2020. Có tới gần 80% người dân tham gia khảo sát PAPI năm 2023 cho biết họ đã dùng internet tại nhà, song “khoảng cách số” trong tiếp cận internet giữa các nhóm dân cư khác nhau về giới tính, khu vực sinh sống, dân tộc hoặc tình trạng hộ khẩu cũng là vấn đề đáng quan tâm.

Đáng chú ý là tỷ lệ nam giới có điều kiện sử dụng internet cao hơn từ 5% - 10% so với nữ giới và người đồng bào dân tộc thiểu số cũng có mức độ tiếp cận internet thấp hơn từ 10% - 20% so với người Kinh qua các năm từ 2016 đến 2023.

Một kết quả đáng khích lệ là số lượng công dân truy cập và thiết lập hồ sơ người dùng trên Cổng Dịch vụ công quốc gia (DVCQG) ngày càng tăng. Năm 2023, khoảng 8,3% số người được hỏi qua khảo sát PAPI 2023 đã truy cập Cổng DVCQG và 7,6% sử dụng Cổng DVC cấp tỉnh trên phạm vi toàn quốc, tăng gần gấp đôi so với tỷ lệ đã ghi nhận từ khảo sát năm 2022. Thủ tục xin cấp mới hoặc cấp đổi hộ chiếu phổ thông là một trong số ít thủ tục hành chính công được người dân thực hiện nhiều nhất trên Cổng dịch vụ công Quốc gia.

Theo UNDP, tốc độ gia tăng tỷ lệ người dùng Cổng DVCQG 2 năm vừa qua hứa hẹn nhu cầu thực hiện thủ tục hành chính công trên môi trường mạng của người dân sẽ ngày càng lớn một khi các dịch vụ hành chính công trực tuyến dễ thực hiện hơn và hiệu quả hơn. Đồng thời, những phát hiện này cho thấy cần cải thiện tính dễ tiếp cận và thân thiện với người dùng của các cổng dịch vụ công trực tuyến, đảm bảo tính thuận tiện và toàn trình cho tất cả các đối tượng người dùng là công dân.

Một biện pháp thiết thực là thiết kế cổng dịch vụ công trực tuyến theo hướng tạo điều kiện cho người dùng có thể truy cập và sử dụng mọi lúc, mọi nơi bằng điện thoại thông minh. Bên cạnh đó, các cổng dịch vụ công phải đảm bảo quyền riêng tư của công dân.